بارد! چه؟ خون! که؟ دیده! چسان؟ روز و شب! چرا؟
از غم! کدام غم؟ غم سلطان اولیا
نامش که بد؟ حسین! ز نژاد که؟ از علی
مامش که بود؟ فاطمه جدش که؟ مصطفی!
چون شد؟ شهید شد! به کجا؟ دشت ماریه
کی؟ عاشر محرم، پنهان؟ نه برملا
شب کشته شد؟ نه روز چه هنگام؟ وقت ظهر
شد از گلو بریده سرش؟ نی نی از قفا
سیراب کشته شد؟ نه! کس آبش نداد؟ داد!
که؟ شمر، از چه چشمه؟ ز سرچشمهٔ فنا
مظلوم شد شهید؟ بلی جرم داشت؟ نه
کارش چه بد؟ هدایت، یارش که بد؟ خدا
این ظلم را که کرد؟ یزید! این یزید کیست؟
زاولاد هند ، از چه کس؟ از نطفهٔ زنا!
خود کرد این عمل؟ نه! فرستاد نامهای
نزد که؟ نزد زادهٔ مرجانهٔ دغا
ابن زیاد زادهٔ مرجانه بُد؟ نعم!
از گفتهٔ یزید تخلف نکرد؟ لا
این نابکار کشت حسین را به دست خویش؟
نه او روانه کرد سپه سوی کربلا
میر سپه که بد؟عمرسعد! او برید
حلق عزیز فاطمه؟ نه شمر بیحیا
خنجر برید حنجر او را نکرد شرم؟
کرد. از چه پس برید؟ نپذرفت ازو قضا
بهر چه؟ بهر آن که شود خلق را شفیع
شرط شفاعتش چه بود؟ نوحه و بکا!
کس کشته شد هم از پسرانش؟ بلی دو تن
دیگر که؟ نه برادر، دیگر که؟ اقربا
دیگر پسر نداشت؟ چرا داشت. آن که بود؟
سجاد! چون بُد او؟ به غم و رنج مبتلا
ماند او به کربلای پدر؟ نی !به شام رفت
با عز و احتشام؟ نه ! با ذلت و عنا
تنها؟ نه ! با زنان حرم؛ نامشان چه بود؟
زینب سکینه فاطمه کلثوم بینوا
بر تن لباس داشت؟ بلی! گرد رهگذار
بر سر عمامه داشت؟ بلی !چوب اشقیا
بیمار بد؟ بلی چه دوا داشت؟ اشک چشم
بعد از دوا غذاش چه بد؟ خون دل غذا
کس بود همرهش؟ بلی اطفال بیپدر
دیگر که بود؟ تب !که نمی گشت ازو جدا
از زینب و زنان چه به جا مانده بد؟ دو چیز
طوق ستم به گردن و خلخال غم به پا
گبر این ستم کند؟ نه! یهود و مجوس؟ نه!
هندو؟ نه! بتپرست؟ نه! فریاد ازین جفا
قاآنی است قایل این شعرها بلی
خواهد چه؟ رحمت! ازکه؟ ز حق! کی؟ صف جزا!
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر درباره مظلومیت امام حسین (ع) و واقعه عاشورا است. شاعر سوالاتی را مطرح میکند که چرا حسین (ع) به قتل رسید و رنجهایی که او و خانوادهاش متحمل شدند را به تصویر میکشد. او به نسب حسین (ع) و مادرش فاطمه (س) اشاره میکند و از ظلم یزید و عواقب این ظلم سخن میگوید. در شعر، اوضاع دشوار خانواده حسین (ع) بعد از قتل او به ویژه زینب (س) و وضعیت کودکان بیپدر توصیف میشود. در نهایت، شاعر به ستمی که بر حسین و اهل بیتش رفته تأکید میکند و درخواست رحمت از خداوند را بیان میکند.
هوش مصنوعی: بیایید! چه چیزی؟ اشک! که؟ چشم! چگونه؟ در روز و شب! چرا؟ به خاطر غم! کدام غم؟ غم بزرگترین اولیا و اولیای الهی.
هوش مصنوعی: نام حسین چیست که بد باشد؟ او از نسل کیست؟ مادرش کیست؟ فاطمه است و جدش هم محمد (مصطفی) است.
هوش مصنوعی: چطور شد که او شهید شد؟ در کجا؟ در دشت ماریه، در عاشورای محرم. آیا این اتفاق بهطور پنهانی بود؟ نه، بلکه علنی و آشکار رخ داد.
هوش مصنوعی: شب کشته شد؟ نه، چه زمانی؟ آیا سرش در ظهر از گلو بریده شد؟ نه، از پشت است.
هوش مصنوعی: کشته شدن سیراب (سیراب به معنای شخصیست که تشنه است) به این معناست که آیا او واقعاً بینصیب ماند؟ نه! کسی به او آب نداد؟ داد! اما چه کسی؟ شمر، و از کدام چشمه؟ از سرچشمهٔ فنا و نابودی.
هوش مصنوعی: آیا واقعا کسی که مظلومانه کشته شده، گناهی داشته است؟ نه، او کار بدی نکرد. هدایت کننده و یار او کیست؟ آیا خداوند نیست؟
هوش مصنوعی: کدام نفر این ظلم را انجام داد؟ یزید! یزید چه کسی است؟ از نسل هند، از چه کسی؟ از نطفهای که در نتیجهٔ زنا به وجود آمده است!
هوش مصنوعی: این کار خود او نبود؛ بلکه نامهای فرستاد که از جانب پسر مرجانه، آن زن فریبکار، آمده بود.
هوش مصنوعی: ابن زیاد فرزند مرجانه بود. بله! آیا از گفتهی یزید تخلف کرد؟ نه!
هوش مصنوعی: آیا این فرد شریر حسین را به قتل رساند؟ نه، او فقط سپاه را به سمت کربلا فرستاد.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف شخصیتی میپردازد که در تاریخ نقش مهمی ایفا کرده است. شاعر از شخصیتی به نام عمر سعد یاد میکند و او را به عنوان کسی معرفی میکند که اقداماتی مکارانه و خائنانه انجام داده است. در ادامه، به شخصیت دیگری به نام شمر اشاره میشود که او را به خاطر بیحیاییاش مورد انتقاد قرار میدهد. به طور کلی، شعر به ابراز نفرت شاعر از این دو شخصیت تاریخی و اعمال آنها مربوط میشود.
هوش مصنوعی: خنجر، گلوی او را بُرید و او احساس شرم نکرد. اما چرا این کار را کرد؟ قضا و قدر را نمیپذیرد.
هوش مصنوعی: برای چه چیزی؟ برای اینکه کسی بتواند میان مردم شفاعت کند، شرط شفاعتش چیست؟ گریه و ناله است!
هوش مصنوعی: آیا هیچکس از فرزندانش کشته شد؟ بله، دو نفر دیگر هم بودند. اما نه برادر، بلکه دیگر اقوام.
هوش مصنوعی: دیگر پسر نداشت؟ چرا که داشت. او کی بود؟ سجاد! حالش چطور بود؟ در غم و رنج به سر میبرد.
هوش مصنوعی: او در کربلا کنار پدرش نماند، به شهر شام رفت، اما نه با افتخار و سربلندی، بلکه با ذلت و سختی.
هوش مصنوعی: تنهایی؟ نه! همراه با زنان حرم؛ نامشان چه بود؟ زینب، سکینه، فاطمه، کلثوم، بینوایان.
هوش مصنوعی: آیا بر تنش لباس بود؟ بله! آیا بر سرش عمامهای داشت؟ بله! چوبی از اشقیا داشت.
هوش مصنوعی: آیا بیمار روزگار خراب است؟ بله، چه درمانی دارد؟ اشک چشم بعد از درمان چه بد است؟ خون دل هم غذایش است.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که آیا کسی همپای او وجود دارد؟ بله، بچههای یتیم دیگری هم هستند که به همراه او هستند، و به شدت به او وابستهاند و از او جدا نمیشوند.
هوش مصنوعی: از زینب و دیگر زنان چه چیزی باقی مانده است؟ تنها دو چیز: یکی طوقی از ستم بر گردن و دیگری خلخالی از غم بر پا.
هوش مصنوعی: این بیت نشاندهندهٔ ناخرسندی و اعتراض به ظلم و ستم است. گوینده با ابراز تردید نسبت به تحقق این ستم از سوی اقوام مختلف، از جمله زرتشتیان، یهودیان، هندوها و بتپرستان، نشان میدهد که این بیعدالتیها از اطرافیان خود انتظار ندارد و از این وضعیت به شدت نگران و ناراحت است. این عبارت، فریادی است برای جلب توجه به درد و رنجی که بر او وارد میشود.
هوش مصنوعی: قاآنی میگوید که در این اشعار، اظهار نظر میکند که رحمت از سوی چه کسی خواهد بود؟ از طرف خداوند! و این رحمت در چه زمانی به افراد داده میشود؟ در روز جزا!
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
تا داد باغ را سمن و گل بنونوا
بلبل همی سراید بر گل بنونوا
رود و سرود ساخته بر سرو فاخته
چون عاشقی که باشد معشوق او نوا
مشک و عبیر بارد بر گلستان شمال
[...]
چون نای بینوایم ازین نای بینوا
شادی ندید هیچ کس از نای بینوا
با کوه گویم آنچه ازو پر شود دلم
زیرا جواب گفته من نیست جز صدا
شد دیده تیره و نخورم غم ز بهر آنک
[...]
آمدگه وداع چو تاریک شد هوا
آن مه که هست جان و دلم را بدو هوا
گرمی گرفته از جگر گرم او زمین
سردی گرفته از نفس سرد من هوا
ماه تمام او شده چون آسمان کبود
[...]
منسوخ شد مروت و معدوم شد وفا
زین هر دو مانده نام چو سیمرغ و کیمیا
شد راستی خیانت و شد زیرکی سفه
شد دوستی عداوت و شد مردمی جفا
گشتهست باژگونه همه رسمهای خلق
[...]
ای بر مراد رأی تو ایام رامضا
بسته میان بطاعت فرمان تو قضا
از جاه تو گرفته سیادت بسی شرف
وز فر تو فزوده وزارت بسی بها
خلق خدای را برعایت تویی پناه
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۱۱ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.