محسن جهان 🌐
بنده استاد بازنشسته هستم.
محسن جهان در ۱ سال و ۲ ماه قبل، پنجشنبه ۱۳ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۵۷ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۰۱:
تفسیر ابیات ۱۶ و ۱۷ فوق:
مولانای جان در این دوبیت غزل ۱۰۱ از خودداری منیت بشری سخن می‌راند:
ای انسان خود شیفته، از این قالب تن برون آی و این خودآگاهی عالم ظاهر را به مثابه دوزخ وجود خود تلقی کن. و از خود بالندگی و تفاخر این جهانی پرهیز کرده و خودت را در مقابل عظمت و جبروت آن خالق متعال ناچیز بدان.
چنان در صفات حق غوطه ور شو که هیچگاه بیرون از آن برایت نمود و جلوه‌ای نداشته باشد.
محسن جهان در ۱ سال و ۲ ماه قبل، پنجشنبه ۱۳ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۵۲ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۰۱:
تفسیر بیت ۱۳ فوق:
با اشاره به آیه ۸۲ سوره مبارکه یس: إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَیْئًا أَنْ یَقُولَ لَهُ کُنْ
فَیَکُونُ" (چون به چیزی اراده فرماید کارش این بس که می گوید باش پس [بی درنگ] موجود می شود). مولانا می‌فرماید: تن با سری که (کنایه از وجود مجازی بشر است) همیشه سرکشی و فخر فروشی می‌کند به راز و محتوای" کُنْ
فَیَکُونُ" پی نمی برد و در غفلت و زیانکاری بسر خواهد برد.
ولی انسانی که این سر منیت و خود بزرگ بینی را قطع کرده و در مقابل شکوه خداوند سر تعظیم فرو می‌آورد به معرفت الهی دست یافته و به قدرت او که "هر آینه می‌گوید باش و موجود می‌شود" یقین دارد.
محسن جهان در ۱ سال و ۲ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۴۷ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۴۵۵:
تفسیر بیت ۸ فوق:
مولانا بر اساس آیه های ۷ و ۸ سوره مبارکه زلزال؛ "فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَیْراً یَرَهُ، وَ مَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ"می‌فرماید: ای بشر فکر نکن تو بیهوده به این جهان آمده و خواهی رفت، بلکه در این سرای فانی که محل خرید و فروش اعمال توست، به هر اندازه که خوبی و یا بدی کنی پاسخ خواهی گرفت. و طبق قانون جبران، هر مقدار وابستگی خود را به این دنیا کم یا زیاد کنی به همان میزان به خدا نزدیکتر و یا دورتر خواهی شد.
محسن جهان در ۱ سال و ۲ ماه قبل، دوشنبه ۱۰ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۳۶ دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۶۴:
تفسیر بیت ۷ فوق:
جناب عطار در این بیت می‌فرماید: ای انسانی که سالیان متمادی در حال ریاضت و تحمل رنج برای وصل به معشوق هستی، آگاه باش که نفس اماره سرکش تو دائما" در کمین توست.
لذا تفاوت بین زاهدان و عشاق در همین مطلب است که، عاشق همواره بدون درخواست های نفسانی فقط توجه کامل به معبود خود دارد، ولی زاهد با انجام اعمالی بدون در نظر گرفتن نفس درونی که او را دائم وسوسه می‌کند قصد قرب الهی دارد.
محسن جهان در ۱ سال و ۲ ماه قبل، جمعه ۷ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۱۳:۰۲ دربارهٔ صائب تبریزی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۳:
تفسیر ابیات ۱ الی ۳ فوق:
عارف عهد صفوی در این غزل از وصف خداوند و عدم توانایی بشر در درک وجود او سخن می‌گوید:
اگرچه بدلیل ملحوظ نشدن در بعد زمان و مکان از نظرها پنهان هستی، ولی به جهت جهان شمولی ذات تو، در هر جایی اثرت پدیدار است.
از آنجائیکه وجودت دارای لطافت و زیبایی خاص و بی همتایی است، فکر و اندیشه قابلیت ادراک باطن و حقیقت تو را ندارد. و چگونه نور که منبع بینایی هر چیزی بوده و تو خالق آن هستی توانایی آشکار کردن ذات اقدس تو را دارد؟
همانگونه که چشم ظاهری از دیدن روح و جان ناتوان است، آشکار شدن و معرفت به کنه وجودت پرده‌ای است برای دیدگان جهان بین ما، و فقط با چشم دل قابلیت درک تو امکان پذیر است.
محسن جهان در ۱ سال و ۲ ماه قبل، یکشنبه ۲ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۲۱ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » داستان رستم و اسفندیار » بخش ۲۶:
تفسیر ابیات ۵۸ و ۵۹ فوق؛
حکیم طوس از بی ارزشی دنیای خاکی می‌گوید.
می‌فرماید: این جهان و تمام محتویات آن یادبودی است از سلف و گذشتگان، و ما برای مدتی محدود در این سرای فانی عمر را سپری کرده و بجز اقوال و گفته‌های سودمند خود چیزی باقی نخواهیم گذاشت.
پس ادامه می‌دهد که، اگر نام و اثر نیکویی از من باقی بماند سزاوار و روا باشد. و این جسم من در نهایت دچار مرگ و نیستی خواهد شد.
زاد روز بزرگ شاعر و حکیم ایران، ابوالقاسم فردوسی گرامی باد.
محسن جهان در ۱ سال و ۲ ماه قبل، جمعه ۳۰ دی ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۱۹ دربارهٔ رودکی » ابیات پراکنده » شمارهٔ ۱۰۴:
شاعر نامدار قرن سوم در این تک بیت بسادگی از غفلت انسان ها می‌گوید؛
می‌فرماید همه ما افراد بنی بشر راه خسران و دنیا پرستی را در پیش گرفته‌ایم، و اشاره می‌کند این جهان و تمام متعلقات آن از قبیل مال، جاه، شهرت و... به مثابه بت‌های ساختگی ماست و انسانها به مانند بت پرستان هستند.
این بر خلاف پیمانی است که در روز الست بشر با خداوند خود بسته و آنرا فراموش نموده.
در بخشی از آیه ۱۷۲ سوره مبارکه اعراف آمده است: "أَلَسْتُ بِرَبِّکُمْ ۖ قَالُوا بَلَیٰ" خداوند می‌فرماید آیا من پروردگار شما نیستم و همه گفتند بلی.
محسن جهان در ۱ سال و ۲ ماه قبل، پنجشنبه ۲۹ دی ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۱۹ دربارهٔ سنایی » دیوان اشعار » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۴۶:
شاعر و عارف شهیر سده پنجم هجری در این رباعی نغز می‌فرماید:
من انسان، از روز الست با خداوند خود عهدی داشتم که بایست بنده و مطیع امر او باشم که حال در گمراهی افتاده و از خود غافل شدم. و چنانچه بر گذشته ام افسوس خورده و غم بخورم سودی نخواهد داشت.
در بیت دوم شاعر خطاب به انسان تاکید دارد، که اگرچه چندین بار به جهت سرپیچی هایت از فرمان الهی رها شدی، ولی بدان که سرنوشت تو در زیر سلطه خدای یکتا قرار دارد و این خوشی ها و تألمات زندگی از برای آگاهی و هشدار تو می‌باشد. شاید بتوانی رضای خداوند را حاصل کنی.
محسن جهان در ۱ سال و ۲ ماه قبل، چهارشنبه ۲۸ دی ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۳۲ دربارهٔ شیخ بهایی » دیوان اشعار » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۲۶:
عارف عالیقدر عهد صفوی در این رباعی از عشق ملکوتی سخن می‌گوید:
عشاق درگاه الهی به غیر وصل به او هیچ آرزویی نداشته و هر گونه طلب دنیوی و اخروی را بجز دیدار جمالش ننگ می‌دانند.
و شیخ تاکید دارد، آنهائیکه برای بهشت و نعمات آن به طاعت و عبادت مشغول هستند، در واقع عاشق معبود ازلی نبوده و از برای طمع و برآورده نمودن امیال و آرزوهای شخصی خود در تلاشند.
محسن جهان در ۱ سال و ۲ ماه قبل، چهارشنبه ۲۸ دی ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۳۰ دربارهٔ شیخ بهایی » دیوان اشعار » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۲۶:
عارف عالیقدر عهد صفوی در این رباعی از عشق ملکوتی سخن می‌گوید:
عشاق درگاه الهی به غیر وصل به او هیچ آرزویی نداشته و هر گونه طلب دنیوی و اخروی را بجز دیدار جمالش ننگ می‌دانند.
و شیخ تاکید دارد، آنهائیکه برای بهشت و نعمات آن به طاعت و عبادت مشغول هستند، در واقع عاشق معبود ازلی نبوده و از برای طمع و برآورده نمودن امیال و آرزوهای شخصی خود در تلاشند.
محسن جهان در ۱ سال و ۲ ماه قبل، دوشنبه ۲۶ دی ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۲۷ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۸۳۷:
تفسیر ابیات ۱ و ۲ فوق:
انسان‌هایی مشام عطرآگین وجود خالق یکتا را حس می‌کنند که در برابر الله از فخر فروشی، کمال طلبی و ابراز وجود پرهیز کرده و همواره با خشوع و خضوع رفتار می‌کنند.
از آنجائیکه جان‌های عاشق و دلداده حضرت دوست تشنه الطاف و نعمات الهی هستند، پژواک و بانگ آن سقای ازلی برای آنها قابل شنیدن است و فقط اینگونه سالکان راه حق شایستگی و قابلیت درک آنرا دارند.
محسن جهان در ۱ سال و ۳ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۰ دی ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۲۵ دربارهٔ باباطاهر » دوبیتی‌ها » دوبیتی شمارهٔ ۱۱۸:
عارف شهیر دوره سلجوقی در این دوبیتی از درماندگی انسان در این دنیای فانی سخن می‌گوید:
با اشاره به آیه مبارکه ۱۷۲ سوره اعراف (در روز الست انسانها در پاسخ به خداوند که می‌گوید؛ آیا من پروردگار شما نیستم؟ همه گفتند: بلی، ما گواهی دهیم.) می‌فرماید به دلیل گناهان بیشماری که مرتکب شدم نگران و آزرده خاطر هستم، و با اشاره به آیه مبارکه ۵۳ سوره زمر (هرگز از رحمت بی منتهای خدا نا امید مباشید) از خداوند طلب دستگیری کرده و اذعان می‌کند که در صورت عدم آمرزش این بنده گناهکار در اندیشه این آیه قرآنی هستم: "ای وای بر ما، که ما را از خوابگاه مان برانگیخت؟ این همان وعده خدای مهربان است و رسولان همه راست گفتند" (آیه مبارکه ۵۲ سوره یس).
محسن جهان در ۱ سال و ۳ ماه قبل، شنبه ۱۷ دی ۱۴۰۱، ساعت ۱۰:۵۵ دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۸۸:
تفسیر ابیات ۱ و ۲ فوق:
راز آمیز بودن عشق، و خارج از قدرت عقل و تخیل بودن آن در این ابیات مشخص است.
فرد عاشق ربوبی برای خویش، مقام و منزلتی قائل نیست. زیرا طعم آن شراب الهی را چشیده، خود را ذوب شده در ذات اقدس او دانسته و بی قرار وصلش است.
اینگونه سالکان به تعبیر عطار، پرندگان بارگاه قدسی بوده که از دام و دانه هراسی ندارند و ایمن از هر گزندی در فضای یکتایی ارتزاق می‌کنند.
محسن جهان در ۱ سال و ۳ ماه قبل، پنجشنبه ۱۵ دی ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۴۲ دربارهٔ باباافضل کاشانی » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۲۷:
تفسیر این رباعی:
طبق گفته این عارف بزرگوار، این دنیا همانند کاروانسرایی است که ما آدمیان برای مدتی در آن مهمان هستیم، از آن جهت که تصور نشود سرای جاودانی است. و در هر دو جهان ناسوت و لاهوت خدای می‌ماند و بس. بر اساس آیه ۲۶ سوره مبارکه الرحمن" هر آن چه روی زمین است دستخوش مرگ و فناست".
محسن جهان در ۱ سال و ۳ ماه قبل، دوشنبه ۱۲ دی ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۳۶ دربارهٔ ابوسعید ابوالخیر » رباعیات نقل شده از ابوسعید از دیگر شاعران » رباعی شمارهٔ ۶۹:
تفسیر رباعی فوق:
نهایت خلوص دل و ذوب شدن روح و جان سالک در پیشگاه ذات اقدس الهی در این ابیات نمایان است.
پروردگارا در بارگاه تو ما کاملا" درمانده و فاقد اعتبار و موجودیت هستیم.
هر آنچه که بصورت "عرض" مشهود است و کلیه اجزا هستی در تخیل و ذهن ماست، و هیچگونه هویتی ندارد.
در واقع این جهان بیرون و درون ما که در صورت ظاهر شده، از تجلی نورالله است.
و قدرت و فعل اوست که به ما نسبت داده شده و ما را به جنبش در می‌آورد.
محسن جهان در ۱ سال و ۳ ماه قبل، یکشنبه ۱۱ دی ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۴۸ دربارهٔ شیخ محمود شبستری » گلشن راز » بخش ۲۵ - جواب:
تفسیر ابیات ۱ و ۲ فوق:
شیخ می‌فرماید: آن‌کس معنای وحدت مطلق را درک می‌کند که، در بند مکان و زمان نباشد. به عبارت دیگر فضای یکتایی خارج از بعد مکان و زمان است و احاطه بر کل نظام هستی دارد.
عارف و سالک طریق الله نسبت به وجود مطلق حق معرفت باطنی داشته، و آن واجب الوجود را در کشف و شهود عالم ظاهر می‌داند.
محسن جهان در ۱ سال و ۳ ماه قبل، شنبه ۱۰ دی ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۴۴ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » داستان بیژن و منیژه » بخش ۸:
تفسیر ابیات ۱۵ و ۱۶ فوق:
حکیم طوس می‌فرماید: چنانچه هوای نفس و آرزوهای واهی بر خرد و افکار تو غالب آید، رهایی یافتن از چنگال دیو نفس غیر ممکن خواهد بود.
فرد عاقل و نیک اندیشی که بر نفسانیت و امیال زودگذر دنیایی خود مسلط گردد، حکایت او به مانند شیر دلیر و بی باکی است که بر جهان نفس تسلط دارد.
محسن جهان در ۱ سال و ۳ ماه قبل، جمعه ۹ دی ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۳۲ دربارهٔ باباطاهر » دوبیتی‌ها » دوبیتی شمارهٔ ۲۹۲:
در این دوبیتی عارف و شاعر دوره سلجوقی از بی وفایی این دنیای خاکی می‌گوید.
هر کسی که در این دنیا مال اندوزی و جاه طلبی بیشتری داشته باشد، مطمئنا" دل نگرانی و تشویش خاطر افزون تری خواهد داشت.
حتی اگر به بالاترین منزلت دنیوی برسی و تاج پادشاهی بر سر داشته باشی، در زمان مرگ این تعلقات مانند نیشتر بر جان شیرین تو اثر می‌کند.
محسن جهان در ۱ سال و ۳ ماه قبل، چهارشنبه ۷ دی ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۰۸ دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۰۷:
تفسیر ابیات ۱ و ۲ فوق:
جناب عطار سخن از عشق می‌گوید: می‌فرماید هر آن‌کس که به واقع در درد فراق یار ابدی گرفتار نشده، در دو جهان باقی و فانی طعم آن عشق الهی را نچشیده و حیات و ممات او ثمری برایش نخواهد داشت.
و هر کسی که چشم دل او به نور ازلی روشن نشده، بطور حتم صلاحیت دیدار حضرت دوست را ندارد.
محسن جهان در ۱ سال و ۳ ماه قبل، دوشنبه ۵ دی ۱۴۰۱، ساعت ۱۳:۵۰ دربارهٔ باباافضل کاشانی » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۵۶:
تفسیر رباعی فوق:
این عارف ربانی، مسیر سالک تا حصول به مقصد نهایی را در این رباعی تفسیر می‌کند:
بایست چندان در این راه ادامه دهی که بین تو و او هیچ حائل و پرده‌ای نباشد و به یکتایی محض برسی. و اگر هنوز ثنویت و دویی را حس می‌کنی، بدان که رهرو واقعی نیستی.
فقط با جهد و ممارست و تزکیه نفس می‌توان او را درخود دریابی و آنگاه هیچ منیت از تو باقی نخواهد ماند. و در این حالت به اعلی مرتبه‌ای نائل می‌گردی که آن دویی در تو محو خواهد شد و عاشق و معشوق یکی می‌شود.