بخش ۶۲ - در بیان آنکه عمل بی اخلاص وسیلۀ قرب نمی‌گردد بلکه موجب زیادتی بعد شود
ای بسا اعمال کان باشد وبال
گفت پیغمبر ازین رو رب مال
هر عمل کان موجب کبر و ریاست
در حقیقت آن عمل جرم و خطاست
نیست بی اخلاص اعمالت قبول
چون ریا شرک ست از قول رسول
چون نداری نور تأیید خدا
کی توان کرد نیک از بد جدا
صورتش بینی ز معنی غافلی
زانکه در علم طریقت جاهلی
پیر باید صاحب علم و عیان
کو به نور کشف بیند هر نهان
تا که واقف سازدت از نیک و بد
قول او باشد ز اعمالت سند
بود ک ه ز ارشادش شوی ایمن ز دیو
وارهد جانت مگر از مکر و ریو
در مقام قرب حق سازی وطن
ایمن آبی در سفر از راهزن
با هوای نفس خود یکدم م ساز
لاتکلنی بشنو از دریای راز
گر به دست دشمنان گردی اسیر
به که باشد نفس بد بر تو امیر
با تو افعی گر درون جامه است
بهتر از نفسی که او خودکامه است
با پلنگ و شیر گر آیی به جنگ
بهتر از صلح است با نفس دو رنگ
نیش عقرب به ز نفس بد فعال
در پناه پیر سازش پایمال
پند ناصح گوش کن از جان و دل
نفس را با آرزوی خود مهل
هر که شد مستغرق دریای راز
مشکل ار آید دگر با خویش باز
مرغ جان زین دام و دانه کن خلاص
همچو روح اللّه در بزم خاص
با گدایان کم نشین شاهی طلب
غافلی بگذار و آگاهی طلب
این ده ویرانه با جغدان گذار
کن به قاف قرب چون عنقا گذار
شاهباز دست سلطانی ، چرا
در جهان باشی چو بومان بینوا
تو همای دولتی ای ممتحن
چند جویی جیفه چون زاغ و زغن
از ملک چون هست قدر تو فزون
پس چرا در دست شیطانی زبون
بلبل گلزار عالم چون تو نیست
بینوا چون صعوه بودن بهر چیست
چون شوی بیدار زین خواب گران
ز آ ه و واویلا چه سود ت آن زمان
هان و هان این دم که هستت فرصتی
جهدها کن تا بیابی دولتی
هر چه آن اینجا نیاوردی بدست
تا نپنداری دلا آنجات هست
کشتگاه آخرت دنیاست هان
هر چه کاری ، بدروی آخر همان
این دو روزه عمر را فرصت شمار
هان مشو از کار غافل زینهار
چونکه فرصت هست بنشان بیدرنگ
آن نهال میوه های رنگ رنگ
خار بن را از زمین دل بکن
در عوض بنشان ریاحین و سمن
هان درخت خار منشان در زمین
تا نگردی تو پشیمان و حزین
هر چه می کاری جو و گندم بکار
تلخ دانه چون نمی آید به کار
برکن از بیخ و ز بن خار و تلو
تاکه خار و خس نگیرد در گلو
این دمست آن وقت تخم انداختن
کارهای روز حاجت خواستن
زانکه دنیا مزرع عقبی بود
کشت کن تا بهره ات آنجا بود
هر چه کشتی جنس آن خواهی درود
نیک و بد آنجا عیان خواهدنمود
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به اهمیت اخلاص در اعمال و آثار آن در زندگی انسان می‌پردازد. نویسنده از قول پیامبر اسلام یاد می‌کند که اعمالی که موجب کبر و خودخواهی می‌شوند، در واقع خطا هستند و فقط اعمالی با نیت خالص مورد قبول خداوند قرار می‌گیرد. همچنین، او بر لزوم تبعیت از یک استاد دارای علم و بصیرت تأکید می‌کند تا انسان بتواند نیک و بد را تشخیص دهد.
شخص باید از هوای نفس خود دوری کند و به جای جنگ با دیگران، با نفس خود که ممکن است همچون افعی خطرناک باشد، مواجه شود. متن در نهایت به فرصتی که در زندگی وجود دارد اشاره دارد و بر اهمیت کارهای نیک و درست در این دنیا برای بهره‌گیری در آخرت تأکید می‌کند. همچنین می‌گوید که انسان باید از غفلت و بی‌توجهی دوری کند و تلاش کند تا درخت نیکوکاری در دل بکارد تا در آینده از ثمرات آن بهره‌مند شود.
هوش مصنوعی: بسیاری از اعمال انسان می‌تواند عذاب‌آور شود، به همین دلیل پیامبر فرمود که خدای متعال به مال و دارایی نیز نگاه می‌کند.
هوش مصنوعی: هر کاری که باعث تکبر و ریا شود، در واقع آن کار نادرست و اشتباه است.
هوش مصنوعی: اعمالی که با اخلاص انجام نشود پذیرفته نخواهند شد، زیرا ریاکاری مشابه شرک است و این را از قول پیامبر می‌دانیم.
هوش مصنوعی: اگر نور حمایت و تأیید خدا را نداشته باشی، نمی‌توانی کارهای خوب را از بد تشخیص دهی.
هوش مصنوعی: اگر به ظاهر او فقط نگاه کنی و از عمق وجودش بی‌خبر باشی، در حقیقت نادان هستی و درپی درک واقعی او نیستی.
هوش مصنوعی: سالخورده باید دانا و آگاه باشد، تا با نور معرفت و درک، بتواند هر چیز پنهانی را ببیند.
هوش مصنوعی: برای اینکه از خوب و بد آگاه شوی، سخنان او بستگی به کردار تو دارد.
هوش مصنوعی: اگر از هدایت او بهره‌مند شوی، از دیو و خطرات آن در امان خواهی بود، مگر اینکه جانت تحت تأثیر فریب و نیرنگ قرار گیرد.
هوش مصنوعی: در جایگاه نزدیکی به خدا، باید دنیای امن و آرامی بسازی که مانند آبی در سفر، از خطرات دور باشد.
هوش مصنوعی: با هوس‌های خود زیاد ارتباط برقرار نکن، زیرا ممکن است به دردسر بیفتی. به جای آن، به عمق اسرار و حقایق زندگی گوش بسپار.
هوش مصنوعی: اگر که به دست دشمنان اسیر شوی، بهتر است که نفس بدی بر تو حاکم باشد.
هوش مصنوعی: اگرچه در وجود تو زهر افعی هم پنهان باشد، باز هم بهتر از نفسی است که خودخواه و خودرای است.
هوش مصنوعی: اگر با پلنگ و شیر به جنگ بپردازی، بهتر از این است که با نفس خود که دو رنگ و ناپایدار است، صلح کنی.
هوش مصنوعی: زور و طعنه زبان بد، از نیش عقرب هم بدتر است؛ چرا که گاهی در حمایت از انسان‌ها، فرصت‌هایی به وجود می‌آید که می‌تواند آسیب‌زننده باشد.
هوش مصنوعی: سخن نصیحت‌کننده را با جان و دل بشنو و به نفس خود اجازه نده تا تو را به آرزوهایت منحرف کند.
هوش مصنوعی: هر کسی که در عمق اسرار غرق شود، دیگر نمی‌تواند به راحتی به حالت قبلی خود باز گردد.
هوش مصنوعی: پرنده‌ی وجود از این دام و دانه رها شو، مانند روح‌الله که در مجالس خاص خود می‌رقصد و آزاد است.
هوش مصنوعی: با گدایان همنشینی نکن، اگر به دنبال مقام و سلطنت هستی. از کنار آنها بگذر و به دنبال دانایی و آگاهی برو.
هوش مصنوعی: این سرزمین ویران را با پروازهایی مانند جغد ترک کن و به نزدیکی عرش به مانند پرنده‌ی افسانه‌ای عنقا برو.
هوش مصنوعی: پرنده‌ای شگرف و آزاد که در اوج جلال و قدرت قرار دارد، چرا باید در دنیایی پر از نقص و نامرادی چون پرندگان بیچاره و ضعیف زندگی کند؟
هوش مصنوعی: بیت به این معناست که تو ای کسی که به آزمون و سنجش پرداخته‌ای، به دنبال چیزهای پست و بی‌ارزش مانند زاغ و زغن نباش.
هوش مصنوعی: چون در این دنیا ارزش و مقام تو بالاست، چرا باید در دست شیطان ضعیف گرفتار باشی؟
هوش مصنوعی: بلبل باغ دنیا مانند تو نیست، بیچاره! پس چه فایده دارد که مثل پرنده صعوه (که آوازش زشت است) باشی؟
هوش مصنوعی: وقتی از این خواب عمیق بیدار شوی، فریاد و ناله‌ای که کرده‌ای چه ارزشی خواهد داشت؟
هوش مصنوعی: این زمان که در دست داری، فرصتی مناسب است. تلاش کن تا به خوشبختی و موفقیت دست یابی.
هوش مصنوعی: هر چیزی که به دست نیاوردی نباید فکر کنی که آنجا وجود دارد.
هوش مصنوعی: زندگی در این دنیا مانند زمین زراعت است؛ هر کار و عملی که انجام می‌دهی، در نهایت پیامد آن در آخرت نمایان خواهد شد.
هوش مصنوعی: این دو روز عمر را فرصتی مهم بدان و هرگز از انجام کارهای خود غافل نشو. حواست باشد که از فرصت‌ها استفاده کنی.
هوش مصنوعی: زمانی که فرصت مناسب وجود دارد، باید فوراً آن نهال میوه‌های رنگارنگ را بکاریم.
هوش مصنوعی: خارها و تردیدهای درون دل را از بین ببر و به جای آنها، گل‌ها و زیبایی‌ها را بکار.
هوش مصنوعی: درخت خار به من یادآوری می‌کند که اگر به کارهای نادرست ادامه دهی، در نهایت به نتیجه ناپسند و ناراحت‌کننده‌ای دچار خواهی شد. پس بهتر است قبل از اینکه دچار پشیمانی شوی، به عواقب کارهایت فکر کنی.
هوش مصنوعی: هر چه در زندگی به کار بگیری، اگر تلاش و کوشش کنی، نتیجه خوب و پربار خواهد بود. اگر نتیجه‌ای تلخ و نامناسب به دست آوردی، به این خاطر است که از ابتدا چیزی نادرست و نامناسب را شروع کرده‌ای.
هوش مصنوعی: از ریشه و پایه خود را دور کن، چون خار و علف‌های هرز در گلوی تو جای نمی‌گیرند.
هوش مصنوعی: لحظه‌ای که در آن قرار داریم، زمان مناسبی برای شروع کارهای روزمره و برآورده کردن نیازها است.
هوش مصنوعی: دنیا مانند زراعتی است که ثمره‌اش در آخرت برداشت می‌شود، پس زراعت کن تا در آنجا بهره‌مند شوی.
هوش مصنوعی: هر چه که در زندگی به دست می‌آوری، نتایج و پیامدهای خوب و بد آن در نهایت مشخص خواهد شد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.