بخش ۱۲۳ - بر تحریص و تحریض بر پاس داشتن انفاس و منع و زجر از تضییع و اهمال آن
هر نفس نورسیده مهمانیست
پاس او دار اگر تو را جانیست
واجب آمد به موجب اسلام
حسب مقدور ضیف را اکرام
خاصه اکرام این گرامی ضیف
که بود حیف غفلت از وی حیف
هست ضیفی ز فیض خانه غیب
آمده خالی از نشانه غیب
جهد آن کن کزین نشیمن آز
به ازان کامده ست گردد باز
قوتش ده ز سجن این سجین
تا برآید به اوج علیین
قدرش از ذکر حق بلند شود
کنگر عرش را کمند شود
بکشد جانت را به جذبه حب
سوی بالا ازین غیابه جب
کرد این ضیف پاک بر تو نزول
مکن او را به عیب ها معلول
ای بسا میهمان که بر تو فرو
آمد از آسمان قدس و علو
تو ز غیبت جنیبتش بستی
وز نمیمه تمیمه پیوستی
هم ز حرص و هواش آلودی
هم به عجب و ریاش فرسودی
بس که گفتی دریغ بر ما فات
یا دروغ از برای ما هو آت
از بخار دریغ و دود دروغ
بردیش ز آفتاب چهره فروغ
دامن افشان ازین معامله زود
که نبینی درین معامله سود
هر نفس چون خزینه ایست تهی
تا تو نقدی در آن خزینه تهی
گر به یاد خدا ز گوهر و در
سازی آن مخزن تهی را پر
چون به بازارحشر بگشایند
که در آن آنچه هست بنماید
صحن بازار ازان شود گلشن
چشم بازاریان ازان روشن
حور و غلمان برند ازان مایه
حسن خود را کنند پیرایه
ملک احسنت گوید و شاباش
شود از مدح بر تو گوهر پاش
ور ز قبح خصال و سؤ فعال
نهی آنجا ز جهل سنگ و سفال
کشد آن سنگ تخت تو زادبار
تحت نار وقودها الأحجار
وان سفالت به سفل سازد جا
درک اسفلت کند مأوا
ور گذاری ز سست اقبالی
همچنان آن خزینه را خالی
پر شود چشم تو ز اشک ندم
وآتشت سر زند ز سینه علم
که چرا قدر کم شناختمش
گنج در و گهر نساختمش
تا کنون کردمی ثمن آن را
مر مثمن سرای رضوان را
بود صد گنج گوهر آماده
همه در دست و پایم افتاده
من نچیدم ز فرط نادانی
لاجرم می برم پشیمانی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به تذکر و توصیههایی دربارهی ارزش و اهمیت هر نفس انسان میپردازد. هر دم به عنوان مهمان، فرصتی برای خوب عمل کردن و تقویت رابطه با خدا فرستاده شده است. مهمانی که از غیب و عالم دیگر آمده، حامل برکات و فیضهای الهی است و باید به او احترام گذاشته شود. غفلت از این مهمانی خسارتبخش است. با یاد خدا و پر کردن جیب از خوبیها و معنویت، میتوانیم در روز قیامت از ثمرات این زندگی بهرهمند شویم. در نهایت، نویسنده به این نتیجه میرسد که به خاطر نادانی و غفلت از اهمیت این فرصتها، دچار پشیمانی شده است.
هوش مصنوعی: هر لحظهای که میگذرد، مثل مهمانی تازه و نوزاد است که باید آن را گرامی بداری، اگر هنوز جان و زندگی در تو وجود دارد.
هوش مصنوعی: بر اساس اصول اسلام، احترام و گرامیداشت مهمان بر هر فردی واجب است و باید با امکاناتی که در اختیار دارد به او خدمت کند.
هوش مصنوعی: به ویژه احترام به این مهمان عزیز که قابل توجه است، و واقعاً ناراحتکننده است که از او غفلت شود.
هوش مصنوعی: در اینجا اشاره به وجود یک نعمت یا لطف الهی است که از دنیای ناشناخته و غیبی به ما رسیده است، بدون آنکه نشانهای از آن دنیای غیب در دست باشد. در واقع، ما از فیض و برکت این وجود بهرهمند شدهایم، حتی اگر نتوانیم نشانههایی از منبع آن ببینیم.
هوش مصنوعی: تلاش کن تا از این مقام و منزلت که در آن هستی، به جایی بهتر و خوشایندتر بروی و پیشرفت کنی.
هوش مصنوعی: به او قوت و انرژی بده تا از این زندان به آزادی برسد و به اوج والاییها دست یابد.
هوش مصنوعی: ارزش او با یاد خدا بالا میرود و همچون کمندی برای نگه داشتن عرش عمل میکند.
هوش مصنوعی: عشق میتواند جانت را به سمت خود بکشاند و از این دنیا و غفلتها دور کند.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که کسی که دارای شخصیت پاک و نیکو است، نباید به خاطر عیبهای دیگران مورد قضاوت یا سرزنش قرار گیرد. بهتر است به جای توجه به نقصها، بر روی خوبیها و ارزشهای او تمرکز کنیم.
هوش مصنوعی: بسیاری از مهمانان ویژه ممکن است بهطور ناگهانی از آسمان با فضیلت و بلندمرتبه به سوی تو بیایند.
هوش مصنوعی: تو به خاطر غیبتش دوری کردی و از خواب و بیداری به هم پیوند زدی.
هوش مصنوعی: تو هم به خاطر حرص و خواستههایت گمراه شدهای و هم به خاطر خودپسندی و تظاهر خستهات کرده است.
هوش مصنوعی: خیلی گفتی که برای ما افسوس است یا اینکه دروغی برای ما وجود دارد.
هوش مصنوعی: از بخار و دود، حقیقت و روشنایی از چهره آفتاب پنهان شده است.
هوش مصنوعی: زودتر از این معامله پشت سر بگذار که در آن سودی نمیبینی.
هوش مصنوعی: هر نفس مثل خزانهای خالی است تا وقتی که تو چیزی ارزشمند در آن قرار دهی.
هوش مصنوعی: اگر بر یاد خدا تکیه کنی، میتوانی خالی بودن آن مخزن را با ارزشها و استعدادهای درون خود پر کنی.
هوش مصنوعی: زمانی که در روز قیامت دروازهها باز شوند و هر چیزی که وجود دارد به نمایش گذاشته شود.
هوش مصنوعی: بازار به خاطر زیبایی و طراوتی که دارد، مانند باغ گل میشود و چشم مشتریان هم به خاطر آن روشن و شاداب میگردد.
هوش مصنوعی: حور و پسران جوان زیبایی خود را با این زیبایی تزیین میکنند.
هوش مصنوعی: ملک تو را ستایش میکند و به خاطر مدح و تمجید از تو، بر تو هدایایی نازل میکند.
هوش مصنوعی: اگر به زشتیهای اخلاقی و کارهای ناپسند پرداخته شود، در آنجا از نادانی و بیخبری، مانند سنگ و سفال، جلوگیری خواهد شد.
هوش مصنوعی: آن سنگ صاف و تخت تو به زیر بار سنگینی آتش و آتشزاها کشیده میشود.
هوش مصنوعی: آن پستی و حقارت موجب میشود که انسان در جایی پایینتر، مانند گودالی از لجن و کثافت، سکونت پیدا کند.
هوش مصنوعی: اگر از بدشایتیها و ناپایداریها بگذری، درست مانند آن است که خزانهای را خالی گذاشتهای.
هوش مصنوعی: چشم تو از اشک پر میشود و آتش درونت از سینهات زبانه میکشد.
هوش مصنوعی: چرا او را به خوبی نشناختم و ارزش واقعیاش را درک نکردم، مانند گنجی که باید به آن اهمیت میدادم و خواستم در وجودش جواهرات و زیباییها را بسازم.
هوش مصنوعی: تا کنون بهای آن را پرداختهام و به قیمت آن چیزی که در بهشت وجود دارد، نرسیدهام.
هوش مصنوعی: بسیاری از گنجها و جواهرات ارزشمند در اطراف من وجود دارد، اما همه آنها به خاطر مشکلات و فشارهایی که دارم، به راحتی در اختیارم نیستند و در واقع به نوعی مانع من شدهاند.
هوش مصنوعی: به خاطر نادانیام چیزی را برداشت نکردم و حالا باید احساس پشیمانی کنم.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.