مرفق دهم به حضرت صاحب قصیدهای
خوشتر ز اشک مریمی و باد عیسوی
از خلق جعفر دومش آفریده حق
چون زر جعفری همه موزون و معنوی
کز رشک سحرهاش ز حیرت رودبه عجز
رای مسیح چون خط ترسا ز کژ روی
گر شعر من به شاه رساند که دولتش
چون ماه عید قبلهٔ عالم شو از نوی
تیغش لباس معجز و ایمان برهنه تن
ای دهر بد کنی که بدان تیغ نگروی
نه چرخ هشت بیدق شطرنج ملک او
او شاه نصرت از ید بیضای موسوی
رخ دولت است و فرزین صدر است و شاه شاه
فیل و فرس نجوم و سپهر از تهی دوی
من بنده را که قائم شطرنج دانشم
بر نطع آفرین ز سر خاطر قوی
فرزین دل است و شه خرد و رخ ضمیر راست
بیدق رموز تازی و معنی پهلوی
چون اسب و فیل نیست دلم خون همی شود
از بهر اسب و فیل دلا خون همی شوی
کانعام شه که باج ستاند ز ترک و هند
بخشد هم اسب ترکی و هم فیل هندوی
شاها تو را چه فخر به بخشیدن اسب و فیل
خود هند و چین دهی به سالی که بشنوی
دولت ستانه بوس درست باد تا به کام
صد سال تخم عدل بکاری و بدروی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این قصیده به تمجید از یک شخصیت برجسته، که به نظر میرسد سلطانی عظیم و با فضیلت باشد، میپردازد. او ویژگیهای ممتاز این شخصیت را به زیبایی توصیف میکند و به مقایسه او با نمادهای مذهبی مانند مسیح و مریم میپردازد. این شخصیت نه تنها از نظر قدرت نظامی و سلطنتی برجسته است، بلکه از نظر معنوی و حکمت نیز در ردیف برترینها قرار میگیرد. شاعر با بیانی جالب، امید و آرزوهایی را برای تداوم حکومت و عدالت او ابراز میکند و بر اهمیت بخشش و عدالت در یادداشتهای تاریخی اشاره میکند. در نهایت، یادآوری میکند که این حکومت به ریشههای فرهنگی و تاریخی عمیق تعلق دارد و باید برای مدتها پایدار بماند.
هوش مصنوعی: من دلنوشتهای زیباتر از اشک مریم و وزش باد عیسی را به پیشگاه صاحب عرضه میکنم.
هوش مصنوعی: چون حق او را از بین مردم خلق کرده است، درست مانند زر جعفر که با وزن و معنی خاصی طراحی شده، او نیز دارای ویژگیهای موزون و معنوی است.
هوش مصنوعی: به خاطر حسادت سحرهایش، تعجب برانگیز است که چگونه به ناچاری میافتد؛ مانند نظر مسیحی که در برابر چهرهی معوج و حیرتانگیز ترساها قرار میگیرد.
هوش مصنوعی: اگر شعر من به شاه برسد و او را در موقعیتی شایسته مثل ماه عید قرار دهد، مانند قبلهای برای عالم هستی خواهی بود.
هوش مصنوعی: تیغ او همچون معجزهای است که بر تن ایمان فاقد لباس قرار دارد، ای زمانه، بدی را از خود دور کن چرا که با آن تیغ، زیبا و شکوهمندم.
هوش مصنوعی: در این بیت به تحولات و پیروزیها اشاره شده است. شاعر به قدرت و تسلطی که شخصیتی حکومتی و مهم دارد، میپردازد و از ید و نفوذ آن شخصیت سخن میگوید. در عین حال، به تشبیههایی از شطرنج و بازیهای فکری برای نشان دادن موقعیت و قدرت اشاره شده است.
هوش مصنوعی: چهرهی خوشبختی و کامیابی نمایان است و روشنایی خیرهکنندهای در او وجود دارد. در واقع، در این عالم پر از ستارهها و آسمان، قدرت و عظمت نمایان شده است که ما را به حیرت میافکند.
هوش مصنوعی: من بندهای هستم که در بازی شطرنج علم و دانش، به عنوان یک مهره بر روی صفحهای از آفرینش قرار دارم و با تمام وجودم بر لب انتظارات و خواستههایم تمرکز دارم.
هوش مصنوعی: دل فرزین و شه خرد به معنای عمیق و باطن درست است. همچنین، رموز زبان عربی و معانی زبان پهلوی به تصویر کشیده شدهاند.
هوش مصنوعی: دلم به خاطر نبودن اسب و فیل به شدت غمگین و ناراحت میشود؛ و اگر دل تو هم به خاطر آنها آزار ببیند، طبیعی است.
هوش مصنوعی: یک فرمانروای بزرگ مانند کسی است که از ترکان و هندیها مالیات میگیرد و همزمان به آنها اسبهای ترک و فیلهای هندی هم میبخشد.
هوش مصنوعی: ای پادشاه، چه افتخاری میبینی در اینکه در سالی که بشنوی، اسب و فیلهای خود را به هند و چین ببخشی؟
هوش مصنوعی: خوشحالی و کامیابی به تو روی آورد و تا صد سال آینده، بذر انصاف و عدالت را بکار و در زندگیات برداشت کن.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
بی قیمت است شکر از آن دو لبان اوی
کاسد شد از دو زلفش بازار شاهبوی
این ایغده سری به چه کار آید ای فتی
در باب دانش این سخن بیهده مگوی
تا صبر را نباشد شیرینی شکر
[...]
ای قصد تو به دیدن ایوان کسروی
اندیشه کرده ای که بدیدار آن روی
ایوان خواجه با توبه شهر اندورن بود
دیوانگی بود که تو جای دگر شوی
آن کس که هر دو دید، مر ایوان خواجه را
[...]
بنمود چون ز برج بره آفتاب روی
گلها شکفت بر تن گلبن به جای موی
چون دید دوش گل را اندر کنار جوی
آمد به بانگ فاخته و گشت جفتجوی
آن ماه سرو بالا آن سرو ماه روی
از روی او دلم نشکیبد به هیچ روی
چشمم ز مهر ماهش گشته بسان ابر
جسمم ز عشق سروش گشته بسان موی
اشک و رخم ز عشقش چون برگ در خزان
[...]
ای بازوی شریعت از اقبال تو قوی
تابنده از جمال تو آثار خسروی
هر گه که در مهم معالی ندا دهی
جز پاسخ متابعت از چرخ نشنوی
فتنه غنوده گشت در ایام تو، که تو
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.