میفزاید آب روی از پنج چیز
با تو گویم بشنو ای اهل تمیز
چون به کار خویش حاضر بودهای
آب روی خویش را افزودهای
از سخاوت آب روی افزون شود
وز بخیلی بیخرد ملعون شود
در سخاوت کوش اگر داری غنا
تا فزاید آب رویت در سخا
هر کهرا بر خلق بخشایش بود
آب روی او در افزایش بود
باش دایم بردبار و باوفا
تا به روی خویش بینی صد صفا
تا بماند رازت از دشمن نهان
سرّ خود با دوستان کمتر رسان
تا نگردی پیش مردم شرمسار
آنکه خود ننهاده باشی برمدار
ای برادر پرده مردم مَدَر
تا ندرّد پردهات شخص دگر
بر هوای دل مکن زینهار کار
تا نیارد بس پشیمانیت بار
قدر مردم را شناس ای محترم
تا شناسند دیگران قدر تو هم
تا زبانت باشد ای خواجه دراز
دست کوته دار و هر جانب متاز
هر کهرا قدری نباشد در جهان
زنده مشمارش که هست از مردگان
از قناعت هر کهرا نبود نشان
کی توانگر سازدش ملک جهان؟
بر عدوی خویش چون یابی ظفر
عفو پیش آور ز جرمش درگذر
دایما میباش از حق ترسکار
باش نیز از رحمتش امیدوار
با تواضع باش و خو کن با ادب
صحبت پرهیزکاران میطلب
بردباری جوی و بی آزار باش
تا که گردد در هنر نام تو فاش
همچو تریاقند دانایان دهر
قاتلانند جملهٔ نادان چو زهر
مردم از تریاق مییابد نجات
خود کسی از زهر کی یابد حیات؟
صبر و حلم و علم تریاق دلند
حرص و بغض و کینه زهر قاتلند
فخر جمله کارها نان دادن است
در به روی دوستان بگشادن است
گرچه دانا باشی و اهل هنر
خویشتن را کمتر از نادان شمر
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن دربارهی ویژگیهای اخلاقی و رفتارهایی است که موجب افزایش آبرو و اعتبار آدمی میشود. گفته شده که:
۱. سَخاوت و بخشش به دیگران باعث افزایش آبرو میگردد، در حالی که بخیلی موجب شرمساری است.
۲. داشتن صبر و وفاداری به انسان صفا و آبروی بیشتری میدهد.
۳. رازهای خود را باید از دشمنان پنهان کرد و با دوستان به احتیاط رفتار کرد.
۴. شناخت ارزش مردم و احترام به آنها اهمیت دارد؛ زیرا دیگران نیز به ارزش ما پی میبرند.
5. فردی که در عفو و گذشت از خطای دیگران پیشرو باشد، در نظرها احترام بیشتری خواهد داشت.
۶. تواضع و ادب باعث میشود که فرد در جامعهاش مورد احترام قرار گیرد.
۷. عقل و دانش همانند تریاق به انسان کمک میکند، در حالی که حرص و کینه مثل زهر قاتل هستند.
۸. در نهایت، فخر و عظمت در نیکوکاری و گشادهرویی به دوستان ساطع میشود.
این متن به خواننده تذکر میدهد که باید در زندگیاش از این ویژگیها پیروی کند تا آبرو و اعتبار خود را حفظ کند.
هوش مصنوعی: در این بیت به پنج چیز اشاره شده که موجب افزایش آب روی (آبرو) میشود و خطاب به کسانی است که درک و تمیز دارند تا به این نکات توجه کنند.
هوش مصنوعی: وقتی که در کار خود جدیت و حضور داشتی، به اعتبار و حیثیت خود افزودهای.
هوش مصنوعی: سخاوت و بخشش باعث افزایش نعمتها و برکتها میشود، اما خساست و بخل، انسان را به انسانی ناپسند و ملعون تبدیل میکند.
هوش مصنوعی: اگر دارایی و ثروتی داری، در بخشندگی تلاش کن تا عزت و احترام تو بیشتر شود.
هوش مصنوعی: هر کسی که نسبت به دیگران بخشنده و مهربان باشد، احترام و اعتبارش نیز بیشتر میشود.
هوش مصنوعی: همیشه صبور و وفادار باش تا زیبایی و خلوص را در رفتار خود مشاهده کنی.
هوش مصنوعی: برای اینکه راز تو از دشمن پنهان بماند، باید کمتر با دوستانت در میان بگذاری.
هوش مصنوعی: هرگاه که میخواهی در جمع مردم به خوبی و با احترام حضور پیدا کنی، باید خود را در موقعیت مناسبی قرار داده باشی. اگر کار یا خطایی از تو سر زده باشد، ممکن است باعث شرمندگیات شود.
هوش مصنوعی: ای برادر، نگذار پردهات بدست دیگران پاره شود، چون این کار باعث میشود که پردهات به دست شخص دیگری بیفتد.
هوش مصنوعی: برای خواستههای دل خود، با احتیاط عمل کن تا بعدها پشیمانی زیادی دامنگیرت نشود.
هوش مصنوعی: مردم را بشناس و قدردانی کن تا دیگران هم ارزش تو را بشناسند و به تو احترام بگذارند.
هوش مصنوعی: تا وقتی که زبانت در دستت هست، ای آقا، کوتاه نگهاش دار و از هر طرف پرهیز کن.
هوش مصنوعی: هر که در زندگیاش ارزشی نداشته باشد و کار مهمی انجام ندهد، نمیتوان او را بهعنوان یک انسان زنده شمرد؛ او مانند مرده است.
هوش مصنوعی: اگر کسی از قناعت و رضایت بهرهای نداشته باشد، چگونه میتواند به ثروت و قدرت در دنیا دست یابد؟
هوش مصنوعی: وقتی بر دشمن خود پیروز شدی، از او چشمپوشی کن و به خاطر خطایش او را ببخش.
هوش مصنوعی: همیشه از خداوند بترس و در عین حال به رحمت او امیدوار باش.
هوش مصنوعی: با فروتنی رفتار کن و به صحبتهای با ادب عادت کن، زیرا این ویژگیهای پرهیزگاران است.
هوش مصنوعی: صبور و بیآزار باش، تا نامت در زمینه هنرت شناخته شود.
هوش مصنوعی: دانایان زمان مانند پادزهر هستند و میتوانند به یاری بشتابند، اما نادانان همچون زهر هستند که میتوانند آسیبزا و خطرناک باشند.
هوش مصنوعی: مردم برای نجات خود به پادزهر (تریاق) رجوع میکنند، ولی کسی که از زهر رنج میبرد چگونه میتواند به زندگی ادامه دهد؟
هوش مصنوعی: صبوری، بردباری و دانش دارویی برای دل انسان هستند، در حالی که تمایل به حرص، کینه و حسد میتواند زندگی را به خطر بیندازد.
هوش مصنوعی: بهترین عمل در زندگی نان دادن و حمایت از دیگران است و این کار همانا گشودن در دل و خانه به روی دوستان و نزدیکان است.
هوش مصنوعی: هرچند که فردی دانا و هنرمند هستی، اما نباید خود را کمتر از کسی که نادان است، به حساب بیاوری.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.