به فال فرخ و روز مبارک از بغداد
شه ملوک سوی دارملک روی نهاد
ز رای و همت عالی به مدت شش ماه
هزار سیرت نیکو نهاد در بغداد
خرابههای کهن را به فرّ دولت خویش
چو بوستان اِرم کرد خرّم و آباد
به دشت کوفه و هیت و مداین و تکریت
شکارکرده و داده به شیر مردی داد
نشسته بر لب دجله گرفته جام به دست
زبیم او به لب نیل ناله و فریاد
سران لشکر او آمده ز روم و ز شام
قبای مرتبه پوشیده هر یکی چو قباد
نموده خدمت خویش و گرفته خلعت شاه
فزوده مرتبه و بازگشته خرم و شاد
شهی که سیرت و آیین او چنین باشد
به شاهی اندر خرم زیاد و دیر زیاد
چنین بود نسق ملک و رونق دولت
چو خسروی بود اندر شهنشهی استاد
بناست دولت و عزم ملوک بنیادست
بنا بلند بود چون قوی بود بنیاد
هنر بباید تا نامدار باشد مرد
گهر بباید تا قیمتی بود پولاد
خدایگان هنرپرور این چنین باید
که دانش و هنرش دادِ ملک و دولت داد
گشاد ملک جهان و ببست دست بدان
به داد خویش تهی کرد عالم از بیداد
نه آسمان بتواند گشاد آنچه ببست
نه اختران بتواند ببست آنچه گشاد
ایا متابع امر تو حاضر و غایب
و یا مسخر حلم تو مهتر ازکهزاد
ز جام توست یکی قطره چشمهٔ حَیوان
ز تیغ توست یکی شعله آز خراد
همی زجود تو گویند رادمردان شکر
همی به شکر تو گیرند شیر مردان یاد
خجسته شد به تو روز جهانیان که تویی
خجسته روی و خجسته پی و خجسته نژاد
ستاره دیدکریمان بسی و چون تو ندید
زمانه زاد بزرگان بسی و چون تو نزاد
رسول گفت که در امتم شهان باشند
که عمرشان کشد از عدل برتر از هشتاد
گر این حدیث درست است مژده باد تو را
که عمر تو کشد از عدل بر صد و هفتاد
شکفته ملک تو باغی است و اندرو سپه است
چو لاله و گل و نسرین و نرگس و شمبثباد
گهی نسیم طربشان دهی ز طبع کریم
گهی سرشک نعمشان دهی زد و کف راد
نه ترس آنکه خِلَلشان رسد ز تابش هور
نه بیم آنکه زیانشان رسد ز جنبش باد
تو اختیار خدایی و از سعادت توست
که اختیار سفر کردن تو نیک افتاد
به فرخی شدنت بود در مه آبان
بهشادی آمدنت هست در مه خرداد
به روزگار خزان گر شدنت فرخ بود
به روزگار بهار آمدنت فرّخ باد
همیشه تا که تفاوت بود به نَعْت و صفت
میان سوسن و خار و میان بلبل و خاد
بهر مقام تورا باد نو به نو شادی
ز گونهگونه بتان مجلس تو چون نوشاد
موافقانت به شادی و ناز چون خسرو
مخالفانت به سختی و رنج چون فرهاد
فلک به ملک جم ای شاه مژده داد تو را
به عمر خضر تو را روزگار مژده دهاد
بقای خلق جهان در بقای دولت توست
خدای چشم بد از دولت تو دور کناد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به وصف حکومت و دستاوردهای یک پادشاه از بغداد میپردازد. شاعر به ویژگیهای برجسته پادشاه، از جمله رای و همت او اشاره میکند که باعث توسعه و آبادانی بغداد و دیگر مناطق شده است. او به جنگها و پیروزیهای پادشاه و جمعآوری سران لشکر از مناطق مختلف اشاره میکند. همچنین، بر اهمیت هنر و دانش در حکومتداری تأکید میشود و از کیفیتهای مثبت پادشاه مانند عدالت و بخشندگی یاد میشود. در نهایت، شاعر برای طول عمر و موفقیت پادشاه دعا میکند و بقای دولت و دنیای مادی را به وجود او وابسته میداند.
هوش مصنوعی: در روزی خوش و با فال نیک، پادشاه بغداد به سمت دارالمُلك حرکت کرد.
هوش مصنوعی: با اراده و تلاش قوی، شخصی در مدت شش ماه، هزار ویژگی خوب را در بغداد ایجاد کرد.
هوش مصنوعی: خرابههای قدیمی را با قدرت و رهبری خود مانند باغ بهشتی ارم شاداب و آباد کرد.
هوش مصنوعی: در دشتهای کوفه، هیت، مداین و تکریت، شکار کرده و آن را به مردی شجاع دادهاند.
هوش مصنوعی: شخصی بر کنارهی رود دجله نشسته و جامی در دست دارد، در حالی که از طرف دیگر کسی در کنار رود نیل با صدای بلند ناله و فریاد میزند.
هوش مصنوعی: سران سپاه او از روم و شام آمدهاند و هر یک مانند قباد، لباسهایی با مرتب پُر زرق و برق بر تن دارند.
هوش مصنوعی: او با نشان دادن خدمت و فداکاریاش، لباس احترام و مقام شاهانهای را دریافت کرده و جایگاهش در جامعه بالاتر رفته و سرشار از خوشحالی و شادابی به خانه برگشته است.
هوش مصنوعی: پادشاهی که شخصیت و روش او اینگونه باشد، در سلطنتش همواره خوشبخت و پایدار خواهد بود.
هوش مصنوعی: سلطنت و شکوه حکومت به همین شکل است که مانند یک پادشاهی که بر سلطنتی بزرگ تسلط دارد، میدرخشد و رونق مییابد.
هوش مصنوعی: به نظر میرسد که حکومت و تصمیمات پادشاهان بر اساس اصول و بنیانی قوی استوار است. اگر بنیان قدرتمند باشد، ساختمان نیز راحتتر و بهتر ساخته خواهد شد.
هوش مصنوعی: برای آنکه شخصی معتبر و شناختهشده باشد، باید دارای هنر و مهارت باشد. همچنین برای اینکه فرد ارزشمند و قیمتی به حساب آید، نیاز به ویژگیهای خاص و باارزش مانند خلوص و استحکام دارد.
هوش مصنوعی: خدای بزرگ و اهل هنر باید به گونهای باشد که علم و هنر خود را در خدمت کشور و حکومت قرار دهد.
هوش مصنوعی: جهان بهوسعت آمده و خداوند با قدرت خود، ظلم را از بین برد و جهانی عادلانه ایجاد کرد.
هوش مصنوعی: نه آسمان میتواند آن چیزی را که بسته شده، باز کند و نه ستارهها میتوانند آنچه را که باز شده، ببندند.
هوش مصنوعی: آیا پیرو دستور تو، کسی حضور دارد یا غایب است، یا اینکه صبر و حوصله تو از دیگران بالاتر است؟
هوش مصنوعی: یکی از ویژگیهای زندگی و شعور را از چشمهای زنده میداند که به وسیله تو به دست آمده است و همچنین آتش جوانی و شور و شوق را به تیغ تو نسبت میدهد.
هوش مصنوعی: بخشی از احترام و ارادت رادمردان به تو ناشی از مهربانی و بخشش توست. این بزرگواران به خاطر خوبیهای تو شکرگزارند و در یاد شیرمردان، همیشه تو را ستایش میکنند.
هوش مصنوعی: روز جهانیان برای تو خوشحال و مبارک شد، زیرا تو دارای زیبایی، نیکوخویی و اصل و نسبی نیکو هستی.
هوش مصنوعی: بسیاری از ستارههای درخشان را دیدهام، اما مانند تو هیچکدام نبودهاند. زمانه افراد بزرگ زیادی را به دنیا آورده، اما کسی مانند تو را به دنیا نیاورده است.
هوش مصنوعی: پیامبر فرمودند که در میان امت من افرادی خواهند بود که عمرشان به قدری طولانی خواهد بود که از نظر عدالت و نیaté به ثمرات مثبت، از هشتاد سال هم بیشتر خواهد بود.
هوش مصنوعی: اگر این گفته حقیقت داشته باشد، خوش خبری برای توست که عمرت با عدالت به صد و هفتاد سال میرسد.
هوش مصنوعی: سرزمین تو همچون باغی پر از شکوفه و زیبایی است، که در آن گلهای مختلفی چون لاله، گل، نسرین، نرگس و شمشاد به چشم میخورد.
هوش مصنوعی: گاهی با نسیم خوشحالی و لذت را از خویش میریزی و گاهی با اشکهای شوق و نعمت، خوشیها را به نمایش میگذاری.
هوش مصنوعی: نگران نباش که نور خورشید به آنها آسیب میزند و از تندبادها هم نترس که به آنها صدمهای نمیزند.
هوش مصنوعی: تو قدرت و توانایی خداوندی را داری و این به نفع توست که سفر کردن تو به خوبی و خوشی انجام شود.
هوش مصنوعی: به خاطر جشن فرخی که به هنگام آبان ماه برپا میشود، به شادمانی و خوشحالی آمدن تو در ماه خرداد نیز اشاره دارد.
هوش مصنوعی: در زمانهایی که دچار مشکلات و سختیها میشویم، ممکن است به نظر برسد که زمان خوبی نیست، اما وقتی روزهایی شاد و پربار به ما میرسد، باید آن لحظات را جشن بگیریم و قدر آنها را بدانیم. در واقع، هر دگرگونی و لحظهای که برای ما به همراه میآید، قیمتی و نیکو است.
هوش مصنوعی: تا زمانی که تفاوت در ویژگیها و صفات وجود داشته باشد، بین گلها و خارها، و همچنین بین بلبل و خدمتکاران، تفاوت برقرار خواهد بود.
هوش مصنوعی: برای تو در هر موقعیتی، شادی تازه و مداوم آرزو میکنم. چهرههای مختلف و زیبای موجود در مجلس تو، مانند دوشیزگان، به زندگیات رنگ و بویی خاص میبخشند.
هوش مصنوعی: دوستانت در خوشی و ناز و راحتی مانند خسرو هستند، در حالی که دشمنانت همچون فرهاد در سختی و رنج به سر میبرند.
هوش مصنوعی: ای شاه، آسمان به تو خبر خوشی داده است که مانند خضر، عمر طولانی و با برکت خواهی داشت و زمان نیز به تو نوید روزهای خوب را میدهد.
هوش مصنوعی: تداوم وجود انسانها به وجود حکومت تو بستگی دارد. ای خدا، چشمان حسود را از قدرت تو دور کن.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
جهان به کام خداوند باد و دیر زیاد
برو به هیچ حوادث زمانه دست مداد
درست و راست کناد این مثل خدای ورا
اگر ببست یکی در، هزار در بگشاد
خدای عرش جهان را چنین نهاد نهاد
[...]
خدای عرش جهان را چنین نهاد نهاد
که گاه مردم ازو شادمان و گه ناشاد
مباش غمگین یک لفظ یاد گیر لطیف
شگفت و کوته ، لیکن قوی و با بنیاد
یمین دولت شاه زمانه با دل شاد
بفال نیک کنون سوی خانه روی نهاد
بتان شکسته و بتخانه ها فکنده ز پای
حصارهای قوی بر گشاده لاد از لاد
هزار بتکده کنده قوی تر از هرمان
[...]
همی ستیزه برد زلف یار با شمشاد
شگفت نیست گر از وی همیشه باشم شاد
گهی بپیچد و بستر بسیجد از دیبا
گهی بتازد و زنجیر سازد از شمشاد
ز قیر بر گل خندان هزار سلسله بست
[...]
دگر نخواهم گفتن همی ثنا و غزل
که رفت یکسره بازار و قیمت سرواد
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.