خامشنفسی خفت گوینده ندارد
لبهای ز هم واشده جز خنده ندارد
پرواز رسایی که بنازیم به جهدش
چون رنگ به غیر از پر برکنده ندارد
خواهی به عدم غوطه زن و خواه به هستی
بنباد تو جز غفلت یابنده ندارد
معیارتک و تاز من و ما ز نفسگیر
جز رفتن ازین مرحله آینده ندارد
موج و کف دریای عدم سحرنگاریست
نادار همه دارد و دارنده ندارد
از دلق گشودیم معمای قلندر
پوشیدگی این استکه کس ژنده ندارد
سیر خم زانو به هوس جمع نگردد
نامحرم معنی سر افکنده ندارد
همواری و صحرای تعین چه خیال است
این تختهٔ نجار جنون رنده ندارد
زین گردش رنگی که جبین ساز تماشاست
آنیست که صد جامهٔ زیبنده ندارد
معشوق مزاجیست که این باغ تجدد
یک ریشه به جز سرو خرامنده ندارد
جمعیت دل خواه چه دنیا و چه عقبا
موج گهر اجزای پراکنده ندارد
بیدل سخن این است تأمل کن و تن زن
من خواجه طلب مردم و او بنده ندارد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به تفکر عمیق درباره مفهوم وجود و عدم میپردازد. شاعر به خاموشی و بیصدایی انسان اشاره میکند و میگوید که در تنگنای وجود، هیچ چیز جز خنده و غفلت نمیتوان یافت. او بیان میکند که زندگی و مرگ، هر دو دچار عدماند و در این میان، تنها راه پیشرفت و عبور از مرحله فعلی، حرکت به جلوست. شاعر به تضادها در زندگی اشاره دارد و اینکه بسیاری از جستجوها نتیجهای ندارند، و بیان میکند که زیباییها و آرزوها در دنیای مادی به تنهایی معنا ندارند. در نهایت، میگوید که در جستجوی حقیقت و معنا، تن به سکوت و تأمل میدهیم، زیرا در این دنیا هیچ چیز تمام و کمال نیست و فقط خداوند به تنهایی وجود و ماهیت دارد.
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف حالتی از خاموشی و سرخوشی میپردازد. در آن بیان میشود که در سکوت و دروننگری، انسان میتواند به آرامش برسد و لبخند تنها نشانهای از شادی و رضایت در این حالت است. همچنین، این اشعار بر این نکته تأکید دارند که گفتوگو و بیان احساسات در این لحظه ضروری نیست و سکوت خود میتواند گویای بسیاری از معانی باشد.
هوش مصنوعی: پرواز زیبایی که به خاطر تلاشش به آن افتخار میکنیم، مانند رنگی است که بدون پر، هیچگونه وجود و شناسایی ندارد.
هوش مصنوعی: اگر بخواهی در عدم غرق شوی یا در هستی به پرواز درآیی، تنها چیزی که نمیتوانی پیدا کنی، غفلت است.
هوش مصنوعی: ما تنها معیار زندگیامان، حرکت و پیشرفت است و جز این، راهی برای فرار از محدودیتها و دشواریهای کنونی وجود ندارد.
هوش مصنوعی: موج و کف دریای عدم مانند یک نقش و نگار زیباست که همه چیز را دارد، اما خود صاحب هیچچیزی نیست.
هوش مصنوعی: این بیت به نوعی به مفهوم حکمت و راز زندگی اشاره دارد. به نظر میرسد که شاعر میگوید که انسانها با ظاهر و لباسهای مختلف، در واقع در جستجوی حقیقت و معرفت هستند. او میگوید که کسی نمیتواند در این مسیر به سادگی به وضوح و روشنی برسد، زیرا هر کس با چالشها و دشواریهایی روبرو است که برای خود معنا و واقعیات خاصی دارد. در واقع، او به پوشیدگی و راز در زندگی انسانها میپردازد و تأکید میکند که فهم عمیق از زندگی مستلزم درک این پیچیدگیهاست.
هوش مصنوعی: هرگز دور شدن از عشق و دلخواه، نمیتواند به راحتی به جمعیتی که در آن فرد نامحرم است، بپیوندد. فردی که به عشق واقف است، هرگز سرش را پایین نمیآورد و به خود نمیخواهد که به چیزی غیر از عشق و خواستهاش توجه کند.
هوش مصنوعی: این پستی و بلندیهای جهان و جهانبینیها چه ذهنی است! این تختهای که نجار با دیوانگیاش ساخته، نمیتواند سر و سامان بگیرد.
هوش مصنوعی: از این تغییرات و زیباییهایی که بر چهره مینشیند، معلوم میشود که لحظهای از زیبایی و جذابیت چیزی فراتر از آنچه در لباسهای زیبا و متنوع میتوان یافت، وجود دارد.
هوش مصنوعی: معشوقی وجود دارد که در این دنیای نو، تنها یک ریشه دارد و آن هم سرو زیبا و خمیده است.
هوش مصنوعی: دل و قلب انسان در این جهان و در زندگی بعد از مرگ، به تنهایی نمیتواند به خوشبختی برسد و خوشیها در جمع و همراهی با دیگران معنا پیدا میکند. در واقع، مانند سیل خروشان، زیبایی و ارزش وجود در ارتباطات و پیوستگیها است و تنها نمیتوانند به کمال و خوشی دست پیدا کنند.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که بیدل به ما میگوید که در زندگی باید به تفکر و تعمق بپردازیم و از خودمان بپرسیم که چه خواستههایی داریم. در اینجا اشاره میشود که در جستجوی خواستههای خود، باید بدانیم که اگر کسی به ما خدمت نمیکند، نباید خیلی نگران باشیم؛ زیرا ارزش خود را باید در درون خود جستجو کنیم.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.