بخش ۱۳۵ - در مذمت آنان که همت ایشان بتمام مصروف شراب است و طعام
خواجه را بین که از سحر تا شام
دارد اندیشه شراب و طعام
شکم از خوشدلی و خوشحالی
گاه پر می کند گهی خالی
فارغ از خلد و ایمن از دوزخ
جای او مزبله ست یا مطبخ
کار او بهر نفس پروردن
روز و شب ریدن است و یا خوردن
معده فاسد ز اشتهای دروغ
می دهد تیز و می زند آروغ
زین دو باد عفن ز طبع کثیف
داد بر باد نقد عمر شریف
بس که زد معده بر دماغش دود
روزن عقل شد بر او مسدود
شهرت بطن کان بود بطنه
تذهب بالذکاء و الفطنه
چون شود پر ز نان و آب شکم
گردد از سینه علم و دانش کم
خود چه دانش بود در آن سینه
که بود جای شهوت و کینه
ور بود دانشی ز جهل کم است
زانکه از بهر فرج یا شکم است
دانش خویش را چو خرج کند
بهر شهوات بطن و فرج کند
هر که را بنگری ز دشمن و دوست
قیمت او به قدر همت اوست
هر که را همت آن بود که مدام
رودش در درون شراب و طعام
قیمت او اگر بیفزاید
آن بود کز درون برون آید
چه ازین زشتتر بود به جهان
که طفیل شکم کنی دل و جان
دل و جان بهر آب و نان خواهی
عقل و دین بهر انی و آن کاهی
همت تو همه شکم باشد
هر چه غیر از شکم عدم باشد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر درباره انسانهایی است که تمام زندگیشان را صرف شکم و لذات دنیوی میکنند. خواجه نشان میدهد که از صبح تا شب ذهن این افراد درگیر شراب و طعام است و زندگیشان تنها به خوردن و نوشیدن محدود شده است. آنان بدون توجه به اصل و معنای زندگی، فقط به پر کردن شکمشان فکر میکنند و این باعث کاهش عقل و دانش آنان میشود. در نهایت، شاعر از این وضعیت گلایه میکند و آن را زشتترین حالت انسانی میداند که انسان فقط به تأمین نیازهای جسمی خود مشغول باشد و از حقیقت زندگی غافل شود.
هوش مصنوعی: بنگر که خواجه از صبح تا شب تنها به فکر نوشیدنی و غذاست.
هوش مصنوعی: گاهی اوقات دلشاد و خوشحال هستیم و از خوشی میخوریم، و گاهی اوقات هم دلگیر و بیمیل هستیم و از غذا خوردن دوری میجوییم.
هوش مصنوعی: جایگاه او نه بهشت است و نه جهنم، بلکه مانند زبالهدان یا آشپزخانهای است که از هر دو دنیا جدا شده و در حالتی خنثی قرار دارد.
هوش مصنوعی: کار او صرفا تأمین نیازهای روزمرهاش است؛ یا باید بخورد یا باید بیدلیل از خود، سوءاستفاده کند.
هوش مصنوعی: معدهای که خراب شده، به خاطر علاقه به دروغ، احساس بیماری میکند و باعث ایجاد نفخ میشود.
هوش مصنوعی: از این دو بوی بد که ناشی از ناپاکی طبیعت است، عمر ارزشمند ما به هدر میرود.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که فردی به قدری تحت تأثیر تنشها و مشکلات قرار گرفته که نمیتواند به درستی فکر کند و عقلش دچار اختلال شده است. در واقع، او به خاطر فشار و حرارت زندگی، قدرت تحلیل و تفکرش را از دست داده و در یک حالت گیجی قرار دارد.
هوش مصنوعی: شهرت از درون انسان نشأت میگیرد و خرد و زیرکی او را به سمت موفقیت هدایت میکند.
هوش مصنوعی: وقتی که شکم از نان و آب پر شود، علم و دانش از دل فراموش میشود.
هوش مصنوعی: در دل انسان، اگر فقط جایگاهی برای شهوت و کینه وجود داشته باشد، دانش و آگاهی واقعی جایی ندارد.
هوش مصنوعی: اگر دانش وجود داشته باشد، جهل کمتر خواهد بود؛ زیرا انسان به دنبال آسایش و رفع نیازهای خود است.
هوش مصنوعی: اگر کسی دانش و آگاهیاش را صرف ارضای خواستههای دنیوی و لذتهای جسمی کند، در واقع آن را به هدر داده است.
هوش مصنوعی: اگر به هر فردی، چه دوست و چه دشمن، نگاه کنی، ارزش او به اندازه تلاشی است که برای رسیدن به اهدافش کرده است.
هوش مصنوعی: هر کسی که ارادهاش این باشد که همیشه در حال لذت بردن از خوراک و نوشیدنی باشد.
هوش مصنوعی: اگر ارزش او افزایش یابد، این نشان میدهد که حقیقتش از درونش نمایان شده است.
هوش مصنوعی: چه چیزی میتواند در دنیا زشتتر از این باشد که فقط به فکر شکم خود باشی و دل و جانت را فراموش کنی؟
هوش مصنوعی: اگر به دنبال تأمین نیازهای مادی و رفاه زندگی هستی، باید بدانی که این امر برای دل و جان ضروری است. اما اگر به عقل و مذهب اهمیت میدهی، برای رسیدن به آن نیز باید تلاش کنی و از زحمت و کوشش غافل نشوی.
هوش مصنوعی: تلاش و کوشش تو باید تمام تمرکزت باشد؛ زیرا هر چیزی که به جز تلاش و کوشش باشد، بیفایده و هیچ است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.