بخش ۳ - قصه قاصد فرستادن قیصر روم به نوشیروان تا معلوم کند که با وی در چه مقام است درصدد صلح است یا در معرض جنگ و انتقام است
قیصر روم سوی نوشیروان
قاصدی هوشمند کرد روان
قاصد شاه هوشمند سزد
تا ز خامی خیال کج نپزد
چون فرستاد از خرد زنده ست
آن خردمندی فرستنده ست
بعد ماهی که رنج راه کشید
به در بارگاه شاه رسید
دید شاهی به عدل بنشسته
در به روی ستمگران بسته
می فرستاد سوی هر کشور
عاملی زیرک و خرد پرور
نکته های گرانبها می سفت
هر یکی را جداجدا می گفت
که چو منزل به هر دیار کنید
با رعایا به رفق کار کنید
مرد دهقان چو تنگدست بود
وز لگدکوب فاقه پست بود
نامراد و امین نهید او را
تخم و گاو و زمین دهید او را
آبیاری کنید کشتش را
نعمت خوبی دهید زشتش را
کشت او را رسد چو وقت درو
مکنیدش درون به غصه گرو
دانه را چون کند جدا از کاه
از سر راستی کنید نگاه
حق او زانچه هست کم مکنید
به جوی خاطرش دژم مکنید
قوت جان و تن ز دهقان است
قوت روح و بدن ز دهقان است
گر نیابد جهان ز دهقان بهر
قحط خیزد ز کارخانه دهر
ور رسد تاجری به شهر شما
در تردد ز لطف و قهر شما
کار او را به لطف پیش آیید
بار او را به قهر مگشایید
تاجران منهیان اخبارند
از بد و نیکتان خبر دارند
با همه کارتان به نیکی باد
تا کنند از شما به نیکی یاد
اهل جمعیتند پیشه وران
بهر نظم معاش کارگران
آب ایشان به خیر و شر مبرید
سلک ایشان ز یکدگر مدرید
نرخ ها را نهید میزانی
خالی از هر قصور و نقصانی
تا در این تگنای جانفرسای
کم نهد کس ز نرخ بیرون پای
به سخای یمین و بذل یسار
ببرید از دل غریبان بار
جامه کودکان بیارایید
خانه بیوگان بیندایید
چون شود تازه عالم از نوروز
سبزه و گل شود جهان افروز
دعوت خلق را سماط نهید
عشرت و عیش را نشاط نهید
ببرید از دل فقیران زنگ
به نوای نی و نوازش چنگ
تا به آنها چو گوش بگشایند
از غم و رنج دی بیاسایند
چون گشایید دست جود و کرم
بر تهی کیسگان به بذل درم
هر زمان شرح آن کرم مدهید
منت بذل آن درم منهید
که ز منت کرم شود مفقود
در عداد ستم شود معدود
نیست منت خورای نفس کریم
باشد آن مقتضای طبع لئیم
قاصد روم را چو این سخنان
گشت مسموع شد شگفت ازان
شاه ازو آن شگفت را دریافت
پرده در رفع آن شگفت شکافت
گفت ما را خدایگان خوانند
چون خدا مالک جهان دانند
در رسوم خدایگانی ما
مهربانی بود نشانی ما
گر نه بر خلق مهربان باشیم
نایبان خدا چه سان باشیم
قاصد روم چون به روم رسید
وان سخن شاه روم ازو بشنید
گفت الحق که شاه شاهان اوست
سرور تاج ملکخواهان اوست
رمه ماییم و او شبان رمه
در بد و نیک پاسبان همه
به که بر خاک پاش تاج نهیم
بنده او شویم و باج دهیم
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، قاصدی از روم به سوی نوشیروان، شاه ایران، می‌رود تا پیام‌هایی از طرف او برساند. قاصد با هوش و خرد خود، نکاتی مهم و ارزشمند را از شاه روم درباره‌ی رفتار با مردم به نوشیروان انتقال می‌دهد. او تأکید می‌کند که حکمرانان باید با رعایا با مهربانی رفتار کنند و به نیازهای آنان رسیدگی کنند، خصوصاً به کشاورزان و طبقات پایین جامعه.
شاه باید عدالت را برقرار کند و در ارتباط با مردم دلسوز باشد. او همچنین به اهمیت کمک به فقرا و بیوگان اشاره می‌کند و می‌گوید که باید به شادی و خوشبختی مردم اهمیت داد. قاصد به نوشیروان می‌گوید که اگر حکمرانان نیکوکار نباشند، چگونه می‌توانند نمایندگان خدا بر روی زمین باشند.
پس از بازگشت قاصد به روم و شنیدن سخنانش، شاه روم به عظمت و شایستگی نوشیروان پی می‌برد و او را ستایش می‌کند. این شعرتاکید بر اخلاق نیک حکمرانی و اهمیت محبت به مردم دارد.
هوش مصنوعی: قیصر روم پیامبری باهوش به سوی نوشیروان فرستاد.
هوش مصنوعی: فرستاده‌ی پادشاه عاقل باید چنین باشد که از نادانی خیال‌های نادرست به دور بماند و خود را به راه درست رهنمون سازد.
هوش مصنوعی: زمانی که عقل و خرد از سوی خداوند فرستاده می‌شود، همانند زندگی‌بخشی است، زیرا آن عقل و خردمندی که این فرستش را انجام می‌دهد، خود از حکمت و درایت برخوردار است.
هوش مصنوعی: پس از اینکه ماهی سختی‌ها و دشواری‌های سفر را تحمل کرد، به دربار شاه رسید.
هوش مصنوعی: شاهی که به عدالت نشسته است، در را به روی ستمگران بسته است.
هوش مصنوعی: او برای هر کشور، فردی باهوش و خردمند را فرستاده بود تا به امور رسیدگی کند.
هوش مصنوعی: هر نکته ارزشمندی را به دقت بیان می‌کرد و هر کدام را به صورت جداگانه توضیح می‌داد.
هوش مصنوعی: هر جا که بروید، با مردم مهربان باشید و با آنها به نرمش و مدارا رفتار کنید.
هوش مصنوعی: مرد دهقان وقتی که در تنگدستی به سر می‌برد و به شدت تحت فشار فقر قرار دارد، نشان‌دهنده وضعیت سخت و دشواری است که او تجربه می‌کند.
هوش مصنوعی: شخصی ناموفق و بی‌خود را در دل خود راه ندهید و به او چیزی از جمله تخم، گاو و زمین اعطا نکنید.
هوش مصنوعی: درخت یا گیاه خود را با آب و محبت پرورش دهید و به آن نعمت‌های خوب بدهید؛ اما اگر جایی زشت یا ناخوشایند است، آن را ترک کنید یا از آن دوری کنید.
هوش مصنوعی: هرگاه زمان برداشت فرا برسد، نباید نگران او باشید و در غم او به خود فشار بیاورید.
هوش مصنوعی: دانه را باید از کاه جدا کنیم، همان‌طور که برای دیدن حقیقت باید با دقت و از زاویه درست نگاه کنیم.
هوش مصنوعی: حق او را به خاطر چیزهایی که هست کاهش ندهید و باعث نشوید که خاطر او ناراحت و غمگین شود.
هوش مصنوعی: قدرت زندگی و جسم از زحمت و تلاش کشاورز به دست می‌آید، همچنان که نیروی روح و جسم نیز از او ناشی می‌شود.
هوش مصنوعی: اگر جهان از زحمت دهقان بهره‌ای نگیرد، به خاطر کمبود، از کارگاه زمان و حادثه به وجود می‌آید.
هوش مصنوعی: اگر تاجری به شهر شما بیاید، این به خاطر مهربانی و قدرت شماست.
هوش مصنوعی: اگر مهربانی و لطف در کار او به میان بیاید، مشکلات او حل خواهد شد؛ اما اگر با خشونت و کینه با او برخورد کنید، کار او دشوارتر خواهد شد.
هوش مصنوعی: بازرگانان باهوش از اخبار و رویدادها آگاه هستند و به خوبی می‌دانند که چه چیزهایی خوب و چه چیزهایی بد هستند.
هوش مصنوعی: با تمام اعمال و رفتار خود به خوبی عمل کنید تا دیگران از شما به روشنی و نیکی یاد کنند.
هوش مصنوعی: افراد شاغل در گروه‌های مختلف برای ساماندهی زندگی و معیشت کارگران تلاش می‌کنند.
هوش مصنوعی: آب‌های آنها نه خوب است و نه بد، لباس‌های آنها را هم از هم جدا نکنید.
هوش مصنوعی: نرخ‌ها را طوری تعیین کنید که هیچ کم و کاستی در آنها وجود نداشته باشد و کاملاً دقیق و معتبر باشند.
هوش مصنوعی: تا در این وضع سخت و جان‌سوز، هیچ‌کس نتواند خود را از این سرنوشت رها کند.
هوش مصنوعی: با دست راست بخشش و سخاوت خود، به یاری بی‌خانمان‌ها بشتابید و از دل آنها بار غم و اندوه را برطرف کنید.
هوش مصنوعی: لباس‌های زیبایی برای کودکان تهیه کنید و خانه‌ی بیوه‌ها را زینت دهید.
هوش مصنوعی: وقتی که نوروز فرامی‌رسد، جهان از سبزه و گل تازه می‌شود و زندگی و خوشحالی در عالم انتشار می‌یابد.
هوش مصنوعی: برای برگزاری یک جشن و شادمانی، باید میزبانی را بر دوش بکشید و فضایی بانشاط برای مردم به وجود آورید تا از زندگی لذت ببرند.
هوش مصنوعی: از دل فقیران به صدای نی و نوازش چنگ، زنگ و زحمت را پاک کنید.
هوش مصنوعی: وقتی که به آنها گوش دهند و از مشکلات و دردهای گذشته صحبت کنند، آرامش و راحتی را تجربه خواهند کرد.
هوش مصنوعی: وقتی که دست بخشش و سخاوت به سوی نیازمندان گشوده شود و درهم (پول) به آنها داده شود، حالتی خوب و دل‌نشین ایجاد می‌شود.
هوش مصنوعی: هر بار که درباره آن شخص مهربان صحبت می‌کنید، لطفا از بخشش آن پول خودداری کنید.
هوش مصنوعی: کسی که به واسطه‌ی لطف و کرم از دست رفته باشد، در شمار ستمگران قرار می‌گیرد.
هوش مصنوعی: منت‌گذاری نکردن نفس کریم از ویژگی‌های طبع پست و زبون است.
هوش مصنوعی: وقتی قاصد روم این افکار را شنید، تعجب کرد.
هوش مصنوعی: شاه با تعجب از آن موضوع باخبر شد و برای حل مشکل، پرده را کنار زد تا وضعیت را بهتر درک کند.
هوش مصنوعی: می‌گویند ما را خدایان می‌نامند، زیرا خداوند مالک تمام جهان است.
هوش مصنوعی: در سنت‌های الهی ما، نشانه‌ای از مهربانی و لطف وجود دارد.
هوش مصنوعی: اگر با مردم مهربان نباشیم، چگونه می‌توانیم نمایندگان خدا باشیم؟
هوش مصنوعی: وقتی پیام‌آور، به روم رسید و سخن شاه روم را از او شنید، متوجه شد که چه خبر مهمی در راه است.
هوش مصنوعی: او به حق گفت که او شاه بزرگ‌ترین شاهان است و سروری است برای کسانی که در پی سلطنت هستند.
هوش مصنوعی: ما مانند گوسفندانی هستیم که یک شبان داریم که در هر شرایطی، چه خوب و چه بد، از ما مراقبت می‌کند و از ما محافظت می‌نماید.
هوش مصنوعی: بهتر است که بر کسی که در خاک افتاده و در حال پذیرش ضعف و زبونی است، تاج احترام بگذاریم و خود را بنده او بدانیم و در مقابل او تسلیم شویم.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بی‌مثل و شبه و بی‌همتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.