روز بار دگر به جوش آمد
با شب تیره در خروش آمد
گفت: «ای خشک‌مغز‌ِ تر‌دامن
چند خواهی جدل زدن با من؟
مگر آنجا که می‌رسی عدم است
ورنه نادیده در وجود کم است
یاور فاسقان دزد فریب
اژدها هیبت و نهنگ نهیب
به تو مستظهر‌ند اهل فساد
چون تو در ظلمت‌ند اهل تضاد
زیر دامن گرفته شب‌رو را
راهش آموخته برون‌شو را
به تو منسوب شد سیه‌کار‌ی
چند بی‌شرمی و تبه‌کاری؟!
طالبان را ز راه می‌فکنی
پشت مشت ضعیف می‌شکنی
روزشان باز من به راه آرم
از بیابان به خانقاه آرم
تویی آن زال پر‌فریب و فتن
به حوادث همیشه آبستن
از تو هر شب که روز می‌آید
شغب و شور و فتنه می‌زاید
نبوَد کار من نهان‌کار‌ی
دزدی و شب‌رو‌ی و طرّار‌ی
تو درآیی جهان شود دل‌گیر
صبحدم بشکفد چو غنچه ضمیر
بر خلاف نهیب شب‌هنگام
فرحی هست در سپیده بام
بود البته از چه از هم و غم
دل مردم نماز شام دژم
نقد مردان که ره شتافته‌اند
همه در جیب صبح یافته‌اند
صبح در نفس خویش پیل‌تن است
با طلایه سپاه تیغ‌زن است
چون برآرد ز جیب مشرق سر
در دهند از وصول روز خبر
هم خروسان بامداد‌انگیز
در جهان افکنند رستاخیز
هم منادی گران بیت الله
عالمی خفته را کنند آگاه
تا بود روزه‌دار با من خوش
خوش بود چون خلیل بر آتش
روی در قبله نماز کنند
شکر انعام بی‌نیاز کنند
ز امتلا بیم آنکه همچو انار
بچکد مردم از گرانی بار
چون شدند از گرانی تو ملول
شکمی پر ز مشرب و ماکول
سر به بالین غفلت آوردند
جامه چون مستراح پر کردند
در جهان هرچه جانور باشد
جمله را جنبش از سحر باشد
چند گویی ز شام و شب، خاموش
بر سر و ریش خود جهان مفروش
گر همه سو ز یک غریب بود
کی‌ات از خوش‌دلی نصیب بود؟»
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر با استفاده از نمادهای طبیعی و قدرتمند، مانند روز و شب، به تقابل دو عنصر خیر و شر و تضادهای زندگی اشاره می‌کند. روز به عنوان نماد روشنایی و حقیقت در مقابل شب، که نمایانگر تاریکی و فریب است، قرار دارد. شاعر در پیامی به فردی خشک‌مغز و فاسد، به او می‌گوید که جدل‌ها و نزاع‌هایش بی‌فایده است و فقط به عدم می‌رسد. او از زنده‌دلان می‌خواهد که روز نو را بپذیرند و از شب ظلمت و فریب دور شوند. در نهایت، شاعر بر اهمیت روز و بیداری و آگاه‌سازی مردم تأکید کرده و به این نکته می‌رسد که در دل هر شب، صبحی روشن و امیدوار وجود دارد.
هوش مصنوعی: روز دوباره به اوج و جوش و شوق رسید و شب تاریک هم به جنب و جوش افتاد.
هوش مصنوعی: گفت: «ای کسی که فکر و اندیشه‌ات محدود است، چرا می‌خواهی با من بحث و جدل کنی؟»
هوش مصنوعی: تنها در جایی که به عدم می‌رسی، احساس می‌شود که وجود کمتری وجود دارد، و در غیر این صورت، وجود می‌تواند بسیار کمتر از آنچه دیده می‌شود، باشد.
هوش مصنوعی: دوست و یاور فاسدها و دزدها، که مانند اژدها شجاع و قوی است و همچون نهنگ ترسناک و هراس‌انگیز می‌باشد.
هوش مصنوعی: افراد فاسد به تو تکیه کرده‌اند، زیرا تو در تاریکی و عدم آگاهی مانند کسانی هستی که در تضاد و تناقض زندگی می‌کنند.
شب‌رو یعنی دزد خانه‌بر
هوش مصنوعی: چند کار ناپسند و بی‌شرمی به تو نسبت داده شده است؟
هوش مصنوعی: اگر به دنبال خواسته‌های خود بروی، می‌توانی بر مشکلات غلبه کنی و آنها را شکست دهی.
هوش مصنوعی: در روزی که من دوباره به سوی خانقاه می‌روم، از بیابان عبور می‌کنم.
هوش مصنوعی: تو همان زال فریبنده و پرهیجان هستی که همیشه در انتظار اتفاقات و حوادث جدید به سر می‌بری.
هوش مصنوعی: هر شب که تو می‌آیی، روزی پر از هیجان و آشفتگی به وجود می‌آید.
هوش مصنوعی: من کارم این نیست که پنهانی عمل کنم، دزدی کنم، در شب حرکت کنم یا دغل‌کاری کنم.
هوش مصنوعی: وقتی تو وارد می‌شوی، دنیا با احساس غم و ناراحتی پر می‌شود، اما صبح که می‌رسد، مانند غنچه‌ای که می‌شکفد، روح و وجود انسان تازه و شاداب می‌شود.
هوش مصنوعی: در تاریکی شب، برخلاف صدای ترسناکی که به گوش می‌رسد، در سپیده‌دم احساسی از شادی و خوشحالی وجود دارد.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که به هر حال، دلیلی وجود دارد که مردم در دل خود با غم و اندوه، شب‌ها را با حالت دلگیری سپری می‌کنند.
هوش مصنوعی: مردان توانمند و با درک که به راه زندگی پیش رفته‌اند، همه چیز ارزشمند را در آغاز روز و در فرصت‌های نو پیدا کرده‌اند.
هوش مصنوعی: صبح به خودی خود مانند یک فیل بزرگ و نیرومند است و با ظهورش، جلوه‌ای از نیرو و قدرت به مانند سپاه جنگجویان مسلح به تیغ دارد.
هوش مصنوعی: وقتی که صبح از سمت مشرق طلوع کند، از رسیدن روز خبر می‌دهد.
هوش مصنوعی: خروس‌ها در صبح زود صدا می‌زنند و بیداری و نشاط را در جهان به ارمغان می‌آورند.
هوش مصنوعی: همانطور که ندا دهنده‌ای در کنار کعبه به کسانی که در خوابند، آگاهی می‌دهد.
هوش مصنوعی: تا زمانی که روزه‌دار با من بود، همه چیز خوب و خوش بود، مانند حالتی که خلیل با آتش داشت.
هوش مصنوعی: رو به قبله نماز می‌خوانند تا شکر نعمت‌ها را به جای آورند و از بی‌نیازی خود قدردانی کنند.
هوش مصنوعی: از پر شدن و سنگینی بار، می‌ترسم که مردم مثل انار ترکیده بشوند و دچار دردسر و مشکل شوند.
هوش مصنوعی: زمانی که از سنگینی و دردسرهای تو خسته شدند، شکمی پر از نوشیدنی و خوراک دارند.
هوش مصنوعی: این بیت بیانگر آن است که افرادی به راحتی و بدون توجه به وضعیت خود، خود را در شرایط نامناسبی قرار داده و به نوعی دچار سردرگمی و غفلت شده‌اند. مانند کسی که در حالتی بی‌تفاوت به زندگی خود، پوششی را بر خود می‌اندازد که به جای آسایش، احساس ناراحتی و ناپاکی را تداعی می‌کند.
هوش مصنوعی: در این دنیا، هر موجود زنده‌ای که وجود دارد، همه آنها حرکتی دارند که ناشی از نیرویی جادویی است.
هوش مصنوعی: چرا درباره غم شب و روز صحبت می‌کنی؟ بهتر است به جای حرف زدن، به فکر خودت باشی و در دل خودت نگریسته و با واقعیت‌های زندگی کنار بیایی.
هوش مصنوعی: اگر همه جا از یک غریبه باشد، چگونه می‌توانی از خوش‌دلی بهره‌مند شوی؟
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بی‌مثل و شبه و بی‌همتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.