دل ز دل بردار اگر بایست دلبر داشتن
دل به دلبر کی رسد جز دل ز دل برداشتن
دلبر و دل داشتن نبود طریق عاشقان
یا دم از دل داشتن زن یا ز دلبر داشتن
عشق را شهوت چو رهبر گشت عشقی کافر است
با مسلمانی نشاید عشق کافر داشتن
بندهٔ نفسی مرو زی عشق کت ناید درست
سوی دریا رفتن و طبع سمندر داشتن
عقر کن خنگ هوس را تا توانی زیر گام
سطح این چرخ محدب را مقعر داشتن
شو که از راه مجاز آری حقیقت را به دست
نی مزاج خویش را هر دم فروتر داشتن
ای زده دست طلب در دامن نفس پلید
بایدت آن دست را پیوسته بر سر داشتن
نفس را بگذار تا ز آفاق و انفس بگذری
سنگ را درهم شکن خواهی اگر زر داشتن
بشکن این آیینهٔ زنگار سود نفس را
تا توانی چهره پیش مهر انور داشتن
شو مجرد تا در اقلیم غنا گیری قرار
کاین‌چنین کشور به کف ناید ز لشگر داشتن
گر توانگر بود خواهی بایدت در هر طریق
ناتوانگر بودن و طبع توانگر داشتن
در تکاپوی طلب واپس‌تر است از گرد راه
آنکه بنشیند به امید تکاور داشتن
ای برادر هرچه هستی هیچ شو در راه دوست
تا توانی جمله اشیا را برابر داشتن
ای پسر باید پی تسخیر شهرستان دل
دل ز جان بگرفتن و جان دلاور داشتن
ترک خود کن ای پسر تا هر چه خواهی آن کنی
اینت ملک و اینت جاه و اینت کشور داشتن
با سپاه جهد کن تسخیر ملک معرفت
تا توانی جمله گیتی را مسخر داشتن
پیش شاهنشاه کل ننگ است در شاهنشهی
خان خاقان یافتن یا قصر قیصر داشتن
بلکه باید ملک معنی را گرفتن وانگهی
قیروان تا قیروان دریای لشکر داشتن
چشم صورت‌بین ببند ای دل که نبود جز گزاف
طرهٔ تاریک و رخسار منور داشتن
نیز ناید در نظر جز ریشخند کودکان
سبلت افشانده و ریش مدور داشتن
مانوی کیش است در کیش حقیقت آنکه خواست
دیدهٔ حق‌‌بین به دیوان مصوّر داشتن
چیست نمرودی خلیل‌الله را هشتن ز دست
وانگه از کوری نظر بر صنع آزر داشتن
رو به کنج عافیت بنشین که از دریوزگی است
کنج دارا جستن و ملک سکندر داشتن
چیست دون‌طبعی هوای خسروی کردن به‌دهر
با نشان خدمت از فرزند حیدر داشتن
بوالحسن خورشید آل مصطفی کاید درست
با ولایش تاجی از خورشید بر سر داشتن
حجه هشتم رضا، شاهی که بتوان با رضاش
هفت چرخ نیلگون را زیر چنبر داشتن
هرکه امروز از صفا محشور شد در حضرتش
بایدش آسایش از فردای محشر داشتن
نعمت دنیا و عقبی بر سرکوی رضاست
با رضای او توان نعمای اوفر داشتن
ای طلب ناکرده و نادیده احسان امام
شایدت دل را بدین معنی مکدر داشتن
رو طلب کن با دل بیدار و چشم اشکبار
تا ببینی آنچه نتوانیش باور داشتن
چون توئی کاهل، چه می‌خواهی که از بی دولتیست
بینوای کاهل امید از توانگر داشتن
پادشاهی نیست آن کز روی غفلت چند روز
بر سر از دود دل درویش افسر داشتن
منصب شاهنشهی چبود؟ مقام بندگی
بر در نوباوهٔ موسی بن جعفر داشتن
ای به غفلت در پی اکسیر دنیا کنده جان
بایدت در بوته ابن یک بیت چون زر داشتن
«این ولی‌الله این اکسیر اعظم این امام
خاک شو تا زر شوی، این کشتن این برداشتن»
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بیان نکات مهمی در عشق و معرفت می‌پردازد. شاعر به عاشقان توصیه می‌کند که برای رسیدن به حقیقت عشق، باید از دلبستگی‌های مادی و نفس خارج شوند. او می‌گوید که عشق واقعی با شهوت و خواسته‌های دنیوی مغشوش می‌شود و باید به دنبال حقیقت و شناخت عمیق‌تر رفت. شاعر بر این نکته تأکید می‌کند که برای دستیابی به دلبر واقعی، باید از خودگذشتگی و خلوص نیت داشت و تنها در این صورت می‌توان به منزلت و مقام حقیقی دست یافت. او از پیروانش می‌خواهد که به غنا و شناخت عمیق‌تری در زندگی دست یابند و از خودخواهی و وابستگی‌ها رها شوند تا به حقیقت و معنای زندگی پی ببرند. در نهایت، شاعر به اهمیت بندگی و تواضع در برابر خدا و ولی‌الله اشاره می‌کند و تشویق می‌کند که با دل بیدار و نیت خالص به دنبال طلب و معرفت باشند.
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی کسی را که دوستش داری در کنارت داشته باشی، باید از وابستگی‌های عاطفی خود بکاهی. زیرا تنها با رها کردن دل از دل‌مشغولی‌ها می‌توان به عشق حقیقی رسید.
هوش مصنوعی: عاشقان نه تنها به دلبر و عشق خود وابسته‌اند، بلکه داشتن دل و احساست نیز در این مسیر اهمیت دارد. این عبارت به نوعی بیانگر این است که عشق واقعی نیازمند بیشتر از فقط وجود یک معشوق است؛ بلکه ارتباط عمیق‌تری نیز لازم است.
هوش مصنوعی: وقتی که شهوت، عشق را هدایت کند، آن عشق به مانند عشق کافر است و با ایمان و مسلمانی سازگاری ندارد. عشق واقعی باید خالص و بدون جنبه‌های دنیوی باشد.
هوش مصنوعی: انسانی هستم که به خودم وابسته‌ام، عشق به من نمی‌آموزد که چگونه درست عمل کنم. نمی‌توانم به راحتی به سمت دریا بروم و در عین حال ویژگی‌های یک سمندر را داشته باشم.
هوش مصنوعی: حسرت و تمایلات بی‌فایده را کنار بگذار و تلاش کن تا زیر پاهای خود، سطح این دنیای برآمده را فروتر و هموار کنی.
هوش مصنوعی: این بیت اشاره دارد به این که انسان باید به دنبال حقیقت باشد و برای رسیدن به آن، باید از راه‌های دچار اشتباه و مجاز دوری کند. انسان باید تلاش کند تا مهارت و شناخت خود را افزایش دهد و در برابر چالش‌ها و تغییرات زندگی مقاوم باشد. در حقیقت، هر چه بیشتر درک و شناخت خود را بهبود بخشد، به حقیقت نزدیک‌تر می‌شود.
هوش مصنوعی: اگر به دنبال خواسته‌ها و آرزوهای خود هستی و دستت را به دامان نفس سرکش و پلید زده‌ای، باید همیشه توجه و مراقبت را بر سر خود داشته باشی.
هوش مصنوعی: خودت را آزاد بگذار تا از جهات مختلف و از درون خودت عبور کنی. اگر می‌خواهی به چیزی ارزشمند دست پیدا کنی، باید موانع را پشت سر بگذاری و به سختی‌ها غلبه کنی.
هوش مصنوعی: شکستن این آیینه که نماد خواسته‌ها و نفس اماره است، باعث می‌شود تا بتوانی چهره‌ات را پیش عشق پاک و الهی حفظ کنی.
هوش مصنوعی: تنها بمان و در سرزمین ثروت قرار بگیر، زیرا این کشور را نمی‌توان با داشتن سپاه به دست آورد.
هوش مصنوعی: اگر ثروتمند باشی، باید در هر حال ناتوانی را بر خود بپذیری، در حالی که ذاتاً ثروتمند به نظر می‌رسی.
هوش مصنوعی: کسی که در جستجوی چیزی است و در حال تلاش و کوشش است، به نسبت کسی که فقط نشسته و منتظر است، بیشتر به هدف خود نزدیک می‌شود و می‌تواند به نتیجه بهتری برسد.
هوش مصنوعی: ای برادر، هر چه هستی، خود را در مسیر دوست نادیده بگیر و سعی کن تا آنجا که می‌توانی، همه چیز را به مساوات و برابری برسانی.
هوش مصنوعی: ای پسر، باید تلاش کنی تا قلب و احساساتت را تسخیر کنی. برای این کار، باید جان و دل شجاعی داشته باشی و از جان خود برای رسیدن به هدف‌هات بپاخیزی.
هوش مصنوعی: ای پسر، خودت را رها کن تا بتوانی هر چه را که می‌خواهی انجام دهی. این ملک و مقام و کشور همه برای توست.
هوش مصنوعی: با تلاش و کوشش، بر سرزمین دانش و معرفت تسلط پیدا کن تا بتوانی تمام موجودات را تحت کنترل خود درآوری.
هوش مصنوعی: در برابر پادشاه، داشتن هر نوع ننگی به حساب می‌آید، زیرا پیدا کردن پادشاهی خان خاقان یا داشتن قصر قیصر در مقابل او ارزش چندانی ندارد.
هوش مصنوعی: باید معنای حقیقی را درک کرد و سپس به شهر قیروان رفت، چرا که قیروان همچون دریایی از لشکر و نیروست.
هوش مصنوعی: ای دل، چشمانت را به روی زیبایی‌ها ببند، چرا که تنها چیزی که در این دنیا وجود ندارد، جز زیبایی‌های سطحی و ظاهری است.
هوش مصنوعی: شخصی که به نظر دیگران اهمیتی نمی‌دهد، فقط به تمسخر و بازی‌های بچگانه توجه می‌کند و به ظاهری که دارد اهمیت می‌دهد.
هوش مصنوعی: این جمله به معنای این است که در مکتب مانوی، حقیقتی وجود دارد که به افراد بصیر و حق‌جو کمک می‌کند تا واقعیت‌های عمیق و هنری را به شکلی ملموس و زیبا درک کنند. در واقع، برای کسانی که به دنبال درک عمیق‌تری از حقیقت هستند، این مکتب می‌تواند به مثابه یک راهنما باشد که آنها را به دیدن زیبایی‌های دنیای واقعی و فهم عمیق‌تر از آنچه در اطرافشان وجود دارد، سوق می‌دهد.
هوش مصنوعی: نمرود، پادشاه کافر، چگونه می‌تواند خلیل‌الله (ابراهیم) را درک کند، در حالی که او همواره نگاهش به آفرینش آزر (پدرش) کور است و در حقیقت به غفلت مشغول است؟
هوش مصنوعی: به گوشه‌ای از آرامش برو و از کسانی که در جستجوی ثروت و قدرت هستند دوری کن، زیرا تلاش برای به‌دست آوردن چیزهای بزرگ مثل دارایی‌های پادشاهی یا مقام سکندر، به نوعی ذلت و نیازمندی است.
هوش مصنوعی: چگونه می‌توان به دنیا نشان خدمت کرد در حالی که از فرزند علی (حیدر) بودن این حس را به وجود می‌آورد که در کمال تواضع باشیم؟
هوش مصنوعی: بوالحسن، که از نسل پیامبر است، درخشان و نورانی است مانند خورشید. او با پیروی از آموزه‌های پیامبر، همچون تاجی از نور بر سر دارد.
هوش مصنوعی: در این بیت به مقام و شأن شخصیت امام رضا (ع) اشاره شده است. می‌گوید که او حاکم و رهبری است که می‌تواند به دست آوردن قدرت و تسلط بر زمین و زمان را به دست گیرد. با قدرت او می‌توان به مرزهای دور دست نیز نفوذ کرد و بر آنها تسلط یافت. در واقع، این بیانگر عظمت و جایگاه بالای اوست.
هوش مصنوعی: هر کسی که امروز در فضای پاک و باصفای خداوند قرار گیرد، باید به این فکر کند که در فردای قیامت نیز آسایش و آرامش داشته باشد.
هوش مصنوعی: دنیا و آخرت با حق رضایت خداوند به دست می‌آید و تنها با خوشنودی او می‌توان به نعمت‌هایش دست یافت.
هوش مصنوعی: ای کسی که بدون جستجو و شناخت به فضائل امام توجه نکرده‌ای، شاید به خاطر اینکه دل خود را به این معنا ناراحت کرده‌ای.
هوش مصنوعی: با دل آگاه و چشمی پر از اشک به دنبال حقیقت برو تا آنچه را که نمی‌توانی به راحتی باور کنی، مشاهده کنی.
هوش مصنوعی: اگر تو تنبلی و کار نکنید، چه انتظاری می‌توانی از فقر و بی‌پولی داشته باشی که امیدوار باشی به ثروتمند شدن؟
هوش مصنوعی: پادشاهی واقعی آن نیست که به خاطر بی‌توجهی و غفلت، فقط برای چند روز بر سر خود تاجی در اثر رنج و آتش دل یک درویش قرار دهد.
هوش مصنوعی: مقام پادشاهی چه ارزش و اهمیتی دارد وقتی که می‌توان در کنار دربار پسر موسی بن جعفر، به عنوان بنده و خدمت‌گزار حضور داشت؟
هوش مصنوعی: ای کسی که در پی لذت‌ها و ثروت‌های دنیا به غفلت هستی، باید بدانی که برای داشتن یک بیت شعر مانند طلا، جان و زندگی‌ات را باید در آتش آزمایش قرار دهی.
هوش مصنوعی: این جمله به معنای این است که باید در مسیر رشد و تعالی خود، از دنیای مادی و ظاهری فاصله بگیری و خود را در مقابل تجربیات و آموزه‌های معنوی قرار دهی. این تغییر و تحول می‌تواند به تو کمک کند تا به ارزش‌های بالاتر و درک عمیق‌تری از زندگی برسیدی و از حالت اولی به مرحله‌ای بالاتر و درخشان‌تر نائل شوی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
تا کی از یاران وصیت تخت و افسر داشتن
وز برای لقمه‌ای نان دست بر سر داشتن
تا تو بیمار هوای نفس باشی مر ترا
بایدت بر خاک خواری خفت و بستر داشتن
گر ترا بر کشور جان پادشاهی آرزوست
[...]
خوش بود در دوستی باطن چو ظاهر داشتن
نظم زین الدین ندیم طبع و خاطر داشتن
طالب مدحت ابوطالب که رسم و رای اوست
طالبان جود را خشنود و شاکر داشتن
اوست عبدالله طاهر کز جمال خلق و خلق
[...]
گر سزد شوری ز شور عشق بر سرداشتن
کی سزد جز شور عشقت شور دیگر داشتن
محضری آمد قوی در پاک دامن بودنم
در غمت ای پاک دامن دامن تر داشتن
رسم‌عاشق نیست با یک‌دل دو دلبر داشتن
یا ز جانان یا ز جان بایست دل برداشتن
ناجوانمردیست چون جانوسیار و ماهیار
یار دارا بودن و دل با سِکندر داشتن
یا اسیر حکم جانان باش یا در بند جان
[...]
ایدل ار خواهی بسر آهنگ افسر داشتن
کشور تجرید را باید مسخر داشتن
در طریق اهل معنی سلطنت را شرط نیست
با وجود کشور تجرید کشور داشتن
ننگ زیور دار ایدل زیور ار خواهی که هست
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.