گنجور

 
قطران تبریزی

ای آنکه ترا بوده بر اندام جهان دام

چون بست ترا دست جهان دام بر اندام

ز آن پس که همی گام بکام تو زدی چرخ

چون داد به ناکام ترا چرخ زدن گام

ایام همه عالم از ایام تو خوش بود

ایام تو چون تلخ شد از گردش ایام

ای خوبتر از یوسف یعقوب ترا روی

چون بود مر او را بودت خوب سرانجام

زین دام بیابی تو بدل ناحیت روم

چون یافت وی از بند بدل ناحیت شام

تو زود خوری شام بدان شوم بداندیش

کاو خورد بدست دگران بر تو ملک شام

خود شد چو تو شاپور بروم اندر زی بند

خود شد چو تو بهرام بهند اندرزی دام

از روم بکام دل باز آمد شاپور

وز هند بناز دل باز آمد بهرام

چون راست رود دولت مادام نپاید

افکنده و خیزنده بود دولت مادام

باید که بود مرد گهی شاد و گهی زار

نیکی ببدی در شده و کام بناکام

زود از پی آرام پدید آید آشوب

زود از پی آشوب پدید آید آرام

سلطان ببناریک شنیدی که چه کرده است

کاو را بمصاف اندر بگرفته بصمصام

او عاصی و بد اصل تو با اصل و اطاعت

او دشمن و تو دوست وی از کفر و تو ز اسلام

انصاف کسی خواهد کردن که بگویند

چندانکه جهانست ز سلطان بودت نام

ما گوش سوی نامه و پیغام تو داریم

ار چه که تویی مان بدل نامه و پیغام

چشم همه خون بارد هنگام گرستن

تا می نزند بی تو ملک چشم بهنگام

چرخت برساناد سوی ملک و سوی پور

دهرت برساناد بر باب و بر مام

 
 
 
قطران تبریزی

از دوست بمن دوش نشان آمد و پیغام

پیغام دل افروز و نشانهای غم انجام

از حسرت هجرانش بودم چو مه نو

از شادی پیغامش گشتم چو مه تام

هم وعده چنانست که یابد دل ازو باز

[...]

مسعود سعد سلمان

ای نام تو بخشیده بخشنده اقسام

اقسام مکارم را بخشی است از آن نام

از امر تو و نهی تو گردون و زمانه

یکسو نکشد گردن و بیرون ننهد گام

بی قوت رای تو خرد نیست مگر سست

[...]

جمال‌الدین عبدالرزاق

ای طلعت میمون تو سر چشمه اجرام

وی عهد همایون تو سر دفتر ایام

ای خاتم تو دایره نقطه عصمت

وی مسند تو مردمک دیده اسلام

داغی شده برران فلک صاعد مسعود

[...]

حمیدالدین بلخی

امروز چنانی که غلام تو توان بود

در بند خم حلقه دام تو توان بود

چون باد صبا عاشق زلف تو توان شد

چون خاک زمین بنده گام تو توان بود

بر آهن تفتیده و در آتش سوزان

[...]

ادیب صابر

بستد ز من آن پسته دهن دل به دو بادام

از پسته و بادام که سازد به از او دام

چون پسته گشادم دهن اندر صفت او

باشد که به من بگذرد آن چشم چو بادام

تا ننگرد این دیده در آن روی چو خورشید

[...]

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه