هلال ماه صیام از سپهر ناگاهی
بتافت آنک، ربی و ربک اللهی
بسان زورق سیمین میان دریائی
بشکل نعلی زرین فتاده در راهی
چنانکه بردم طاوس نیم دایره
چو موی بند عروس از کبود خر گاهی
بشبه سیمین داسی بشکل زرین طاس
بسان بی می جامی بدست می خواهی
چو نیم طشتی زرین فراز سبز بساط
چو آتشی که شبانی کند شبانگاهی
ز پیش ماه همی آفتاب گشت نهان
چنانکه پیش رخی در غزی بود شاهی
کنون چه داری از جان و دل نثاری کن
برین عزیز که مهمان تست یکماهی
هلال روزه پدید آمد از کنار افق
چو نیم تاجی زرین ز روی سبز تتق
کسیکه داشت در آنماه جام باده بکف
کنون بدستش تسبیح بینی و مصحف
کنون نهند حریفان حدیث می بر طاق
کنون نهند جوانان کلام دف بررف
کنون درین مه طفلان نهند پا بر پای
کنون درین مه پیران زنند صف بر صف
گه رواج تراویح و ختم قرآنست
عظیم فاتر شد رغبت پیاله و دف
چو شمع بینی عشاق در بن محراب
میان بطاعت بسته نهاده جان بر کف
ز بس قیام بشب گشته خیزران قامت
ز بس سرشک چو گوهر دودیده کرده صدف
بچشم و گوش و زبان روزه دار اگر داری
و گرنه دان که خری بازمانده ز علف
مکن بغفلت ازین بیش روی نامه سیاه
که خواست بایدت این ماه عذر یازده ماه
شب ارتوانی بیدار باش روزی چند
مدار خرد که ماهی بزرگ سایه فکند
چو آفتاب بسی سر بر آسمان سودی
چو سایه باش فتاده بسجده دریکچند
کنون کشند عفاریت دیو را در قید
کنون کشند شیاطین انس را در بند
تو عمر باقی خواهی بکار خیر گرای
که کار خیر بود عمر مرد را پیوند
بروز مردم سوزی بشب حرام خوری
تو زندگانی از اینسان بخویشتن مپسند
زبان و غیبت و چشم و زنا و گوش و غنا
امید رحمت داری برو بخویش بخند
غرض ز روزه تو قهر نفس تست ارنی
خدای نیست بدین روزه تو حاجتمند
تو آدمی شوی و نام نیک اندوزی
اگر ز خواجه آزادگان در آموزی
خلاصه همه عالم یگانه آفاق
که با بزرگی جفتست و از بزرگان طاق
امیر عالم عادل شهاب دین خالص
که پشت لشگر دینست و روی ملک عراق
رسیده ذکر بزرگی او همه اطراف
گرفته صیت معالی او همه آفاق
ز طبع پاکش رمزی جوامع الاداب
ز خلق خوبش جزوی مکارم الاخلاق
شعاع تیغش چون مرگ قابض الارواح
لعاب کلکش چون ابر واهب الارزاق
ز کین و کبر منزه چو انبیا ز ریا
زبخل و حقد مبرا چنان ملک زنفاق
چنو نیارد دور فلک علی التحقیق
چنو نبیند چشم خرد علی الاطلاق
بزرگ حضرت او کعبه مرتمنی را
جناب عالی او قبله اهل معنی را
زهی بهمت عالی و رای نه گردون
مطیع خنجر تو روزگار بوقلمون
معالی تو فزونست از توهم چند
معانی تو برونست از تصور چون
خجل زخلق تو گشتست نافه تبت
عجب ز لفظ تو ماندست لؤلؤ مکنون
ز سهم خشم تو جانرا نماند بر رخ رنگ
زدست جود تو کانرا نماند در رگ خون
بقای مدت عمرت دلیل لم یزلی
نفاذ سرعت امرت نشان کن فیکون
لطایف تو چو ادراک زیرکان مطبوع
شمایل تو چو اشکال مقبلان موزون
نهیب خشم تو شرح نصرت بالرعب است
ضمیر پاک تو سر علمت ماسیکون
زهی بجاه تو چشم امیدها روشن
خهی بجود تو جان مرادها گلشن
اجل ز تیغ تو اندوختست خونخواری
خرد ز رای تو آموختست هشیاری
به پیش لطف تو در روحها گرانجانی
به نزد حلم تو در کوهها سبکساری
نهاده سهم تو در چشم فتنه خوشخوابی
کشیده حزم تو در چشم بخت بیداری
تو میکنی به جهان خلق را نکوخواهی
تو میکنی ز جهان علم را خریداری
همیشه رای تو نیکی و نیکاندیشی
همیشه کار تو دینپروری و دینداری
چنان به لطف بپوشی رخ گناه همی
که عاشقست دلت بر گناه پنداری
فروغ خشم تو گر سایه افکند بر چرخ
برون کند ز برش این قبای زنگاری
مباد منقطع این سایه از سر عالم
که هست طلعت تو زینت بنی آدم
همیشه دولت و جاه تو در زیادت باد
همیشه بخت تو بر ذروه سیادت باد
مقام عز تو در حیز توهم نیست
مدار قدر تو بر مرکز سعادت باد
مسیر کلک تو بر شاهراه غیب افتاد
نفاذ امر تو در عالم ارادت باد
دوام حشمت تو فارغ آمد از مقطع
مضای حکم تو مستغنی از اعادت باد
بزرگی تو از انسوی شهر امکانست
مکارم تو برون از جهان عادت باد
بپیش رای تو زانو زده همیشه خرد
بوقت مشکل ها بهر استفادت باد
نماند گنج تمنای استزادت جاه
ترا سعادت و توفیق بر ریادت باد
همیشه روز تو چون عید و روزه ات مقبول
دلت بطاعت و دستت بمکرمت مشغول
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این متن به وصف هلال ماه رمضان میپردازد و زیباییهای آن را با تشبیهات زیبا توصیف میکند. او به نوعی به معنای عمیق روزهداری و اهمیت آن در زندگی مسلمانان اشاره دارد و از مردم میخواهد که در این ماه شریف از غفلت دوری کنند و بر اعمال نیک تأکید داشته باشند. شاعر همچنین به ویژگیهای اخلاقی و انسانی اشاره میکند و اهمیت نیکخواهی و دینداری را در زندگی برجسته میکند. ادامۀ متن به تمجید از شخصیتی بزرگ و عادل میپردازد که الگوی خوبی برای دیگران است و کیفیتهای برجستهای دارد. او دعا میکند که این صفات همیشه در جهان جاری باشند و از سر دنیا پایداری و موفقیت را برای فرد مورد نظر مورد آرزو قرار میدهد.
هوش مصنوعی: ماه رمضان از آسمان ناگهان نمایان شد، آن هنگام، پروردگار من و تو خداوند است.
هوش مصنوعی: مانند یک قایق نقرهای که در دریایی با شکلی شبیه نعلبکی طلایی قرار گرفته و در مسیری در حال حرکت است.
هوش مصنوعی: مثل اینکه طاوسی را برداشتهام که به شکل نیمدایرهای است، مانند موی بافت عروس که از رنگ آبی خرگون میآید.
هوش مصنوعی: شبیه زنی هستی که درخشان و زیباست، همچون طلایی درخشان و خالص. اگر میخواهی، جامی پر از شراب در دست بگیر.
هوش مصنوعی: مانند نیمکمی از طلا که بر روی چمن قرار دارد، شبیه به آتش است که در شب، چوپان را گرم و روشن میکند.
هوش مصنوعی: ماه که نور خود را میتاباند، ناگهان پنهان شد، مانند شاهی که در برابر چهرهای زیبا، دیگر دیده نمیشود.
هوش مصنوعی: حالا چه چیز از جان و دل داری، نثار این عزیز کن که او یک مهمان موقتی است و فقط یک ماه در کنار توست.
هوش مصنوعی: هلال ماه روزه به آرامی از افق نمایان شد، مانند نیمتاجی طلایی که بر روی زمینی سبز قرار گرفته است.
هوش مصنوعی: کسی که در آن شب بادهنوشی میکرد، حالا تسبیح و قرآن به دست دارد.
هوش مصنوعی: حریفان در حال صحبت دربارهی شراب هستند و جوانان هم شعر و موسیقی را با طنین دف همراه میکنند.
هوش مصنوعی: حالا در این زمان، کودکان به پاهای یکدیگر قدم میگذارند و بزرگترها در صفوف منظم قرار میگیرند.
هوش مصنوعی: گاهی اوقات برگزاری مراسم تراویح و ختم قرآن باعث میشود که اشتیاق به خوشگذرانی و جشن و شادی کاهش یابد.
هوش مصنوعی: عشاق مانند شمعی در دل عبادت و عشق، جان خود را با تمام وجود در خطر قرار داده و به بتی محبت میفروشند.
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف زیبایی و نرمی قامت یک زن با استفاده از تشبیهاتی زیبا پرداخته است. اشاره به این دارد که به دلیل بیداریهای شبانه و اشکهایی که ریخته شده، قامت او مانند چوب خیزران نرم و منعطف شده و چشمانش، چون درخشندگی گوهر، در زیبایی خاصی جلوهگرند. در واقع، شاعر به ارتباط میان غم و زیبایی میپردازد و نشان میدهد که درد و احساسات عمیق میتوانند به زیباییهای ظاهری نیز تأثیر بگذارند.
هوش مصنوعی: اگر چشم و گوش و زبانت را در روزهداری نگهداری، به معنای واقعی روزهدار هستی، و اگر این ویژگیها را نداری، بدان که مانند حیوانی هستی که هنوز علفش را ترک نکرده است.
هوش مصنوعی: تو از خواب غفلت بیدار شو و بیشتر از این در کارنامه سیاه خود غفلت نکن که برای این ماه باید عذرخواهی کنی به خاطر یازده ماه گذشته.
هوش مصنوعی: شب بیدار باش و حواست جمع باشد، چرا که ممکن است در آینده مشکلاتی به سراغت بیاید، مانند سایهای بزرگ که یک ماهی بزرگ میاندازد.
هوش مصنوعی: وقتی که خورشید در آسمان بلند میشود و تأثیر خود را نشان میدهد، تو نیز مانند سایهای باش که در برابر عظمت آن فروتنانه خود را به خاک میساید و به عبادت مشغول میشود.
هوش مصنوعی: اکنون دیوها را در قید و بند میکنند و شیاطین انسانها را نیز گرفتار میسازند.
هوش مصنوعی: عمر تو به کارهای نیک و خوبی بگذرد، زیرا که عمر انسان به کارهای نیک او ارتباط دارد.
هوش مصنوعی: در شبهایی که به حرامخواری میگذرد، دلی را میسوزاند. خود را با این نوع زندگی قانع نکن و از آن راضی نباش.
هوش مصنوعی: اگر به زبان خود و غیبت کردن، چشمچرانی، زنا، گوش دادن به حرفهای بیمعنا و آوازخوانی بپردازی، نباید انتظار رحمت و بخشش داشته باشی. بهتر است به خودت بپردازی و به شادابی و خوشحالی فکر کنی.
هوش مصنوعی: هدف از روزهات، مهار نفس است. اگر خدا را ببینی، درمییابی که به این روزه نیازمند نیستی.
هوش مصنوعی: اگر بخواهی انسان خوبی باشی و نام نیکی به دست آوری، باید از بزرگان و آموزگاران درستکار یاد بگیری.
هوش مصنوعی: خلاصه همه عالم، آن یگانه موجودی است که در گستره جهان وجود دارد و با شکوه و عظمت خود، همواره در کنار بزرگترینها قرار دارد.
هوش مصنوعی: امیر بزرگ و عادل، شهابالدین، کسی است که از دین حمایت میکند و در رأس نیروهای دین قرار دارد و همچنین زمینی را که عراق نامیده میشود تحت فرمان دارد.
هوش مصنوعی: ذکر و یاد بزرگیش در همه جا منتشر شده و شهرت داراییش در تمامی عالم پراکنده است.
هوش مصنوعی: از روح پاک او، نکتههایی از ادبهای جامع به دست میآید و از خوی نیکش، ویژگیهای برجسته اخلاقی نمایان میشود.
هوش مصنوعی: تیغ او همچون مرگ، ناگهانی و سختگیر است و لعاب چهرهاش مانند ابر، برکت و نعمت را میباراند.
هوش مصنوعی: از عداوت و غرور پاک مانند انبیا، از ریا، از خساست و کینه مبرّا، مانند پادشاهی که در نعمت است.
هوش مصنوعی: چگونه ممکن است که دور فلک به واقعیت برسد وقتی که عقل و درک انسان هرگز نتواند آن را ببیند؟
هوش مصنوعی: بزرگی و عظمت تو، ای حضرت، مانند کعبهای است که اهل دل به سوی آن میروند و به تو توجه میکنند.
هوش مصنوعی: تو به خاطر اراده و عقل سلیم و عالیات، مانند خنجری هستی که بر گردن زمان چیره شده و روزگار را به تسلیم میآورد، مانند بوقلمونی که به سادگی تسلیم میشود.
هوش مصنوعی: عظمت و فضیلت تو بیش از تصورات و باورهای مردم است؛ حقیقت وجود تو فراتر از تمام تصورات و معانیای است که میتوان در ذهن داشت.
هوش مصنوعی: بوی عطری که از موی تو پخش شده است، باعث شده دیگران شرمنده شوند. تعجبی ندارد که لفظ تو مانند مروارید پنهان و باارزش باقی مانده است.
هوش مصنوعی: از اثر خشم تو دیگر بر چهرهام رنگی نمانده است، و از رحمت و generosity تو نیز در رگ خونم چیزی باقی نمانده است.
هوش مصنوعی: وجود مدت عمر تو نشاندهندهی بینهایتی است که در آن زندگی میکنی و شتاب و سرعت کارهایت نشاندهندهی تأثیرگذاری و توانمندیات در این دنیا است.
هوش مصنوعی: زیباییهای تو مانند نازکیها و ظرافتهای زیرکان است و شکل و شمایل تو همچون فرمهای دلنشینی است که به طور موزون در مقابل دیدگان قرار دارند.
هوش مصنوعی: غضب و خشم تو نشاندهنده پیروزی و قدرتی است که مطمئناً در دلهای دیگران ترس ایجاد میکند. ذهن پاک تو به حقیقت علم و دانش احتیاج دارد تا به واقعیتهایی که قرار است به وجود بیایند، برسد.
هوش مصنوعی: به خاطر مقام و جایگاه تو، چشمهایمان به امید روشن شده است و به خاطر وجود تو، جان آرزوهایمان مانند یک گلستان سرسبز است.
هوش مصنوعی: مرگ به وسیله تو خونی به زمین آورده است و خرد با فکر تو آگاهی و هوشیاری را به دست آورده است.
هوش مصنوعی: در مقابل محبت تو، روحها سنگین میشوند و در برابر بردباری تو، کوهها به راحتی کوچکتر میشوند.
هوش مصنوعی: سهم تو در چشمان دسیسهها، خواب خوشی قرار داده شده و احتیاط تو در مقابل بخت، به بیداری و هوشیاری رسیده است.
هوش مصنوعی: تو با نیکوخواهی خود، به مردم دنیا خوبی میکنی و از این دنیا علم و دانش را به دست میآوری.
هوش مصنوعی: همیشه نظرت به نیکی و خوبی است و همواره در کارهایت به دین و مذهب اهمیت میدهی.
هوش مصنوعی: وقتی تو با لطف و زیبایی خود، چهرهی گناه را میپوشانی، هر کس که عاشق است، دلش گمان میکند که این گناه هیچ ارزشی ندارد.
هوش مصنوعی: اگر خشم تو بر آسمان سایه بیفکند، این لباس کهنه و زنگاری را از تن آن بر میکند.
هوش مصنوعی: نگذار که این سایه از سر جهان برچیده شود، زیرا که زیبایی تو مایه زینت آدمیان است.
هوش مصنوعی: همیشه مقام و قدرت تو افزون باشد و همیشه شانس تو در اوج موفقیت قرار داشته باشد.
هوش مصنوعی: مقام و جایگاه تو بسیار رفیع است و نباید به تردید افتاد. ارزش تو باید بر اساس مرکز خوشبختی و سعادت تو سنجیده شود.
هوش مصنوعی: مسیر جادوی تو بر راه اصلی نامرئی قرار گرفت و قدرت فرمان تو در دنیای عشق و ارادت برقرار شد.
هوش مصنوعی: دوام و پایداری عظمت تو از قضا و قدر و حکم تو جداست و هیچ نیازی به تکرار و تجدید ندارد.
هوش مصنوعی: عظمت تو فراتر از این شهر و امکانات آن است و ویژگیهای نیکو و برجستهات از مرزهای عادی و معمولی تجاوز میکند.
هوش مصنوعی: همواره خرد و اندیشهام در برابر نظرت به زانو درآمده و در زمانهای سخت به کمک تو بیاید.
هوش مصنوعی: این بیت اشاره دارد به این که دیگر چیزی از آرزوی تو باقی نمانده است. امیدوارم مقام و موفقیت تو در رهبریات همیشه پایدار باشد.
هوش مصنوعی: همیشه روز تو مانند عید باشد و روزهات مورد قبول، دل تو به طاعت مشغول و دستت در بخشش و سخاوت فعال باشد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.