تا چه معجز کرده امشب باز عدل شهریار
کاتش سوزنده با آب روان گشتست یار
آب و آتش بسکه از عدلش بهم آمیختند
کس ترشح را نیارد فرق‌کردن از شرار
از چراغان خاک پنداری سپهری دیگرست
یا فلک پروین و مه راکرده برگیتی نثار
حزم صاحب اختیاری بین که از عزم ملک
آب و آتش را بهم‌کردست امشب سازگار
اختیار از جبر خیزد ور همی خواهی دلیل
حال میر ملک جم بنگر به چشم اعتبار
تا نشد مجبول و مجبورش روان از مهر شه
شاه دریادل نکردش نام صاحب‌اختیار
آب ششپیر آمد این آتش ازان افروخت میر
تا میان آب و آتش هم نماند گیرودار
یا نه چون آن آب از دیر آمدن دلگیر بود
خواست دلگرمش‌کند زالطاف شاه بختیار
راست گویم معجز حزم شهنشاهست و بس
کاتش سوزنده را زاب روان سازد حصار
سرخ‌رو گشت‌آب‌ششپیر امشب‌از بخت‌ملک
زانکه از دیر آمدن شرمنده بود و خاکسار
یا نه باز از هجر خاکپای شه شرمنده است
زان‌رخش سرخست زآتش‌همچو روی‌شرمسار
آتش اندر ابر می‌بارند امشب یا به طبع
آتش سوزنده همچون تیغ شه شد آبدار
یا خیال تیغ شه اندر دل آتش‌گذشت
پای تا سر آب شد از شرم تیغ شهریار
یا چو مهر و کین شه خلاق آب و آتشند
مهر و کین شه بهم گشتند امشب سازگار
راست گویی آتشین گلها درون موج آب
هست‌چون‌عکس‌می گلگون به سیمین‌چهریار
یا نشان آتش موسی است اندر آب خضر
یا نه شاخ ارغوان رستست زآب جویبار
یا میان حقهٔ الماس یاقوت مذاب
یا درون بوتهٔ سیماب زر خوش‌عیار
آب امشب شعله‌انگیزست و آتش رشحه‌ریز
عدل شه را بین کزو شد نار آب و آب نار
دود آتش پیچد اندر آب‌گویی در نهفت
لشکر دیو و پری دارند با هم‌کارزار
وادی طورست گویی باغ تخت امشب از آنک
آتشی موسی شدست از هر درختی آشکار
مارهای آتشین بنگر شتابان در هوا
با وجود اینکه از آتش‌گریزانست مار
در به باغ تخت از بس آتش افتد لخت لخت
سبزه‌هایش را چو برگ لاله بینی داغدار
راست‌گویی باغ را صد داغ حسرت بر دلست
از فراق طلعت میمون شاه کامگار
بسکه اخترها ز اخگرها همی ریزد در آب
از شمار اختران عاجز بود اخترشمار
بس که تیر آتشین در باغ آید از هوا
خشم شه گویی درون خُلق شه دارد قرار
یا نه‌گویی باژگون گشتست دوزخ در بهبشت
تا عیان‌گردد به مردم قدرت پروردگار
تیر تخش اندر هوا ماند به سروی بارور
کز شعاعش هست برگ و از شر‌ارش هست بار
یا پی رجم شیاطین از سپهر آید شهاب
کیست می‌دانی شیاطین خصم شاه نامدار
ای که دیدستی بسی فوارهای موج‌خیز
اینک اندر آب بین فوارهای شعله‌بار
از چنارکهای آتش دیدم امشب آنچه را
می‌شنیدم‌کاتش سوزنده خیزد از چنار
آب ز آتش رنگ خون دارد تو گویی آب نیل
بر گروه قبطیان خون شد به امر کردگار
شاه آری موسی است و آب ششپیر آب نیل
سبطی احباب ملک قبطی عدوی نابکار
سبطیان را بهره از آن نهر آب روح‌بخش
قبطیان را قسمت از آن رود خون ناگوار
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف یک شب معجزآسا و شگفت‌انگیز می‌پردازد که در آن آب و آتش در هم آمیخته‌اند و نشانه‌هایی از قدرت و عدل شهریار را به تصویر می‌کشد. شاعر با استفاده از تصاویری زیبا، وضعیت را به حالتی فوق‌العاده تبدیل کرده و به رابطه میان آب و آتش اشاره می‌کند. او همچنین بخت و تقدیر شهر را با تظاهرات طبیعی مقایسه می‌کند و بر معجزات عدل و حکمت شاه تأکید دارد. این شب علاوه بر زیبایی‌های طبیعی، به معنای پیروزی و تسلط شهریار بر نیروهای مخالف نیز تعبیر می‌شود. در نهایت، ذکر می‌شود که نزاع‌هایی میان خیر و شر وجود دارد و شاه قدرتی فراموش‌نشدنی دارد که این پدیده‌ها را به وجود آورده است.
هوش مصنوعی: امشب چه شگفتی به وجود آمده، که عدالت پادشاه باعث شده آتش سوزان به وسیله آب روان آرام گیرد و دوستی برقرار شود.
هوش مصنوعی: آب و آتش به خاطر عدالتش به هم پیوسته‌اند و هیچ‌کس نمی‌تواند تشخیص دهد که کدام یک از آنها از کدام دیگر است.
هوش مصنوعی: از نور چراغ‌ها، به نظر می‌آید که آسمان گویی به شکلی دیگر دیده می‌شود و درخشش ستارگان و ماه، مانند بارانی از گل بر زمین می‌ریزد.
هوش مصنوعی: به دقت ناظر باش که شخص با اراده و توانمندی که از تصمیم‌گیری‌های بزرگش می‌تواند در کنار هم قرار دادن عناصر متضاد مانند آب و آتش را ببیند، امشب در شرایطی آرام و هماهنگ قرار دارد.
هوش مصنوعی: اختیار به معنای انتخاب و تصمیم‌گیری آزاد انسان از جبر و سرنوشت ناشی می‌شود. اگر بخواهی دلیلی برای این موضوع پیدا کنی، به حال و وضع ملک جم نگاه کن که چگونه با دیدگاه صحیح می‌توان به حقیقت رسید.
هوش مصنوعی: تا زمانی که دلش به عشق شاه دریادل نرم نشد، او به اجبار و به خاطر فشار نمی‌تواند نام صاحب‌اختیارش را بگوید.
هوش مصنوعی: آب دریا^(ششپیر) به میان آمده و این آتش از آن شعله ور شده است، تا دیگر در میان آب و آتش هیچ‌گونه درگیری باقی نماند.
هوش مصنوعی: شاید به خاطر دیر آمدن آن آب، دلش نگران شده باشد، بنابراین تصمیم گرفته تا با لطف‌ها و مهربانی‌های شاه بختیار، دلش را آرام کند.
هوش مصنوعی: به راستی می‌گویم، تنها معجزه‌ای که هست، خردمندی پادشاه است. او می‌تواند آتش سوزان را به‌راحتی مهار کند و از آن عبور کند.
هوش مصنوعی: امشب آب ششپیر به خاطر تأخیرش در آمدن، از بخت ملک سرخ و شرمنده شده است و به سوی زمین سر فرود آورده است.
هوش مصنوعی: شاید دوباره از دوری و جدایی، خاک پای محبوبم شرمنده باشد، زیرا چهره‌اش آنقدر سرخ است که چون آتش می‌سوزد و این وضعیت مرا به یاد روی شرمگینش می‌اندازد.
هوش مصنوعی: امشب آتش در دل ابرها می‌درخشد یا مانند تیغی تیز و برنده، آتش به شدت شعله‌ور شده است.
هوش مصنوعی: تصور کن که تیغ یک پادشاه در دل آتش وارد شده و تمام وجودش را دچار دگرگونی کرده است. آن‌چنان تحت تأثیر قرار می‌گیرد که از شدت شرم به حالت آبی درمی‌آید.
هوش مصنوعی: امشب، دو عنصر متضاد مانند محبت و کینه، با هم سازگار شده‌اند؛ مثل خورشید و ماه که در کنار یکدیگر هستند.
هوش مصنوعی: راست‌گویی مانند شعله‌های آتشین گلها درون موج آب نهفته است، همان‌طور که تصویر زیبای گل بر چهره‌ای نقره‌ای بازتاب می‌یابد.
هوش مصنوعی: این بیت به جستجوی نشانه‌ها و معانی عمیق در زندگی اشاره دارد. شاعر به مواردی اشاره می‌کند که ممکن است واقعیت‌های قابل توجهی باشند؛ مانند آتش موسی که در آب‌های خضر دیده می‌شود یا شاخ ارغوان که از آب جویبار رشد کرده است. این دو تصویر نمادین نشان‌دهندهٔ ارتباطات و تناقضات در طبیعت و زندگی هستند، و می‌توانند ما را به تفکر و تعمق بیشتر دربارهٔ معانی و نشانه‌ها وادارند.
هوش مصنوعی: یا در دل یک یاقوت ذوب شده در میان زیبایی الماس، یا در داخل کوره‌ای پر از نقره با طلاهای باکیفیت.
هوش مصنوعی: امشب آب چنان داغ و شعله‌ور است که به نظر می‌رسد آتش در آن وجود دارد. به عدالت پادشاه نگاه کن که روشنایی آتش و سرما و گرمای آب در هم آراسته شده‌اند.
هوش مصنوعی: دود آتش در آب می‌پیچد، گویی که لشکری از دیوان و پری‌ها در حال نبرد هستند و در گوشه‌ای پنهان شده‌اند.
هوش مصنوعی: دشت طور به نظر می‌رسد که امشب به باغی شگفت‌انگیز تبدیل شده است، زیرا آتش موسی از هر درختی نمایان شده است.
هوش مصنوعی: مارهای آتشین را ببین که با شتاب در هوا در حال حرکت هستند، با اینکه خود مارها از آتش فراری هستند.
هوش مصنوعی: در باغی که پر از آتش و سوزش است، سبزه‌ها به شکلی سوخته و داغدار دیده می‌شوند که شبیه به برگ‌های لاله است.
هوش مصنوعی: در دل راستگو، دردهای زیادی از دوری چهره‌ی خوشبختی و زیبایی پادشاه مهربان وجود دارد.
هوش مصنوعی: چنانچه ستاره‌ها از شعله‌ها به درون آب می‌ریزند که شمارش ستاره‌ها از عهده شمارنده خارج است.
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف شدید بودن حملات و خشم پادشاه اشاره دارد. به این معناست که وقتی تیرهای آتشین به باغ می‌رسند، گویا خشم و قدرت پادشاه در درون خلق و فضای آن مکان وجود دارد و باعث ایجاد یک حالت ناپایدار و پر از تنش می‌شود. در واقع، این تصویر از قدرت و نفوذ پادشاه، تأثیرات عمیق و شدیدی بر محیط و مردم دارد.
هوش مصنوعی: یا نمی‌گویی که جهنم در بهشت تبدیل شده است تا قدرت و عظمت پروردگار برای مردم روشن و نمایان شود؟
هوش مصنوعی: پیکان خش‌دار در آسمان باقی‌مانده است مانند درختی تنومند که به واسطه‌ی نورش، برگ‌های آن رشد کرده و از سایه‌اش میوه به بار می‌آورد.
هوش مصنوعی: شهاب‌هایی که از آسمان می‌افتند، نماد تنبیه شیاطین هستند. آیا می‌دانی که شیاطین دشمنان بزرگ و نامور این جهان‌اند؟
هوش مصنوعی: ای کسی که بسیاری از امواج بلند را دیده‌ای، حالا در این آب، زبانه‌های آتش را مشاهده کن.
هوش مصنوعی: امشب در آتش‌فروزی چنارها، چیزهایی را دیدم که قبلاً فقط درباره‌اش شنیده بودم. آتش آنقدر داغ و سوزان است که از درختان چنار شعله می‌کشید و به هوا می‌رود.
هوش مصنوعی: آب که از آتش به وجود آمده رنگی شبیه خون دارد و گویا آب نیل رنگ خون قبطی‌ها به خود گرفته است به فرمان خداوند.
هوش مصنوعی: شاهی که در واقعیت وجود دارد، مانند موسی است و آب ششپیر، آب نیل را به یاد می‌آورد. او از نسل افرادی است که با قوم قبطی ارتباط دارد و دشمنی ناپاک و بدکار دارد.
هوش مصنوعی: سبطیان از نهر آب حیات‌بخش برخوردار نیستند، در حالی که قبطیان به ناچار به رود خون و محنت دچار شده‌اند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
نافه دارد زیر اندر گشاده بی شمار
لاله دارد زیر نافه در شکسته صد هزار
خانمان از رنگ و بوی او همیشه چون بهشت
روزگار از تار و پود او شکفته چون بهار
چشم زی رویش نگه کرد اندرو لاله شکفت
[...]
هر سپاهی را که چون محمود باشد شهریار
یمن باشد بر یمین ویسر باشد بریسار
تیغشان باشد چو آتش روز و شب بد خواه سوز
اسبشان باشد چوکشتی سال و مه دریا گذار
از عجایب خیمه شان با شد چو دریا وقت موج
[...]
ای خداوندان مال العتبار الاعتبار
ای خداوندان قال الاعتذار الاعتذار
پیش ازاین کاین جان عذرآورفروماند ز نطق
پیش از آن کین چشم عبرت بین فرو ماند زکار
توبه پیش آرید و نادم از گُنه کاری خویش
[...]
بار دیگر بر ستاک گلبن بی برگ و بار
افسر زرین بر آرد ابر مروارید بار
گاه مینا زینت آرد زو نگار بوستان
گاه مرجان زیور آرد زو عروس مرغزار
غنچه سازد باغ را پر گلبن از مینا و زر
[...]
ابر آذاری برآمد از کران کوهسار
باد فروردین بجنبید از میان مرغزار
این یکی گل برد سوی کوهسار از مرغزار
وان گلاب آورد سوی مرغزار از کوهسار
خاک پنداری به ماه و مشتری آبستنست
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.