شمارهٔ ۴۰ - درمدح یمین الدوله محمود بن ناصرالدین و ذکر فتوحات او گوید
سال و ماه نیک و روز خرم و فرخ بهار
بر شه فرخنده پی فرخنده بادا هر چهار
خسرو غازی سر شاهان و تاج خسروان
میر محمود آن شه دریا دل دریا گذار
آنکه بر درگاه او خدمتگرانند از ملوک
هر یکی اندر دیار خویش روی صد تبار
پادشاهی کو بداند نام نیک از نام بد
خدمت سلطان کند بر پادشاهی اختیار
خدمت سلطان بجان از شهریاری خوشترست
وین کسی داند که خواهد بر خورد از روزگار
هر کسی کو خدمت محمود را شایسته گشت
عاقبت محمود خواهد کردن اورا کردگار
هر که را توفیق یارست او بدان خدمت رسد
بخ بر آن کس بادکان کس را بود توفیق یار
ای شه پاکیزه دین! ای پادشاه راستین !
ای مبارک خدمت تو خلق را امیدوار
در جهان خذلان ندانم برتر از عصیان تو
یارب این خذلان ز شهر ما و از ما دور دار
باغهایی دیده ام من چون بهشت اندر بهشت
کاخهایی دیده من چون بهار اندر بهار
چون درو خذلان و عصیان توای شه راه یافت
کاخها شد جای جغد و باغها شد جای مار
هر کجا مردم رسید و هر کجا مردم رسند
تو رسیدستی ولشکر بردی آنجا چند بار
از بیابانهای بی ره با سپه بیرون شدی
چون مراد آمد ترا بگذاشتی دریا سوار
جنگ دریا کردی و از خون دریا باریان
روی دریا لعل کردی چو شکفته لاله زار
من شکار آب مرغابی و ماهی دیده ام
تو در آب امسال شیران سیه کردی شکار
هر کجا گردنکشی اندر جهان سر بر کشید
تو بر آوری بشمشیر از تن و جانش دمار
طاغیان و عاصیان را سر بسر کردی مطیع
ملحدان و گمرهانرا جمله بر کردی بدار
عیشهای بت پرستان تلخ کردی چون کبست
روزهای دشمنان دین سیه کردی چو قار
خانمان دوستان را خوب کردی چون بهشت
روزگار نیکخواهان تازه کردی چون بهار
هر چه در هندوستان پیل مصاف آرای بود
پیش کردی و در آوردی بدشت شا بهار
زین به کرگان بر نهادی در میان بیشه شان
اندر آوردی بلشکر گه چو اشتر بر قطار
بر سر آوردی نهنگان را بخشت از قعر آب
سر نگون کردی پلنگان را بتیر از کوهسار
بیشه ها بی شیر کردی، دشتها بی اژدها
قلعه ها بی مرد کردی ،شهرها بی شهریار
خسروی از خسروانی بستدی پیروز بخت
تخت و ملک ازخانه هایی برگرفتی نامدار
خانه یعقوبیان وخانه مأمونیان
خانه چیپالیان و این چنین صد برشمار
لشکر ایشان شکستی کشور ایشان گرفت
با کدامین شاه خواهی کرد زین پس کار زار
کارهای شیر مردان کردی و از رشک تو
حاسدانت یاوه گو هستند و جمله ژاژ خوار
گر کسی خواهد که در گیتی چو تو کاری کند
چون کند، چون در همه گیتی نیابد هیچ کار
عمرهای نوح باید تا شهی خیزد دگر
هم از آن شاهان که تو بر کنده ای از بیخ و بار
یاد کن تا برچه لشکرها شدستی کامران
یاد کن تا برچه کشورها شدستی کامگار
این جهان از دست شاهانی برون کردی که بود
هر یکی را چون فریدون ملک، صد پیشکار
مرغزاری هست گیتی وتو شیری از قیاس
بس هزبران را که تو کردی برون از مرغزار
مردمان اندر حصار امید امنی را شوند
کس نیارد شد همی از بیم تو اندر حصار
تا تو ای خسرو حصار سیستان بگشاده ای
استواری نیست کس را بر حصار استوار
همچنان خواهم که باشی خسرو و شادان دلت
تن درست و شادمان و شاد کام و شادخوار
خسرو پیروز بختی شهریار چیره دست
فتح و نصرت بر یمین و بخت و دولت بر یسار
روز تو فرخنده باد و عمر تو پاینده باد
دولت تو بیکران و ملت تو بیکنار
گاه می خوردن می تو بر کف معشوق تو
وقت آسایش بتت را پای تو اندر کنار
مر مرا در خدمت تو زندگانی باد دیر
تا ببینم مر ترا در مکه با اهل و تبار
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن شعری است دربارهی تمدن و پادشاهی میرمحمود، که به او به عنوان پادشاهی فرخنده و شایسته تبریک میگوید. شاعر به ویژگیهای او، از جمله پیروزیها، شجاعت و حمایت از دین میپردازد و همچنین به لطف و رحمت او برای مردم اشاره میکند. او از زیباییهای طبیعت و تأثیر منفی فساد و عصیان بر جامعه میگوید و از خداوند درخواست میکند تا خذلان را از میان مردم دور کند. شاعر موفقیتهای میرمحمود را در جنگ و سیاست ستایش کرده و امیدواری خود را برای آیندهای بهتر بیان میدارد. همچنین، شاعر دعا میکند که عمر و بخت او طولانی و پاینده باشد و آرزوی زندگی طولانی در خدمت او دارد.
هوش مصنوعی: سال و ماه خوب و روز خوش و دلنشین بهار بر پادشاه نیکوکار و خوشبخت، این چهار نعمت مبارک باد.
هوش مصنوعی: خسرو غازی، فرمانروای بزرگ و سروری بیهمتا است و تاجدار خسروان، یعنی او از نسل پادشاهان بزرگ به شمار میآید. این شه بزرگ، میر محمود، دل سنگی دارد و بر دریا حکومت میکند.
هوش مصنوعی: کسی که درگاه او پر از خدمتگزاران است، از میان پادشاهان هر کدام در سرزمین خودشان چهرهای از نجابت و احترام دارند.
هوش مصنوعی: کسی که بداند شناخت نیک از بد چقدر مهم است، میتواند به خوبی به پادشاه خدمت کند و برای خود انتخابی در زندگی داشته باشد.
هوش مصنوعی: خدمت کردن به پادشاه از سلطنت و قدرت بیشتر لذتبخش است. تنها کسی این را میفهمد که بداند در زندگی چه چالشهایی ممکن است با آن رو به رو شود.
هوش مصنوعی: هر کس که در خدمت محمود شایستگی پیدا کند، در نهایت خداوند او را بسیار بزرگ خواهد کرد.
هوش مصنوعی: هر کسی که توفیق و موفقیت در کنارش باشد، به خدمت به دیگران میپردازد و برکت و خوشبختی به او میرسد. در واقع، موفقیت و یاری به خدمت به دیگران بستگی دارد.
هوش مصنوعی: ای بزرگوار و پاک، ای پادشاه راستین! ای کسی که خدمت تو باعث امیدواری مردم است.
هوش مصنوعی: در این دنیا که پر از ناامیدی و یأس است، نمیتوانم چیزی بالاتر از نافرمانی تو پیدا کنم. ای خدا، این ناامیدی را از شهر ما و از زندگی ما دور کن.
هوش مصنوعی: من باغهایی را دیدهام که زیباییشان به اندازه بهشت است و همچنین کاخهایی را دیدهام که زیباییشان از بهار هم بیشتر است.
هوش مصنوعی: زمانی که تو، ای فرمانروای تخلف و سرپیچی، به مردم خود پشت کردی، قصرها به مکان جغدها بدل شد و باغها جای مارها گردید.
هوش مصنوعی: هر جا که مردم حاضر شدهاند و به جایی رفتهاند، تو هم آنجا هستی و با لشکر خودت آنجا را پر کردهای. چند بار این کار را کردهای؟
هوش مصنوعی: تو از بیابانهای بیراهه بیرون آمدی و به سپاه ملحق شدی، اما وقتی مرادت (هدف و خواستهی قلبیت) رسید، دریا را فراموش کردی و به آن سوار شدی.
هوش مصنوعی: در دریا نبردی انجام دادی و با خون دریا، سطح آن را مانند سنگهای قیمتی قرمز کردی، همانطور که گل لاله در دشت میشکفد.
هوش مصنوعی: من پرندگانی از جمله مرغابی و ماهی را در آب دیدهام، اما تو امسال در این آب، قربانی شیران سیاه شدهای.
هوش مصنوعی: هر جا که طغیانی و گردنکشی در دنیا ظاهر شود، تو با شمشیر از جان و تن آن را ریشهکن خواهی کرد.
هوش مصنوعی: تو به گونهای طغیانیان و معصیتکاران را تحت کنترل درآوردی و تمامی بیخدایان و گمراهان را به دار کشاندی.
هوش مصنوعی: زندگیهای خوش و شاد بتپرستان را تلخ و ناراحت کردی، مثل کبک که در روزهای سخت بر دشمنان دین سایه میافکند و زندگی آنها را تیره و تار میکند.
هوش مصنوعی: تو به زندگی دوستانت جواهرات و زیبایی بخشیدی، درست مانند اینکه بهشت را برای نیکخواهان زنده کردهای، مانند احیای طبیعت در بهار.
هوش مصنوعی: هر چیزی که در هندوستان به عنوان نبرد و جنگ آماده بود، تو آن را به دست آوردی و به سبک مستعار به دشت بهار آوردی.
هوش مصنوعی: تو بر گردن کرگان تاجی گذاشتی و در میان جنگلهایشان وارد شدی، همچنان که در لشکر، شتر به صف میایستد.
هوش مصنوعی: تو با قدرت خود، نهنگها را از عمق دریا به سطح آوردهای و پلنگها را با تیرهای خود از کوهها غافلگیر کردهای.
هوش مصنوعی: تو طبیعت را از موجودات شگفتانگیز خالی کردی و زمینها را از جانوران بزرگ و خطرناک. قلعهها از نیروهای مردانگی تهی و شهرها را بدون سرپرست و حاکم گذاشتی.
هوش مصنوعی: شخصی از خانوادههای سلطنتی برتری جست و با بختی نیک تخت و حکومت را از خانههای مشهور به دست آورد.
هوش مصنوعی: این خانهها متعلق به یعقوبیان و مأمونیان است و همچنین خانه چیپالیان. به همین ترتیب، میتوان موارد دیگری را نیز نام برد و به تعداد آنها افزود.
هوش مصنوعی: لشکر آنها را شکست داد و سرزمینشان را تصرف کرد. اکنون با کدام پادشاه میخواهی در جنگهای آینده مبارزه کنی؟
هوش مصنوعی: تو کارهای بزرگ و شجاعانهای انجام دادهای و به همین خاطر حسودان تو از روی حسادت و کینه زبان به یاوهگویی میگشایند و فقط سخنان بیمحتوا و بیارزش میزنند.
هوش مصنوعی: اگر کسی بخواهد مانند تو در دنیا کاری انجام دهد، چگونه میتواند این کار را بکند، در حالی که در کل دنیا هیچکس دیگری را نمیتواند پیدا کند که کاری مانند تو انجام دهد؟
هوش مصنوعی: عمرهای طولانی مانند عمر نوح لازم است تا یک شاه بزرگ دوباره ظهور کند. همچنین باید گفت که تو به راحتی از ریشه و اساس آن شاهان دور افتادهای.
هوش مصنوعی: به خاطر بیاور که بر چه تعداد لشکرها پیروز شدی و به یاد آور که در چه سرزمینهایی موفقیت به دست آوردی.
هوش مصنوعی: این دنیا را از چنگال پادشاهانی آزاد کردی که هر یک برای خود مانند فریدون، هزاران دستیار و نوکر داشتند.
هوش مصنوعی: در دنیای موجود، جایی شگفتانگیز وجود دارد و تو مانند شیری هستی که از بین آن همه انسانهای ضعیف و معمولی، به خوبی خود را نمایان کردهای.
هوش مصنوعی: مردم در حصار امید زندگی میکنند و هیچکس جرئت نمیکند به خاطر ترس از تو از این حصار خارج شود.
هوش مصنوعی: تا زمانی که تو، ای پادشاه، دروازههای سیستان را باز کردهای، هیچکس نمیتواند بر روی دیوار محکم و استوار باقی بماند.
هوش مصنوعی: همچنان آرزو دارم که تو همچون پادشاهی خوشحال و شاد زندگی کنی و دلت سالم و شاداب باشد و از زندگی لذت ببری.
هوش مصنوعی: خسرو، پادشاهی با شانس و موفقیت، در میدان جنگ بر همه پیروز است و خوشبختی و قدرت را در کنار خود دارد.
هوش مصنوعی: برای تو روزگار خوشی آرزو میکنم و امیدوارم عمرت طولانی باشد. آرزو دارم که نعمتها و ثروتهایت بیپایان باشد و ملتت همیشه در کنار تو قرار داشته باشند.
هوش مصنوعی: گاه گاهی می نوشم از جام محبوب تو، هنگامی که برکنار از دغدغههایم، بت زیبایت در کنار من است.
هوش مصنوعی: ای کاش من همیشه در خدمت تو زندگی کنم و به این امید زنده بمانم که تو را در مکه، همراه با خانواده و خویشاوندانت ببینم.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
نافه دارد زیر اندر گشاده بی شمار
لاله دارد زیر نافه در شکسته صد هزار
خانمان از رنگ و بوی او همیشه چون بهشت
روزگار از تار و پود او شکفته چون بهار
چشم زی رویش نگه کرد اندرو لاله شکفت
[...]
هر سپاهی را که چون محمود باشد شهریار
یمن باشد بر یمین ویسر باشد بریسار
تیغشان باشد چو آتش روز و شب بد خواه سوز
اسبشان باشد چوکشتی سال و مه دریا گذار
از عجایب خیمه شان با شد چو دریا وقت موج
[...]
ای خداوندان مال العتبار الاعتبار
ای خداوندان قال الاعتذار الاعتذار
پیش ازاین کاین جان عذرآورفروماند ز نطق
پیش از آن کین چشم عبرت بین فرو ماند زکار
توبه پیش آرید و نادم از گُنه کاری خویش
[...]
بار دیگر بر ستاک گلبن بی برگ و بار
افسر زرین بر آرد ابر مروارید بار
گاه مینا زینت آرد زو نگار بوستان
گاه مرجان زیور آرد زو عروس مرغزار
غنچه سازد باغ را پر گلبن از مینا و زر
[...]
ابر آذاری برآمد از کران کوهسار
باد فروردین بجنبید از میان مرغزار
این یکی گل برد سوی کوهسار از مرغزار
وان گلاب آورد سوی مرغزار از کوهسار
خاک پنداری به ماه و مشتری آبستنست
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.