گنجور

 
رهی معیری

شادروان محمدحسن معیری متخلص به «رهی» در دهم اردیبهشت ماه ۱۲۸۸ هجری شمسی در تهران و در خاندانی بزرگ و اهل ادب و هنر چشم به جهان گشود. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در تهران به پایان برد، آنگاه وارد خدمت دولتی شد و در مشاغلی چند خدمت کرد. از سال ۱۳۲۲ شمسی به ریاست کل انتشارات و تبلیغات وزارت پیشه و هنر (بعداً وزارت صنایع) منصوب گردید. پس از بازنشستگی در کتابخانهٔ سلطنتی اشتغال داشت. وی همچنین در انجمن موسیقی ایران عضویت داشت. رهی علاوه بر شاعری، در ساختن تصنیف نیز مهارت کامل داشت. وی در سالهای آخر عمر در برنامهٔ گلهای رنگارنگ رادیو در انتخاب شعر با داوود پیرنیا همکاری داشت و پس از او نیز تا پایان زندگی آن برنامه را سرپرستی می‌کرد. رهی در طول حیات خود سفرهایی به خارج از ایران داشت که از آن جمله است: سفر به ترکیه در سال ۱۳۳۶، سفر به اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۳۳۷ برای شرکت در جشن چهلمین سالگرد انقلاب اکتبر، سفر به ایتالیا و فرانسه در سال ۱۳۳۸ و دو بار سفر به افغانستان، یک بار در سال ۱۳۴۱ برای شرکت در مراسم یادبود نهصدمین سال در گذشت خواجه عبدالله انصاری و دیگربار در سال ۱۳۴۵، عزیمت به انگلستان در سال ۱۳۴۶ برای عمل جراحی، آخرین سفر وی بود. رهی معیری که تا آخر عمر مجرد زیست، در بیست و چهارم آبان سال ۱۳۴۷ شمسی پس از رنجی طولانی از بیماری سرطان معده بدرود زندگانی گفت و در مقبرهٔ ظهیرالدولهٔ شمیران به خاک سپرده شد.


این آمار از میان ۱٬۸۱۱ بیت شعر موجود در گنجور از اشعار این بخش استخراج شده است.

توجه فرمایید که این آمار به دلایلی از قبیل وجود چند نسخه از آثار شعرا در سایت (مثل آثار خیام) و همینطور یک بیت محسوب شدن مصرع‌های بند قالبهای ترکیبی مثل مخمس‌ها تقریبی و حدودی است و افزونگی دارد.

آمار همهٔ شعرهای گنجور را اینجا ببینید.

وزن‌یابی دستی در بیشتر موارد با ملاحظهٔ تنها یک مصرع از شعر صورت گرفته و امکان وجود اشکال در آن (مخصوصاً اشتباه در تشخیص وزنهای قابل تبدیل از قبیل وزن مثنوی مولوی به جای وزن عروضی سریع مطوی مکشوف) وجود دارد. وزن‌یابی ماشینی نیز که جدیداً با استفاده از امکانات تارنمای سرود اضافه شده بعضاً خطا دارد. برخی از بخشها شامل اشعاری با بیش از یک وزن هستند که در این صورت عمدتاً وزن ابیات آغازین و برای بعضی منظومه‌ها وزن غالب منظومه به عنوان وزن آن بخش منظور شده است.

ردیف وزن تعداد ابیات درصد از کل
۱ وزن‌یابی نشده ۴۷۲ ۲۶٫۰۶
۲ فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف) ۲۶۹ ۱۴٫۸۵
۳ مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف) ۲۱۶ ۱۱٫۹۳
۴ مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف) ۱۸۸ ۱۰٫۳۸
۵ فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون) ۹۴ ۵٫۱۹
۶ فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی) ۷۵ ۴٫۱۴
۷ مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی) ۶۶ ۳٫۶۴
۸ مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم) ۶۱ ۳٫۳۷
۹ فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف) ۵۱ ۲٫۸۲
۱۰ مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف) ۵۰ ۲٫۷۶
۱۱ فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه) ۳۹ ۲٫۱۵
۱۲ مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی) ۳۸ ۲٫۱۰
۱۳ مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن (رجز مثمن سالم) ۳۰ ۱٫۶۶
۱۴ مفتعلن مفتعلن فاعلن (سریع مطوی مکشوف) ۲۲ ۱٫۲۱
۱۵ فعولن فعولن فعولن فعولن (متقارب مثمن سالم) ۲۰ ۱٫۱۰
۱۶ مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب) ۱۹ ۱٫۰۵
۱۷ مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب) ۱۸ ۰٫۹۹
۱۸ مستفعلتن مستفعلتن ۱۸ ۰٫۹۹
۱۹ فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن (رمل مثمن مشکول) ۱۷ ۰٫۹۴
۲۰ مفعول فاعلات مفاعیلن (مضارع مسدس اخرب مکفوف) ۱۳ ۰٫۷۲
۲۱ مستفعلن فاعلاتن مستفعلن فاعلاتن ۱۲ ۰٫۶۶
۲۲ فاعلن مفاعیلن فاعلن مفاعیلن (مقتضب مثمن مطوی مقطوع) ۹ ۰٫۵۰
۲۳ مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (رجز مثمن مطوی مخبون) ۹ ۰٫۵۰
۲۴ مستفعلن فع مستفعلن فع (متقارب مثمن اثلم) ۵ ۰٫۲۸

آمار ابیات برچسب‌گذاری شدهٔ این بخش با قالب شعری در گنجور به شرح زیر است:

ردیف قالب شعری تعداد ابیات درصد از کل
۱ غزل ۷۲۶ ۴۰٫۰۹
۲ چند بندی ۴۵۸ ۲۵٫۲۹
۳ مثنوی ۲۹۵ ۱۶٫۲۹
۴ قطعه ۲۴۹ ۱۳٫۷۵
۵ رباعی ۳۸ ۲٫۱۰
۶ غزل/قصیده/قطعه ۲۰ ۱٫۱۰
۷ ترکیب بند ۱۳ ۰٫۷۲
۸ چهارپاره ۱۲ ۰٫۶۶

آمار فراوانی تعداد ابیات اشعار این بخش به شرح زیر است (بلندترین شعر شامل ۴۱ بیت و کوتاه‌ترین شامل ۲ بیت شعر است):

ردیف تعداد ابیات شعر فراوانی درصد از ۲۴۹ شعر
۱ ۲ ۴۹ ۱۹٫۶۸
۲ ۷ ۳۶ ۱۴٫۴۶
۳ ۵ ۳۳ ۱۳٫۲۵
۴ ۸ ۲۸ ۱۱٫۲۴
۵ ۶ ۲۰ ۸٫۰۳
۶ ۹ ۱۹ ۷٫۶۳
۷ ۱۰ ۱۳ ۵٫۲۲
۸ ۱۲ ۱۰ ۴٫۰۲
۹ ۱۴ ۷ ۲٫۸۱
۱۰ ۱۳ ۷ ۲٫۸۱
۱۱ ۳ ۵ ۲٫۰۱
۱۲ ۱۱ ۵ ۲٫۰۱
۱۳ ۴ ۵ ۲٫۰۱
۱۴ ۲۰ ۲ ۰٫۸۰
۱۵ ۱۵ ۲ ۰٫۸۰
۱۶ ۱۶ ۲ ۰٫۸۰
۱۷ ۱۸ ۲ ۰٫۸۰
۱۸ ۲۲ ۱ ۰٫۴۰
۱۹ ۲۴ ۱ ۰٫۴۰
۲۰ ۴۱ ۱ ۰٫۴۰
۲۱ ۲۷ ۱ ۰٫۴۰

آمار ابیات به تفکیک زیربخش‌های این قسمت به شرح زیر است (بخش‌هایی که در این جدول نیامده‌اند فاقد شعر بوده‌اند):

ردیف بخش تعداد ابیات درصد از کل
۱ غزلها - جلد اول ۱۸۹ ۱۰٫۴۴
۲ غزلها - جلد دوم ۱۶۸ ۹٫۲۸
۳ غزلها - جلد سوم ۱۶۱ ۸٫۸۹
۴ غزلها - جلد چهارم ۱۶۱ ۸٫۸۹
۵ چند تغزل ۵۰ ۲٫۷۶
۶ چند قطعه ۳۱۶ ۱۷٫۴۵
۷ رباعیها ۳۸ ۲٫۱۰
۸ منظومه‌ها ۱۵۶ ۸٫۶۱
۹ ابیات پراکنده ۳۸ ۲٫۱۰
۱۰ ترانه‌ها و نغمه‌ها ۵۳۴ ۲۹٫۴۹