دوش اندر خواب می‌دیدم بهشت کردگار
تازه بی‌فیض ربیع و سبز بی‌سعی بهار
دوحهٔ طوبی ز سرسبزی چو بخت پادشه
چشمهٔ‌کوثر ز شیرینی چو نطق شهریار
یک‌طرف موسی و توراتش به حرمت در بغل
یک طرف عیسی و انجیلش به عزت درکنار
یک‌طرف داود درگیسو‌ی حوران برده دست
تا در آنجا هم زره سازی نماید آشکار
بی‌خبر از حور نرمک سوی غلمانان شدم
زانکه رندی چون مرا با وصل حوران نیست کار
گفتم ای خورشید رویان سپهر دلبری
گفتم ای شمشاد قّدان ریاض افتخار
لب فراز آرید و آغوش و بغل خالی‌کنید
کزشما بی‌زحمتی هم‌بوسه خواهم هم‌کنار
لب به‌شکر بگش‌دند وگفتند ای غریب
آدمی بایدکه در هرکار باشد بردبار
موزهٔ غربت برون آور نفس را تازه کن
گرد از سبلت برافشان ریشکان لختی بخار
ساعتی بنشین به راحت آب سرد اندک بنوش
از جگر بنشان حرارت وز دو رخ بفشان غبار
خیره‌گستاخانه هرجا دم نمی‌شاید زدن
ای بسا نخل جسارت کاو خسارت داد بار
با حیاتر گو سخن با نازپروردان خلد
با ادب‌تر زن قدم در جنت پروردگار
خوب رویان جهانت بس نشد مانا که تو
خوبرویان جنان را نیز خواهی یار غار
این‌چنین‌کز ماکنار و ب‌ره می‌خ‌راهی به نقد
غالبآ ما را برات آورده‌یی ازکردگار
یا مگر بوس و کنار از ما خریدستی سلم
یا جنایت‌کرده از وصل تو ما را روزگار
گفتم اینها نیست لیکن مادح خاص شهم
کز لبم شکر همی ریزد به مدحش باربار
ازپب‌ن کسب‌سعادت هرکجاسیمی‌بریست
چون مرا بیند به ره بوسد لبم بی‌اختیار
متفق‌گفتند مانا میرقاآنی تویی
کت شنیدستیم تحسین از ملایک چندبار
گفتم آری میر قاآنی منم کز مدح شاه
کلک من دارد ش‌ف بر سلک در شاهوار
چون شنیدند این سخن برگرد من گشتند جمع
زیب و زیورهای خود کردند بر فرقم نثار
وانگهی چون چشمهٔ خضرم دهان پرآب شد
بس که دادندم یکایک بوس های آبدار
زین سپس گفتم که ای مرغان گلزار ارم
زآنچه پرسم باز گوییدم جوابی سازگار
یارکی دارم‌که دارد چهره‌یی چون برگ گل
چشم او بیمار و من شب تا سحر بیماردار
خط او مورست اگر از مشک چین سازند مور
زلف او مارست اگر از تار جان سازند مار
هر کجا بینم سرینش را بخندم از فرح
کبک آری می‌بخندد چون ببیندکوهسار
یک هنر دارد که گوید مدح خسرو روز و شب
حالی او به یا شما گفتند و یحک زینهار
هر که مدح شاه گوید بهترست از هر که هست
خاصه یار ماهروی و شاهد سیمین عذار
ما شبیم او روز روشن ما تبیم او عافیت
ما نمیم او بحر عمان ما غمیم او غمگسار
ما مهیم او مهر رخشان ما زمینیم او سپهر
ما گیاهیم او زمرد ما خزانیم او بهار
باز پرسیدم که بزم پادشه به یا بهشت
پاسخم گفتند کای دانا خدا را شرم‌دار
با هوای مجلس شه یاد از جنت مکن
پیش درگاه سلیمان نام اهریمن میار
فخر گلزر ارم این بس‌که تا شام ابد
نکهتی دارد ز خاکپای خسرو یادگار
باز گفتم بخت او از رتبه برتر یا سپهر
لرز لرزان جمله گفتند ای حکیم هوشیار
پیل شطرنج از کجا ماند به پیل منگلوس
شیر شادروان کجا ماند به شیر مرغزار
آنگهم گفتند داریم از تو ما یک آرزو
هم به خاک پای شه کای آرزوی ما برآر
گفتم ای خوبان بگویید آرزوی خویشتن
کارزوی خوبرویان را به جانم خواستار
دست من از عجز بوسیدند و گفتند ای حکیم
چشم ما دورست چون از چهر شاه کامگار
کن سواد دیدهٔ ما را به جای دوده حل
در دوات اندر به زیر و روز و شب با خود بدار
تا مگر زان دوده هرگه مدح شه سازی رقم
چشم ما افتد به نامی نام شاه تاجدار
اینک از آن دوده این شعر روان بنگاشتم
تا به غلمانان مگر تحسین فرستد شهریار
خسرو غازی محمّد شه که عمر و دولتش
باد از صبح بقا تا شام محشر پایدار
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر در خواب بهشتی را می‌بیند که با زیبایی‌ها و نعمت‌های فراوان پر شده است. شخصیات‌های مذهبی مانند موسی، عیسی و داود در کنار هم هستند. شاعر به عشق و زیبایی‌های بهشت اشاره می‌کند و خواستار توجه و محبت زیبایان به خود می‌شود. او همچنین بر اهمیت صبر و ادب در برخورد با این نعمت‌ها تأکید می‌کند.
شاعر از رابطه‌اش با یار خود می‌گوید که زیبایی‌هایش او را مجذوب کرده و در عین حال به مدح پادشاه نیز می‌پردازد و خود را به عنوان شاعری می‌شناساند که مروج فضیلت و مدح شاه است. در انتهای شعر، او به دعا و آرزوی دوستی و خواسته‌هایی برای بهبود زندگی خویش پرداخته و از زیبایی‌های بهشت و عشق خود می‌گوید.
هوش مصنوعی: دیشب در خواب دیدم که بهشت خداوندی تازه و شاداب است، بدون اینکه باران بهاری بر آن ببارد و به طور طبیعی سرسبز شده است.
هوش مصنوعی: درختان سرسبز به اندازه‌ی خوشبختی پادشاه زیبا هستند و چشمه‌ی کوثر به اندازه‌ی شیرینی سخنان یک ruler دل‌نواز است.
هوش مصنوعی: در یک سو، موسی و کتابش به احترام در کنار هم قرار دارند و در سوی دیگر، عیسی و کتابش به عظمت در کنار هم هستند.
هوش مصنوعی: داود یک طرف از وجود ماهیگان و زیبایی‌های حوریان را در دست دارد تا در آنجا توانایی‌های خود را به نمایش بگذارد و خود را به عنوان یک هنرمند و زره‌ساز معرفی کند.
هوش مصنوعی: بی‌توجه به زیبایی‌های بهشتی، به سراغ جوانان خوش‌چهره و همیشه شاداب رفتم، چون ارتباطی با زیبایی‌های آسمانی ندارم.
هوش مصنوعی: به خورشید زیبا و دلربا گفتم، ای زیبای درخشان آسمان! و به شمشاد خوش قامت باغ‌ها گفتم، ای افتخار و زینت این گلزارها!
هوش مصنوعی: دست خود را بالا ببرید و آغوش و بغل خود را باز کنید، چرا که بی‌هیچ زحمتی از شما می‌خواهم که دست کم یک بوسه‌ای به من بدهید.
هوش مصنوعی: دهان به شکر باز کردند و گفتند ای آدم غریب، باید در هر کاری صبر داشته باشی.
هوش مصنوعی: در فضای غریب و دور از وطن، نفسی تازه کن و با دمی سرشار، غبار و غم را از چهره‌ات برطرف کن. به آرامی سبیل‌هایت را بیفک و لحظه‌ای احساس سبکبالی و تازگی کن.
هوش مصنوعی: نیم ساعتی را در آرامش بگذران و چند جرعه آب خنک بنوش. این کار به تو کمک می‌کند تا آتش درونت را فروکش کنی. از دو چهره، غبار و کدورت را برطرف کن.
هوش مصنوعی: در هر مکانی که بی‌احتیاطی و جسارت وجود دارد، ممکن است به جان انسان و آینده‌اش آسیب جبران‌ناپذیری وارد کند، مانند نخل‌هایی که به راحتی سر از زمین درمی‌آورند و بار خود را از دست می‌دهند.
هوش مصنوعی: با افرادی که در ناز و نعمت بزرگ شده‌اند، نرم‌تر و مؤدبانه‌تر صحبت کن و قدم به بهشت پروردگار بگذار.
هوش مصنوعی: زیبایی‌هایی که در این دنیا وجود دارند، کافی نیستند؛ چون تو زیبایی‌های بهشتی را نیز می‌خواهی و دوست داری آنها را به دست بیاوری.
هوش مصنوعی: از کنار ما به‌راحتی عبور می‌کنی، در حالی که همیشه ما را با ارزشی از جانب خداوند همراه کرده‌ای.
هوش مصنوعی: شاید برای تو، بوسه‌ها و نزدیک شدن به ما ارزانی شده است، یا اینکه ما به خاطر وصل شدن به تو دچار جرم و گناه شده‌ایم.
هوش مصنوعی: گفتم که این موارد مهم نیست، اما کسی که به ستایش شاه می‌پردازد، از زبان من شیرینی می‌ریزد و بارها درباره او می‌گوید.
هوش مصنوعی: هر کجا که بروی و به دنبال خوشبختی باشی، وقتی مرا ببینی، به طور ناخودآگاه لبم را می‌بوسی.
هوش مصنوعی: آنها با هم گفتند که تو، میرقاآنی، همیشه زنده و پاینده‌ای. ما چندین بار از ملائکه شنیده‌ایم که تو را تحسین کرده‌اند.
هوش مصنوعی: در اینجا شاعر به معرفی خود می‌پردازد و می‌گوید که او همان کسی است که به ستایش شاه می‌پردازد. او تأکید می‌کند که قلم او، که خود نمادی از خلاقیت و هنر اوست، از توجه و محبت شاه بهره‌مند شده و با زیبایی خاصی بر کلام او نقش بسته است. به نوعی، او به ارتباط عمیقش با شاه و تأثیر آن بر آثارش اشاره می‌کند.
هوش مصنوعی: وقتی این سخن را شنیدند، به دور من جمع شدند و زیورآلات و زیبایی‌های خود را بر سرم نثار کردند.
هوش مصنوعی: سپس که چشمه‌ی سبز، پرآب و خروشان شد، به اندازه‌ای بوسه‌های شیرین و پرمحتوا به من بخشیدند.
هوش مصنوعی: پس از این گفتم که ای پرندگان باغ ارم، از آنچه می‌پرسم، پاسخی هماهنگ و مناسب بدهید.
هوش مصنوعی: دوستی دارم که چهره‌اش مانند گل است. چشم او بیمار است و من هم شب تا صبح به خاطر او رنج می‌برم.
هوش مصنوعی: اگر خطوطی که بر چهره او وجود دارد از مشک درست شود، مانند موری که در آن غرق می‌شود، و اگر زلف‌های او مانند ماری تاریک و زیبا باشد، تمام این زیبایی‌ها به جان مردم آسیب می‌زند.
هوش مصنوعی: هر جا که سر او را ببینم، از شادی می‌خندم، همان‌طور که کبک از دیدن کوه‌‌ها خوشحال می‌شود و می‌خندد.
هوش مصنوعی: یک فرد با استعداد به طور مداوم و در طول شبانه‌روز درباره بزرگی و فضایل پادشاه سخن می‌گوید و این کار را به گونه‌ای انجام می‌دهد که از او درخواست می‌کنند تا حواسش را جمع کند و دقت بیشتری به خرج دهد.
هوش مصنوعی: هر کسی که در ستایش پادشاه صحبت کند، بهتر از هر کس دیگری است، به ویژه از آن کسی که دوست زیبای چهره و خوش‌صورت است.
هوش مصنوعی: ما در تاریکی شب قرار داریم، در حالی که او مانند روزی روشن است. ما در حال بیماری و رنج هستیم، اما او نماد سلامتی است. او نمیرد و همچون دریای عمان است که پهناور و عمیق است. ما در غم و اندوه به سر می‌بریم و او ما را تسلی می‌دهد.
هوش مصنوعی: ما مانند ماهیم و او مانند نور و زیبایی ماست. ما مانند زمینیم و او مانند آسمان. ما مانند گیاه و او مانند سنگ قیمتی است. ما در حالت خزانیم و او در حالت بهار.
هوش مصنوعی: باز پرسیدم که مهمانی پادشاه بهتر است یا بهشت. پاسخ دادند که ای عالم، خدا را شرم‌دار.
هوش مصنوعی: در فضای جشن و شادی توجهی به یاد بهشت نداشته باش و هنگام حضور در برابر سلیمان، نام نیروهای شر را به زبان نیاور.
هوش مصنوعی: افتخار باغ گل این است که تا شام ابد، عطر و یاد پای خسرو را از خاک خود حفظ کرده است.
هوش مصنوعی: من دوباره گفتم که آیا شانس او از جایگاه بالاتری برخوردار است یا اینکه آسمان در حال لرزیدن است. همه گفتند، ای حکیم باهوش، تو باید بدانی.
هوش مصنوعی: چگونه است که فیل شطرنج از کجا باقی مانده و فیل منگلوس در کجا است؟ و شیر شادروان نیز در کجا قرار دارد؟
هوش مصنوعی: در آن زمان گفتند که ما از تو یک آرزو داریم، این آرزو را به پای شاه تقدیم کن. ای شاه، این آرزو را برآورده کن.
هوش مصنوعی: به دوستانم گفتم که آرزوهایتان را بیان کنید. من نیز همواره خواستار دیدار زیبایانی هستم که دل را به دست می‌آورند.
هوش مصنوعی: دست من به خاطر ناتوانی بوسه زدند و گفتند ای دانا، چشم ما از دور می‌بیند و نمی‌تواند چهره‌ی خوشبخت شاه را ببیند.
هوش مصنوعی: چشم ما را با چیزی واضح و روشن پر کن تا جای دوده و سیاهی نماند. همواره این روشنایی را با خود ببر و در زندگی‌ات داشته باش.
هوش مصنوعی: به امید آنکه با مدح و ثنای خاندان، نام پادشاه تاجدار بر چشم ما نقش ببندد.
هوش مصنوعی: من از این شعر زیبا و دلنشین نوشتم تا شاید مورد تحسین و توجه شاه و جوانان خوش‌خدمت قرار بگیرد.
هوش مصنوعی: این شعر به وصف فردی به نام خسرو غازی محمّد اشاره دارد که برای او آرزوی طول عمر و پایداری دولت و حکومتش از صبح تا شب سرنوشت دارد. شاعر برای او دعای سلامتی و بقا در زندگی و حکومتش می‌کند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
نافه دارد زیر اندر گشاده بی شمار
لاله دارد زیر نافه در شکسته صد هزار
خانمان از رنگ و بوی او همیشه چون بهشت
روزگار از تار و پود او شکفته چون بهار
چشم زی رویش نگه کرد اندرو لاله شکفت
[...]
هر سپاهی را که چون محمود باشد شهریار
یمن باشد بر یمین ویسر باشد بریسار
تیغشان باشد چو آتش روز و شب بد خواه سوز
اسبشان باشد چوکشتی سال و مه دریا گذار
از عجایب خیمه شان با شد چو دریا وقت موج
[...]
ای خداوندان مال العتبار الاعتبار
ای خداوندان قال الاعتذار الاعتذار
پیش ازاین کاین جان عذرآورفروماند ز نطق
پیش از آن کین چشم عبرت بین فرو ماند زکار
توبه پیش آرید و نادم از گُنه کاری خویش
[...]
بار دیگر بر ستاک گلبن بی برگ و بار
افسر زرین بر آرد ابر مروارید بار
گاه مینا زینت آرد زو نگار بوستان
گاه مرجان زیور آرد زو عروس مرغزار
غنچه سازد باغ را پر گلبن از مینا و زر
[...]
ابر آذاری برآمد از کران کوهسار
باد فروردین بجنبید از میان مرغزار
این یکی گل برد سوی کوهسار از مرغزار
وان گلاب آورد سوی مرغزار از کوهسار
خاک پنداری به ماه و مشتری آبستنست
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.