گنجور

حاشیه‌گذاری‌های امیرحسین اسماعیلی مطلق

امیرحسین اسماعیلی مطلق


امیرحسین اسماعیلی مطلق در ‫۱ سال و ۸ ماه قبل، چهارشنبه ۵ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۳:۰۸ در پاسخ به محسن حسيني پور دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۵:

با سلام دوست عزیزم‌ 

فرمایش حضرتعالی کاملا صحیح است ، چنانچه دقت کرده باشید ، بنده این غزل را در بخش خوانش ها ، قرائت کرده و تقدیم حضور بزرگواران نمودم و در خوانش بیت پنجم ، خودم نیز "چِبوَد " تلفظ کردم ولی در حاشیه ها اشتباه عنوان کردم وگرنه خودم نیز با فرمایش جنابعالی موافق هستم ، بنابراین سعی میکنم حاشیه ام را اصلاح نمایم .

از جنابعالی و کلیه عزیزان تقاضا دارم ، خوانش این غزل که توسط بنده تقدیم شده است را که در قسمت خوانش ها بنام " امیرحسین اسماعیلی " ثبت گردیده ، منت گذاشته و بشنوند و چنانچه تایید فرمودید ، همانجا اعلام نمایید.

سپاس از دقت نظر و توجه حضرتعالی و سایرین 

"امیرحسین اسماعیلی "

 

امیرحسین اسماعیلی مطلق در ‫۳ سال قبل، یکشنبه ۲۲ فروردین ۱۴۰۰، ساعت ۰۲:۵۳ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۵:

دوست عزیز و بی نشانم
عرض سلام و ادب و احترام
جهت تایید یا رد فرمایشات حضرتعالی چندین بار پیامتان را مرور کردم اما در نهایت این مهم دست یافتم که : بایست بگردم و کسی پیدا کنم تا بتواند ابتدا پیام حضرتعالی رو تفسیر کند سپس به مباحثه در رابطه با تفسیر غزل حضرت مولانا بپردازیم . تفسیر و معنای این غزل به مراتب ساده تر و روان تر از فهمیدن پیام حضرتعالی بود . اگر نیت تفسیر اشعار و استخراج معانی نهفته در آن ها است لطفا برداشت و تفسیرتان را مقداری عامیانه تر ، سلیس تر ، روان تر و گویا تر بیان بفرمایید . البته کلیت منظورتان را متوجه شدم ولی متعجب از نوع نوشتار و انتخاب لغات در پیامتان شدم . در هر روی ممنون و سپاسگزار از دقت نظر و توجه جنابعالی هستم . اسماعیلی

 

امیرحسین اسماعیلی مطلق در ‫۳ سال و ۸ ماه قبل، جمعه ۲۴ مرداد ۱۳۹۹، ساعت ۱۷:۵۰ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۵:

سرکاره خانم آذر
ضمن عرض سلام و ادب ، از ابراز محبت شما بی نهایت سپاسگزارم و مواردی که تذکر دادید رو نیز تایید کرده و بجا میدانم . بیان تعارفات ( بقول شما ) به دلیل این بود که کاملا مخاطبان رو متوجه این نکته بگردانم و چنانچه خطایی داشتم ، مورد هجمه انتقادات قرار نگیرم و چون خوانش این غزل رو هم بصورت صوتی در بالای صفحه قرائت کرده بودم بیشتر بر این موضوع اصرار داشتم ، اما در کل فرمایشتان متین و قابل احترام میباشد . با سپاس مجدد : امیرحسین اسماعیلی

 

امیرحسین اسماعیلی مطلق در ‫۳ سال و ۱۰ ماه قبل، پنجشنبه ۸ خرداد ۱۳۹۹، ساعت ۱۹:۰۶ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱:

با سلام
گنجور عزیز لطفا فضایی را جهت مناظره های پینگ پنگ ی که گاها در مورد دین و سیاست و تعصب و .... در بین عزیزان بوجود می آید ، در نظر بگیرید که در حاشیه اشعار این بی نظمی و بی ربطی ایجاد نگردد .
به جهت آگاه شدن از تفسیر و تشریح این غزل به حاشیه آن نظر انداختم ولی متاسفانه مشاهده کردم یک نفر مطلبی در ابتدا ارسال کرده و دیگران غزل مولانا را رها کرده و به دنبال تنبیه او پیاپی پیام ارسال کردند و همگی غافل از خود این غزل و مفاهیم آن شدند .
سالها با این جدال های چپ و راست و سیاه و سفید و شیعه و سنی ، زندگی کردیم و اکنون نیز کمابیش در روزمره گی هایمان با آنها درگیریم و زمانی هم که فارغ از تمام این هیاهو ها پا به چشمه گنجور میگذاریم تا جرعه ای غزل نوش کنیم ، مجددا شاهد هستیم که عزیزان همان جدال ها را به این مکان نیز انتقال دادند . برای ایشان و تفکراتشان احترام قائل هستم و به همینذدلیل از گنجور عزیز تقاضا مندم فضایی را مشابه چیزی مثل چت روم های تخصصی ترتیب دهند تا فضای مناظره ای با فضای تحلیل آثار و سروده ها از هم منفک شده و هر کسی بهره مطالب مورد نظرش را بتواند از این گنجینه ببرد . با سپاس از شما و عذرخواهی از همه عزیزان .

 

امیرحسین اسماعیلی مطلق در ‫۳ سال و ۱۱ ماه قبل، دوشنبه ۵ خرداد ۱۳۹۹، ساعت ۱۷:۵۶ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۵:

با سلام ، دوستان عزیزم ، چند بیت از غزل شماره 16 مولانا بلحاظ خوانش و لحن بیان ، برای بنده سوال برانگیز شده است ، و هر چه تلاش کردم خوانش صحیحی پیدا کنم ، موفق نشدم و 2-3 موردی که موجود بود به عقیده حقیر سراسر اشکال داشت و حاوی ایراد بود ، ( البته اعتراف میکنم که بنده صاحب نظر نیستم در رابطه با این موضوع و برداشت شخصی ام را بیان میکنم ) من این موارد را آنگونه که تصور و برداشت میکنم که باید خوانده شود و صحیح تر بوده تا به منظور و نیت شاعر پی برده شود ، خدمتتان عرض میکنم ، درستی یا نادرستی آنها را عزیزانی که آگاهی داشته و سواد این موضوع را دارند ، لطفا تذکر داده و راهنمایی کنند ، بنده سواد تخصصی در این زمینه ندارم و فقط دوست دار ادبیات کهن و اشعار بزرگان ایران هستم بنابراین محبت کرده و صحت یا اشتباه در توضیحات بنده را که در زیر آورده ام حتما مطرح کرده و رفع اشکال نمایید ... با سپاس از همراهی همه بزرگواران
" امیرحسین اسماعیلی "
--------------------------------------
1) بیت 4 = لحن باید پرسشی باشد و گلایه آمیز ، یعنی : تو چطوری مثل ماه میتونی جلوه کنی ؟ و چطور اگر بخواهی ، کسی رو آگاهی میدهی ؟ پس حالا با این توانمندی که داری به ما ، چی عرضه میکنی ؟ بنابراین چیزی به درویش عنایت کن .
-------------------
2) بیت 5 = لحن خوانش پرسشی و کنایه دار بوده و کلمه "چه بود" ، چِبُد نشان ، خوانده میشود و ابتدای مصرع دوم کلمه " نی " باید "نِی" و بحالت معترضه ، خوانده شود ...
فکر میکنی ،نشانه ی درویشی چیست ؟ تصور میکنی که نشان درویشی ، جان و زبانیست که دُر افشانی میکنند ؟
نخیر اینطور نیست ( معترضه )مشخصه ی درویشی، بدوش کشیدن ، دلقی است که نشانه های پاره گی بر آن‌هویداست ، پس با این تفاسیر ، حالا چیزی به درویش عنایت کن
--------------------------
3) بیت 6 = لازم است بین کلمات " آن " و " دَم " مکث لحاظ گردد ...
آدم و غیر از آدم ( اینان و آنان ) همه خلائق ، از نفس ( دَم ) و روح تو در آنان دمیده شده ، همانطور که دم و نفس خودت را در عیسی و مریم (ع) دمیدی .( دَمِ مسیحایی ) ...... بنابراین منِ درویش را هم چیزی عنایت کن
--------------------
4) بیت 7 = تمام جملات تشویقی ، تاکیدی و تاکید روی کلمه " تو " میباشد .
------------
5) بیت 8 = تمام جملات مدح و ثنا بوده خواهشی ادا میگردد .
---------------
6) بیت 9 = لحن گفتاری اعتراضی و دستوری ( امر و نهی ) دارد .
-----------------
7) بیت 10 = کلمه " اِی " لازم است " آی " و به معنای آمدن خوانش شود و به امروز میچسبد و همزمان ادا میگردد ( امروزای ) و جمله ای شرطی میباشد ...
اگر همین امروز به نزد من بیایی (شرطی ) .... من نور وجود تو را شمع منزلم میکنم و با نور هدایت تو خودنمایی میکنم و از پرتو و تلاءلو عشق و معرفت تو ، جان و روحم را درخشنده میکنم ، پس بنابراین بیا و این نور خود را به درویش عنایت کن .
---------------
8) بیت 11 = تمام جملات ، خبری خوانش میشود
----------------
9) بیت 12 = کلمه " عیب " حالت خطاب گونه ادا میشود و " تو عیب " جمله ندایی میباشد ... و در ادامه جمله معترضه و پرسشی و مصرع بعد امری و پرسشی ادا میگردد .
ای کسی که نداشتن تو و نبودن تو ، باعث نقصان و کامل نشدن ما میشود ( تو عیب = کسی که دلیل ایراد و عیب ما ، عدم وجود و حضور تو در نزد ماست ) ، چه نقش و نسبتی با ما داری که خودت را بر ما عرضه نمیکنی ؟
اصلا خودت بگو و توضیح بده که چه چیزی هستی و چه رابطه ای بین تو و ماست ؟ ( اگر خدای منی که بیا و عنایتی به این درویش کن و اگر خدای من نیستی و نمیای ، خودت بگو که چه چیزی یا چه کسی هستی ؟ )
------------------
10) بیت 13 = جان را درافکن ...( جمله امری و کنایه دار ) زیرا نشاید ...( خبری و احساسی ، قهری ) مصرع بعد : تو محتشم ( کنایه دار و ترغیب کننده )
ای بت من و مقصود و منظور من ، حالا که نور و حسن وجودت را بر من عنایت نمیکنی پس بیا جان مرا بگیر و مرا نابود کن ، چون اینگونه توان تحمل ندارم و برایم درد آور است که ::: همه ما ،تو را به حشمت و جلال و جبروتت میشناسیم و همه میدانیم که تو ما را خلیفه خودت بر روی زمین خلق کردی بنابراین در ما نیز صفت حشمت و جلالی ، بمانند خودت وجود دارد ... بنابراین حالا که یکی از این دو موجود والا مقام و والا صفت به دیگری عنایت و سخاوت نداشته و میخواهد لطفش را از او دریغ کند ، برای من‌زجرآور و غیر قابل تحمل هست پس جان مرا بستان و نابودم کن .
-----------------
( پ ن ) و نکته تکمیلی : در واقع شاعر بزرگوار در این ابیات فرزند گونه یا معشوقه وار با پروردگار صحبت میکنه و نیازمندی خودش را بیان مینماید . در ابیات 4 ، 6 ، 7 ، 8 دیدیم که به نوعی مدح و ثنای پروردگار رابیان میکند و سعی در متقاعد کردن پروردگار داشته تا او راضی گردد و متعاقب آن خواسته خود را بتواند از پروردگار دریافت کند .
در بیت 5 اقدام به بیان ناچیزی و مظلوم جلوه دادن خود کرده تا پروردگار را متقاعد نماید .
در بیت 9 از روش اعتراض برای رسیدن به مقصود خود استفاده میکند .
در ابیات 10 و 11 شروع به تشویق و ترغیب پروردگار مینماید تا به هدفش نائل آید .
در ابیات 12 کودکانه قهر میکند و میگوید حالا که گوش نمیدی بیا و جانم را بگیر و بقصد دریافت ترحم از پروردگار بنوعی قهری ( لوس کردن کودکانه ) اقدام به مهر طلبی کرده و اینگونه قصد رسیدن به هدفش را دنبال میکند .
و در بیت 13 که به این نتیجه میرسد هیچ کدام از این روش ها کارساز نبوده ، اصطلاحا " تیرخلاص " را میزند و برای آخرین بار شانس خود را امتحان کرده و از روش کنایه آمیز به همراه نوعی " متلک گفتن " و یا نعوذ بالله " تمسخری که باعث انگیزه در مخاطب گردد " سعی در مجاب کردن پروردگار را مینماید .
دانشمندان عزیز ، جسارت بنده را عفو نمایید و بدانید که من قصدم تفسیر یا شرح غزل نبوده و ابدا در آن جایگاه و سواد قرار ندارم ، نیت از توضیحات فوق بیان دلایل برای نوع لحن خوانش بوده و انتظار رفع اشتباهات را از سوی حضرات دارم .
علی ایحال مطالعه و درک این عشق بازی مولانا با حضرت حق اعجاز کرده و آدمی رو به وجد میاورد و بیش از پیش عظمت و بزرگی این شاعر منحصر بفرد رو تثبیت مینماید .
-----------
با سپاس فراوان و پوزش از طولانی شدن مطلب
" امیرحسین اسماعیلی "

 

sunny dark_mode