خود را به عقل خویش یکی بر گرای، خود
تا چیستی و چندی؟ ای مرد پر خرد
جانی؟ تنی؟ چه گوهری از گوهران، همه؟
کار تو دادن است ز هر کار، یا ستد؟
مار خزنده، یا نه، ستور دوندهای؟
آگه چو عقلی از خود، یا بی خبر چو دد؟
جز مار و جز ستور نهای، گر به خود نهای
اندام هفتگانه ات انگار هفتصد
از مار و از ستور چه برده است مار گیر؟
جز زهر مار بهره و خربنده جز لگد؟
هستی تو جاودان نگران سوی دیگران
خود ننگری به خود نَفَسی، از تو کی سزد؟
چشم تو پوست بیند و بر پوست، موی و پشم
وز موی و پشم و پوست، رسن خیزد و نمد
گرچه سبد نگاه توان داشتن در آب
لیک آب را نگه نتوان داشت در سبد
تن را به جان اگرچه توان داشتن به پای
پایندگی جان به خرد، نه به تن، بود
بینش به عقل کن که وجود تو بینش است
جانم بدین سخن ز خرد نیست شرم زد
از عقل توست هر گذرنده بقا پذیر
پس جز ز عقل خود ز چه جویی بقای خود؟
عقل تو کرد این که عیان است پیش تو
احوال هست گشته و کردار نیک و بد
پیشی گرفته چرخ هزاران هزار دور
بنگر که چون به دو تک اندیشه در رسد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این متن شاعر به اهمیت عقل و خودشناسی اشاره میکند و از فرد میخواهد که به درون خود نگاهی بیندازد. او میگوید که انسان باید به جای توجه به دیگران و دنیای مادی، به ذات خود و وجودش پی ببرد. عقل انسانی، جوهر اصلی وجود است و باید به آن توجه کرد تا به درک صحیحی از خود و معنای حقیقت رسید. شاعر تأکید میکند که تن و بدن موقتی هستند و پایندگی و بقا تنها از طریق خرد و عقل به دست میآید. در نهایت، او به اندیشه و تأمل در وجود خود دعوت میکند تا به عمق معنای زندگی پی ببرد.
هوش مصنوعی: به خودت فکر کن و با عقل و درک خودت به شناخت خود بپرداز، تا بدانی که کیستی و چه مقدار ارزش داری، ای مرد باهوش.
هوش مصنوعی: آیا فقط روحی هستی؟ یا جسمی؟ چه ارزش و گوهری از گنجینهها داری؟ همه چیز به عمل تو بستگی دارد، آیا در حال ارائه هستی یا در حال دریافت؟
هوش مصنوعی: آیا آن موجود خزنده، یک مار است یا اینکه یک حیوان سریع و دونده؟ آیا او از عقل و فهم خود آگاه است یا مثل جانوری بیخبر و بیفکر است؟
هوش مصنوعی: غیر از مار و حیوانات وحشی، تو هیچ نیستی؛ اگر خود را به درستی نشناسی، انگار که هفت خصلت را داری، انگار که هفتصد خصلت داری.
هوش مصنوعی: مارگیر چه چیزی از مار و حیوانات گرفته است؟ جز زهر مار و لگد خربنده؟
هوش مصنوعی: وجود تو ابدی و همیشگی است، پس به دیگران ننگر و به خودت فکر کن؛ آیا از تو چه بهرهای خواهد بود؟
هوش مصنوعی: چشم تو فقط به ظواهر مینگرد و چیزهای سطحی مانند پوست و موی را میبیند. از این ظواهر و جزئیات، مفاهیمی مانند طناب یا نمد نیز به وجود میآید.
هوش مصنوعی: هرچند میتوان سبدی را در آب نگه داشت و به آن نگاه کرد، اما نمیتوان آب را در سبد نگاه داشت.
هوش مصنوعی: اگرچه تن آدمی میتواند تواناییهایی داشته باشد، اما ارزش واقعی و پایندگی در جان و خرد اوست، نه در جسمش.
هوش مصنوعی: عقل را به دیدگاه خود متصل کن، زیرا وجود تو خود همان دیدگاه است. جانم، از این حرف نبر که از خرد و عقل خجالت نکش.
هوش مصنوعی: هر چیزی که در زندگی پایدار و ماندگار است، به دلیل عقل و اندیشه تو به دست میآید. پس چرا باید به چیزی غیر از عقل خود رجوع کنی تا به دنبال جاودانگی و باقی ماندن خود باشی؟
هوش مصنوعی: عقلی که داری، به تو نشان میدهد که وضعیت و رفتارهای خوب و بد به وضوح در برابر تو قرار دارد.
هوش مصنوعی: زمان به طرز شگفتانگیزی در حال گردش است و با گذشت ساعتها و روزها، انسان باید بیندیشد و توجه کند که چگونه به دو اندیشه یا مسیر متفاوت میرسد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ای روی تو چو روز دلیل موحدان
وی موی تو چنان چو شب ملحد از لحد
ای من مقدم از همه عشاق، چون تویی
مر حسن را مقدم، چون از کلام قد
مکی به کعبه فخر کند، مصریان به نیل
[...]
ای روی تو چو روز دلیل موحدان
وی موی تو چنان چو شب ملحد از لحد
ای من مقدم از همه عشاق چون تویی
مر حسن را مقدم چون از کلام قد
مکی به کعبه فخر کند مصریان به نیل
[...]
شاهی که روی او چو به مهتاب تاب داد
در گنبد تن از اسباب باب داد
سیماب فضل او چو بشخص عدو رسید
دشمن ز خون سینه بسیماب آب داد
هر روز رزم خنجر او بی کران بود
[...]
مسعود پادشاه جهان کامگار باد
بنیاد دین و دولت او پایدار باد
جاهش به فر و دولت و رایش به نور عدل
گیتی فروز باد و زمانه نگار باد
ای شاه تا بهار و خزانست در جهان
[...]
دولت موافقان تورا جاه و مال داد
گردون مخالفان تو را گوشمال داد
اخترشناس طالع مسعود تو بدید
ما را نشان ز فرّخی ماه و سال داد
بازی است دولت تو که او را خدای عرش
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.