Amir Hashemi
آنتروپوس در بیت سوم صحیح می باشد که نام علمی گونه ی انسان است با خوانش آنترپوس
Amir Hashemi در ۳ سال قبل، یکشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۰، ساعت ۰۵:۵۲ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۹۴:
عجبا که شاعری در مدح حسین شعری چنین سروده بی آنکه در سرتاسر دیوانش یک بار کلمه حسین دیده شود! شاید هم زبان حافظ برای به کار بردن کلمه حسین الکن بوده است.
حافظ بارها و بارها در ابیات پایانی غزل ها از لقب خود، حافظ، رندانه در معنای مسلمانِ اگاه از ناکارآمدی اسلام در تربیت انسان استفاده کرده است، شاید به جهت در امان ماندن از طعن و کین مسلمانان.
گر مسلمانی ازینست که حافظ دارد
وای اگر از پس امروز بود فردایی
بیت آخر این غزل هم به لحاظ خوانش دارای ایهام است اما در معنا و با توجه به محتوای غزل و سایر غزلیات تنها یک معنای مبرهن به ذهن خطور می کند و آن اینکه این عشق است که به فریاد تو میرسد حتی اگر مثل حافظ قران را با چهارده روایت بتوانی بخوانی. عشقست که به فریادت میرسد نه قران. این که چرا چهارده روایت را آشنا بوده باید از سلاطین صفوی و اوضاع جامعه ی آن روز پرسید. اینجانب هم تا بیست و چند سالگی، حافظ بخش هایی از قرآن بودم به جهت تربیت در جامعه ی شیعیان و البتّه هفتصد سال پس از حافظ.
کلمه ی اگر در زبان فارسی گاهی متضمن معنای شرط است، مثلا " اگر فردا باران نیاید، به انجا می رویم." اما گاهی یک" حتی" نیز نهفته در معناست و در واقع "حتی اگر" به ذهن متبادر میشود. " اگر دستت را در یک من عسل کنی، باز هم گاز میگیرد" یا " اگر آسمان به زمین بیاید، من میروم" یا " اگر چهارصد بار هم معذرت بخواهی، بی فایده است " قضاوت در مورد معنای بیت اخر با خواننده ی حافظ.