جهان فرتوت باز جوانی از سر گرفت
به سر ز یاقوت سرخ شقایق افسر گرفت
چو تیره زاغی سحاب بر آسمان پر گرفت
ز چرخ اختر ربود ز نجم زیور گرفت
که تاکند جمله را به فرق نسرین نثار
به بوستان سرخ گل چرا همی لب گزد
نهان شود زیر برگ چو باد بر وی وزد
چو دخت دوشیزه‌ای که زیر چادر خزد
ز خوف نامحرمی که خواهدش لب مزد
کناره گیرد همی ز بیم بوس و کنار
صبا رخ ارغوان به شوخی از بس مکد
چو دانه‌های عقیق ز عارضش خون چکد
وزان ستم سرخ گل ز خشم چندان ژکد
که پوست در پیکرش چو نار می‌بِتْرَکَد
به خوشه‌اش خون دل چو دانه‌های انار
طبق طبق سیم و زر به فرق عبهر چراست
به سیمگون پنجه‌اش پیالهٔ زر چراست
به جام سیمابیش شراب اصفر چراست
شرابش آمیخته به مشک و عنبر چراست
نخورده می بهر چیست به چشمکانش خمار
نشسته لاله خموش چو شاهدی پر دلال
ز بس که خوردست می به طرف باغ و تلال
رخانش گشتست آل زبانش گشتست لال
به چهر گلنارگون نهاده از مشک خال
چو عاشقی کِش بُوَد جگر ز غم داغدار
سمن به باغ اندرون چو بر فلک مشتری‌ست
چنان بود تابناک که زهره‌اش مشتری‌ست
چو برگشاید دهن به شکل انگشتری‌ست
بهار صنعت‌نما چو تاجر ششتری‌ست
که دیبهٔ رنگ رنگ فکنده بر جویبار
شکوفه طفلی‌ست خُرد تنش به نرمی حریر
رخش به رنگ سهیل لبش به بوی عبیر
ندانم از رنج دهر به کودکی گشته پیر
و یا دوید از دلش به عارضش رنگ شیر
چنانکه رنگ شراب به صورت باده‌خوار
هلا بیابان عمر چرا به غم طی کنیم
میی گران‌سنگ ده که اسب غم پی کنیم
بیا غمان را علاج به ناله نی کنیم
چو لاله بر طرف باغ پیاله پر می کنیم
میی که از رنگ آن رخان شود لاله‌زار
ز اصل صلصال خویش به پای او ریخت خاک
از آن میی کآدمش نشاند در خُلد تاک
به سالیان تافتند بر او سهیل و سماک
به ریشه‌اش آب داد ز جوهر جان پاک
که تا سهیل و سماک به عاقبت داد بار
ز صنع پروردگار چو در مدور همه
ز قدرت کردگار چو خور منور همه
چو شعر من آبدار چو گل معطر همه
چو دل گهرهای چند نهفته در بر همه
چو قلب شهزاده‌شان دل از برون آشکار
علیقلی میرزا امیر شهزادگان
یمین فرماندهان امین آزادگان
مجیر دل‌خستگان مغیث افتادگان
دلیر شمشیرزن چو گیو کشوادگان
به بزم کاووس کی به رزم اسفندیار
سحاب جود و سخا محیط علم و عمل
سپهر مجد و بها غیاث ملک و ملل
جهان عز و علا پناه دین و دول
مدار خوف و رجا شفیع جرم و زلل
به دشمنان تندخو به دوستان بردبار
چو رخ نماید قمر چو کفش آید سحاب
چو کینه توزد سپهر چو دیو سوزد شهاب
چو وقعه جوید هِژَبْر چو حمله آرد عقاب
به حِلم وافِر نصیب به علم کامل نصاب
مَحامِدَش بی‌شُمَر محاسنش بی‌شمار
زهی ملکزاده‌ای که زیب دنیا تویی
بهشت اجلال را درخت طوبی تویی
سپهر اقبال را سهیل و شعری تویی
زمانه را از نخست مهین تمنی تویی
رسیده از هستیت به کام خود روزگار
به وقعه ضِیغَم‌کُشی به پهنه پیل‌افکنی
به قوت اژدردَری به حمله شیراوژَنی
به بزم دریادلی به رزم رویین‌تنی
زمانهٔ قاهری ستارهٔ رو‌شنی
سپهری از برتری جهانی از اقتدار
نگردی از جود سیر بدین سخا ابر نیست
نترسی از اژدها بدین جگر بَبْر نیست
به قدر یک ذره‌ات گه سخا صبر نیست
اگرچه بر تو ز کس به هیچ رو جبر نیست
ولی به هنگام جود نبینمت اختیار
چو در مدیحت مرا زبان گفتار نیست
به جز دعایت مرا ازین سپس کار نیست
بلی شدن بر سپهر پلنگ را یار نیست
پلنگ را گو مپوی سپهر کهسار نیست
سپهر را فرق‌هاست به رفعت از کوهسار
هماره تا خور ز حوت چَمَد به برج بَره
همیشه تا آسمان بود به شکل کُره
هماره تا خط راست نمی‌شود دایره
به جان خصم تو باد زنار غم نایره
به بندِ اَندُهْ اسیر به دام محنت شکار
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به وصف زیبایی‌های بهار و تجلیات طبیعی آن می‌پردازد. با توصیف گل‌ها، میوه‌ها و زیبایی‌های باغ، شاعر احساس شادابی و جوانی طبیعت را به تصویر می‌کشد. همچنین، از تنهایی و ترس‌های ناشی از عشق و عشق‌ورزی صحبت می‌کند و بار دیگر به سرزندگی و جلوه‌های سرخی گل‌ها و دیگر عناصر طبیعی اشاره دارد. در بخش‌های انتهایی، شاعر به بزرگی و مقام شخصیت‌هایی چون علیقلی میرزا و ویژگی‌های اخلاقی آنان نیز می‌پردازد و از شکوه و عظمت قدرت و علم در تاریخ سخن می‌گوید. شعر به نوعی به اهمیت دوستی، صداقت و جود و کرم در زندگی می‌پردازد و امید و غم را در کنار یکدیگر بررسی می‌کند.
هوش مصنوعی: جهان کهن و پیر دوباره جوانی را آغاز کرده و به مانند تاجی که از یاقوت سرخ و شقایق ساخته شده، زیبایی و شکوهی تازه به خود گرفته است.
هوش مصنوعی: وقتی که ابرهای تیره مانند زاغ در آسمان پراکنده شدند، ستاره‌ها را از دور ربودند و زینت آسمان را گرفتند.
هوش مصنوعی: می‌توان گفت که برای دیگران، زیبایی و شگفتی‌های طبیعی باید به اندازه‌ای توجه و احترام گذاشته شود که همگان از آن بهره‌مند شوند و در آن بیفتند.
هوش مصنوعی: چرا گل سرخ در بوستان وقتی که باد می‌وزد، به آرامی لب می‌زند و پنهان می‌شود زیر برگ‌هایش؟
هوش مصنوعی: شبیه دختر باکره‌ای است که به خاطر ترس از افراد ناشناس، زیر چادر پنهان شده و از این بابت نگران است که مبادا کسی به او نزدیک شود.
هوش مصنوعی: از ترس بوسه و آغوش، دوری می‌جوید.
هوش مصنوعی: نسیم صبحگاهی، در حالی که با شوخ‌طبعی به زیبایی چهره‌ی ارغوانی او نگاه می‌کند، از شدت جذابیتش مانند دانه‌های عقیق، خون از چهره‌اش می‌چکد.
هوش مصنوعی: از شدت ظلم و خشمی که بر گل سرخ روا داشته شد، آن‌قدر خشمگین و درهم شکست که پوستش مانند نار در پیکرش ترک خورد.
هوش مصنوعی: در خوشه‌اش زخم‌ها و دردهای عمیق مانند دانه‌های انار وجود دارد.
هوش مصنوعی: بر روی سرش چندین لایه از نقره و طلا وجود دارد و در دستش که به رنگ نقره‌ای است، پیاله‌ای از طلا دارد.
هوش مصنوعی: در جام نقره‌ای او، شراب زرد رنگی وجود دارد که به عطر مشک و عنبر آمیخته شده است.
هوش مصنوعی: به چه دلیلی چشمانش به خواب رفته‌اند در حالی که چیزی ننوشته است؟
هوش مصنوعی: لاله‌ای آرام و بی‌صدا در گوشه‌ای نشسته، مانند معشوقی دلربا، به خاطر اینکه از شراب به اندازه کافی نوشیده است، به سوی باغ و زیبایی‌هایش می‌نگرد.
هوش مصنوعی: چهره او مانند گل سرخ است و دهانش خاموش و بی‌صدا. بر پیشانی‌اش نشانه‌ای از مشک گذاشته‌اند که زیبایی‌اش را دوچندان کرده است.
هوش مصنوعی: زمانی که کسی عاشق شود، دلش از درد و غم می‌سوزد و سختی‌های عشق را حس می‌کند.
هوش مصنوعی: مظهر زیبایی و درخشش در باغ مانند سیاره مشتری در آسمان است، به گونه‌ای که روشنایی آن همانند زهره می‌باشد.
هوش مصنوعی: زمانی که بهار فرا میرسد، به مانند یک انگشتر زیبا، چهره‌اش را به نمایش می‌گذارد. بهار مانند یک تاجر ماهر است که هنر خود را به خوبی نشان می‌دهد.
هوش مصنوعی: رنگین‌کمانی از پارچه‌های زیبا بر روی جوی آب پهن شده است.
هوش مصنوعی: این بیت توصیف زیبایی از یک کودک است. این کودک مانند شکوفه‌ای تازه و ظریف به نظر میرسد، با پوستی نرم و لطیف که به حریر شبیه است. چهره‌اش به رنگ ستاره‌ای درخشان است و لب‌هایش بوی عطر شیرینی را به مشام می‌رسانند.
هوش مصنوعی: نمی‌دانم که آیا به خاطر سختی‌های زندگی، آن کودک پیر شده است یا اینکه از دل او، رنگ شیر به صورتش آمده است.
هوش مصنوعی: مانند اینکه رنگ شراب بر چهره نوشنده‌اش نشسته است.
هوش مصنوعی: ای کاش به جای غم و اندوه در بیابان عمر به لذت و شادی بپردازیم. بیا شراب گرانبهایی بیاوریم تا غم و غصه‌های زندگی را فراموش کنیم.
هوش مصنوعی: بیایید با ناله و گریه غم‌هایمان را درمان کنیم، مانند لاله‌ای که در گوشه باغ، جامی پر از شراب تهیه می‌کند.
هوش مصنوعی: نوشیدنی‌ای که به خاطر آن رنگ رخسار معشوق به زیبایی لاله‌ها می‌زند.
هوش مصنوعی: از خاک و ماده‌ای که از آن ساخته شده‌ایم، به پای او خاک ریخته شد، همان خاکی که آدم در باغ بهشت بر آن نشسته است.
هوش مصنوعی: سال‌های زیادی گذشت که ستاره‌های درخشان سهیل و سماک بر او تابیدند و با آب پاک و خالص، به ریشه‌اش nourish کردند.
هوش مصنوعی: تا زمانی که ستاره‌های سهیل و سماک در آسمان وجود دارند و بر گرد هم می‌آیند.
هوش مصنوعی: از خالق جهان، هر چیز به دور خود می‌چرخد و همه به لطف قدرت او مانند خورشید درخشان هستند.
هوش مصنوعی: شعر من مانند آب زلال و گل خوشبو است، و مانند دل که در خود جواهرات زیادی نهان دارد، درونش زیبایی‌های زیادی پنهان است.
هوش مصنوعی: قلب شهزاده‌ها احساساتشان را به وضوح نشان می‌دهد.
هوش مصنوعی: علیقلی میرزا، یکی از فرماندهان معتبر و مورد اعتماد است که در بین شاهزادگان و آزادگان شناخته شده است.
هوش مصنوعی: قهرمانان و دلیران مانند گیو، که در سختی‌ها به کمک دل‌شکستگان می‌آیند و در میدان نبرد با شمشیرش به جنگ می‌پردازند، در برابر افرادی که به کمک نیاز دارند، به یاری میشتابند.
هوش مصنوعی: در میخانه کاووس، به جنگ اسفندیار نمی‌پردازند.
هوش مصنوعی: ابرهای بخشش و سخاوت، فضایی را در برگرفته‌اند که علم و عمل در آن جاری است، و آسمان بزرگی و ارزش، برای کمک به سلطنت و ملت‌ها فراهم شده است.
هوش مصنوعی: جهان مظهر عظمت و بزرگی است و پناهگاهی برای دین و دولت به شمار می‌رود. ترس و امید و همچنین شفاعت در برابر گناهان و خطاها، در این دنیا وجود دارد.
هوش مصنوعی: با افرادی که زود عصبانی می‌شوند، باید با احتیاط و کندی رفتار کرد و در مقابل دوستانمان باید صبوری و بردباری نشان دهیم.
هوش مصنوعی: وقتی که ماه خود را نشان می‌دهد و ابر مانند کفش به زمین میرسد، اگر آسمان کینه به دل بگیرد، ستاره‌ای مانند دیو می‌سوزد.
هوش مصنوعی: وقتی که وضعیتی پیش می‌آید و آشفته می‌شود، مانند حمله‌ای که عقاب می‌کند، شخص باید با علم و دانش کامل به آن پاسخ دهد تا به موفقیت برسد.
هوش مصنوعی: ستایش‌های او حد و مرزی ندارد و خوبی‌هایش بسیار فراوان است.
هوش مصنوعی: شگفتا از فرزند پادشاهی که زیبایی و جلال دنیا تو هستی، و درخت طوبی نماد بهشت نیز تویی.
هوش مصنوعی: آسمان خوشبختی را ستاره سهیل و شعر تو روشن کرده است، و تو از آغاز دوران، آرزوی گرانبهایی هستی.
هوش مصنوعی: به موفقیت و شادی‌هایی که از وجود و زندگی‌ات به دست آورده‌ای، رسیده‌ای.
هوش مصنوعی: در یک نبرد سخت و بزرگ، مانند جنگی که در دشتی وسیع رخ می‌دهد، با قدرتی مشابه اژدها که بسیار قوی و ویرانگر است، به حمله‌ای همزمان و شجاعانه مانند شیرها می‌رویم.
هوش مصنوعی: در مهمانی دل‌انگیز، نبردی وجود دارد که در آن، زمانه‌ای که قهری به همراه دارد، مانند ستاره‌ای درخشان است.
هوش مصنوعی: این جمله به معنای این است که در دنیای پهناور، قدرت و تسلطی وجود دارد که برتری را به همراه می‌آورد. در واقع، وجود یک نظم و سلطه جهانی را می‌توان مشاهده کرد که باعث می‌شود برخی افراد یا نهادها نسبت به دیگران در موقعیت بالاتری قرار گیرند.
هوش مصنوعی: اگر از بخشش و سخاوت دور نشوی و به آن ادامه دهی، مانند ابری خواهی بود که نمی‌ترسد. همچنین، اگر دلی بزرگ داشته باشی و از دشواری‌ها نترسی، شجاعت تو را شبیه به ببر می‌کند و بر ترس‌ها غلبه خواهی کرد.
هوش مصنوعی: به اندازه یک ذره از تو، صبر در کار نیست، هرچند که هیچ فشاری از سوی دیگران بر تو وجود ندارد.
هوش مصنوعی: اما در زمان بخشش، تو را در آنجا نمی‌بینم که انتخاب کنی.
هوش مصنوعی: وقتی که به تو مدح می‌گویم، زبانم به جز دعا برای تو چیزی ندارد و از این پس فقط همین دعا برای تو باقی‌مانده است.
هوش مصنوعی: بله، پلنگ به دلیل ویژگی‌های خاص خود نمی‌تواند با آسمان هماهنگ شود و به او بگو که نباید به آسمان تکیه کند، چون بستر او در کوهستان است و حقیقتاً در آنجا قرار دارد.
هوش مصنوعی: آسمان به خاطر بلندی‌اش از کوه‌ها متفاوت است.
هوش مصنوعی: همیشه تا زمانی که ماهی بزرگ (حوت) در آسمان باشد و به برج بره منتقل شود، آسمان به صورت گرد و کره‌ای خواهد بود.
هوش مصنوعی: تا زمانی که دایره به خط راست تبدیل نشود، غم، به عنوان زنجیری بر دوش دشمن تو باقی خواهد ماند.
هوش مصنوعی: در جستجوی آرامش، به مشکلات و غم‌ها گرفتار شده‌ام و احساس می‌کنم که در چنگال سختی‌ها اسیرم.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۳ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.