گنجور

 
عسجدی

عبدالعزیز پسر منصور مشهور به عَسجَدی مروزی شاعر ایرانی است که در اواخر سدهٔ چهارم و اوایل سدهٔ پنجم هجری می‌زیست. وی از شاعران دربار سلطان محمود غزنوی بود. گمان برده می‌شود که وی پس از مرگ سلطان محمود در دربار پسر وی سلطان مسعود غزنوی و همچنین پس از وی در دبار سلطان مودود غزنوی پسر سلطان مسعود نیز شاعری می‌کرد.

وی در اشعار خود آنان را مدح نموده است. عسجدی از شاعرانی است که در فتح «سومنات» به دست سلطان محمود، قصیده‌ای در تهنیت ساخته که آن قصیده در کتاب‌های تراجم ضبط شده و مشهور است.

وفات او در سال ۴۳۲ ه.ق ذکر نموده‌اند. از اشعار او جز چند قصیده و مقداری اشعار پراکنده چیزی باقی نمانده است.

این آمار از میان ۲۹۹ بیت شعر موجود در گنجور از اشعار این بخش استخراج شده است.

توجه فرمایید که این آمار به دلایلی از قبیل وجود چند نسخه از آثار شعرا در سایت (مثل آثار خیام) و همینطور یک بیت محسوب شدن مصرع‌های بند قالبهای ترکیبی مثل مخمس‌ها تقریبی و حدودی است و افزونگی دارد.

آمار همهٔ شعرهای گنجور را اینجا ببینید.

وزن‌یابی دستی در بیشتر موارد با ملاحظهٔ تنها یک مصرع از شعر صورت گرفته و امکان وجود اشکال در آن (مخصوصاً اشتباه در تشخیص وزنهای قابل تبدیل از قبیل وزن مثنوی مولوی به جای وزن عروضی سریع مطوی مکشوف) وجود دارد. وزن‌یابی ماشینی نیز که جدیداً با استفاده از امکانات تارنمای سرود اضافه شده بعضاً خطا دارد. برخی از بخشها شامل اشعاری با بیش از یک وزن هستند که در این صورت عمدتاً وزن ابیات آغازین و برای بعضی منظومه‌ها وزن غالب منظومه به عنوان وزن آن بخش منظور شده است.

ردیف وزن تعداد ابیات درصد از کل
۱ مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف) ۷۹ ۲۶٫۴۲
۲ مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف) ۶۰ ۲۰٫۰۷
۳ مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی) ۳۵ ۱۱٫۷۱
۴ مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم) ۲۱ ۷٫۰۲
۵ فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف) ۲۰ ۶٫۶۹
۶ مفعول مفاعلن مفاعیلن (هزج مسدس اخرب مقبوض) ۱۴ ۴٫۶۸
۷ مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی) ۱۳ ۴٫۳۵
۸ فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه) ۱۲ ۴٫۰۱
۹ مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف) ۹ ۳٫۰۱
۱۰ فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون) ۹ ۳٫۰۱
۱۱ فعولن فعولن فعولن فعولن (متقارب مثمن سالم) ۷ ۲٫۳۴
۱۲ مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب) ۴ ۱٫۳۴
۱۳ فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف) ۴ ۱٫۳۴
۱۴ مفتعلن فاعلات مفتعلن فع (منسرح مثمن مطوی منحور) ۴ ۱٫۳۴
۱۵ مفعول فاعلات مفاعیلن ۲ ۰٫۶۷
۱۶ مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن (رجز مثمن سالم) ۱ ۰٫۳۳
۱۷ فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مسدس مخبون محذوف) ۱ ۰٫۳۳
۱۸ مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب) ۱ ۰٫۳۳
۱۹ مفاعیل فعولن مفاعیل فعولن ۱ ۰٫۳۳
۲۰ فعولن مفاعلن فعولن مفاعلن ۱ ۰٫۳۳
۲۱ وزن‌یابی نشده ۱ ۰٫۳۳

آمار ابیات برچسب‌گذاری شدهٔ این بخش با قالب شعری در گنجور به شرح زیر است:

ردیف قالب شعری تعداد ابیات درصد از کل
۱ غزل/قصیده/قطعه ۱۵۸ ۵۲٫۸۴
۲ قطعه ۴۳ ۱۴٫۳۸
۳ قصیده ۳۴ ۱۱٫۳۷
۴ رباعی ۳۲ ۱۰٫۷۰
۵ غزل ۲۴ ۸٫۰۳
۶ مثنوی ۸ ۲٫۶۸

آمار فراوانی تعداد ابیات اشعار این بخش به شرح زیر است (بلندترین شعر شامل ۴۸ بیت و کوتاه‌ترین شامل ۱ بیت شعر است):

ردیف تعداد ابیات شعر فراوانی درصد از ۹۵ شعر
۱ ۱ ۳۸ ۴۰٫۰۰
۲ ۲ ۳۸ ۴۰٫۰۰
۳ ۳ ۴ ۴٫۲۱
۴ ۴ ۳ ۳٫۱۶
۵ ۸ ۲ ۲٫۱۱
۶ ۹ ۲ ۲٫۱۱
۷ ۶ ۲ ۲٫۱۱
۸ ۵ ۲ ۲٫۱۱
۹ ۱۰ ۱ ۱٫۰۵
۱۰ ۴۸ ۱ ۱٫۰۵
۱۱ ۳۶ ۱ ۱٫۰۵
۱۲ ۱۱ ۱ ۱٫۰۵

آمار ابیات به تفکیک زیربخش‌های این قسمت به شرح زیر است (بخش‌هایی که در این جدول نیامده‌اند فاقد شعر بوده‌اند):

ردیف بخش تعداد ابیات درصد از کل
۱ اشعار باقیمانده ۲۹۹ ۱۰۰٫۰۰