فرخنده باد و میمون بر شاه عیدِ اَضحی
سلطان جلال دولت خسرو معزّ دنیی
شاهی که بنده دارد افزون ز صدهزاران
هر یک به جاه و حشمت چون کیقباد و کسری
شاهی که شخص دشمن پاره شود ز تیغش
چونانکه طور سینا از پرتوِ تَجلیّ
شاهی که در حُسامش خیره شوند اعدا
چون جادوان فرعون اندر عصای موسی
بر تخت پادشاهی دارد همی نیابت
فرّش زفَرّ مهدی عدلش زعدلِ عیسی
چرخ است شهریاری وایین شاه کوکب
لفظ است پادشاهی و آثار شاه معنی
دعوی خسروان را برهان شدست تیغش
اینَت بزرگ برهان واینت بزرگ دعوی
گردن‌کشان مشرق لشکرکشان مغرب
هستند جمله مولی شاه زمانه مولی
اصل بقاست مهرش اصل فناست کینش
آن همچو آب حیوان این همچو زهر افعی
مردان تیغ زن را میدان اوست مسکن
حوران سیم تن را ایوان اوست مأوی
هر کس که در فتوت فتوی کند ز دولت
از جود شاه عالم یابد جواب فتوی
هستند ابر و دریا بخشنده بر خلایق
گویی همی ستانند از جود شاه اجری
اعدای شاه گیتی فربه شدند و لاغر
از تن شدند لاغر وز غم شدند فربی
هر کاو به دار دنیا فرمانبرست شه را
والله که رستگاری یابد به دار عقبی
وانرا که بد سگالد بر خسرو زمانه
هرگز زمانه ندهد او را به خیر یسری
بر آفرین سلطان چون من زبان گشایم
اندر سجود باشد جان جریر و اعشی
وز غایت بلندی چون مدح او سگالم
نثرم رسد به نثره شعرم رسد به شعری
این است وصف بستان از باد نوبهاری
دلبر چو نقش آزر زیبا چو صُحفِ مانی
تا ابر هست گریان تا باغ هست خندان
آن همچو چشم مجنون این همچو روی لیلی
بر تخت پادشاهی خرّم ز یاد خسرو
چون در بهشت رضوان زیر درخت طوبی
بخت بلند یارش ایزد نگاهدارش
بر عمر و روزگارش فرخنده عید أضحی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این شعر به مدح و ستایش شاه می‌پردازد و او را به عنوان پادشاهی توانا و با جلال توصیف می‌کند. شاهی که ولایتی بزرگ دارد و دشمنان از قدرتش در恐 هستند. او را به شخصیت‌های تاریخی مانند کیقباد و کسری تشبیه می‌کند و از عدل و بخشش او می‌گوید. شاعر بر این نکته تأکید می‌کند که مردم در سایه رحم و شفقت این شاه زندگی می‌کنند و هرکس فرمانبردار او باشد، در دنیا و آخرت رستگار خواهد شد. او همچنین به اهمیت و قدرت خویش در مقایسه با دیگران اشاره می‌کند و به ستایش از او ادامه می‌دهد. در پایان، شاعر برای شاه آرزوی زندگی طولانی و پررفعت در روز عید قربانی دارد.
هوش مصنوعی: خوش و خرم باشد برای شاه عید قربان، سلطانی که بزرگ و با عظمت است و مقامش در دنیا معتبر و محترم می‌باشد.
هوش مصنوعی: شاهی که در خدمتش بسیاری از افراد با مقام و عظمت مانند کیقباد و کسری هستند، ارزش و بزرگی خاصی دارد.
هوش مصنوعی: پادشاهی که با شمشیرش دشمن را از هم می‌پاشد، مانند کوه طور که از درخشش آسمانی نورانی می‌شود.
هوش مصنوعی: شاهی که دشمنانش به او خیره‌خیره نگاه می‌کنند، مانند جادوگران فرعون که به عصای موسی حیران شده بودند.
هوش مصنوعی: بر تخت سلطنت نشسته و وظایف پادشاهی را بر عهده دارد. فرش زیر پای او به برکت و عظمت مهدی است و عدالت او به اندازه عدالت عیسی است.
هوش مصنوعی: زبان و قدرت کلام، همچون چرخ و گردش و حکمرانی است. واژه‌ها و عبارات، نماد سلطنت و نشان‌دهنده تأثیر و عظمت یک پادشاهی هستند.
هوش مصنوعی: تیغ او برهان قاطع ادعای خسروان شده است، این بزرگ نشان‌دهنده قدرت اوست و این نیز گواهی از بزرگ‌منشی اوست.
هوش مصنوعی: در اینجا به تفاوت و نوعی تضاد بین دو گروه اشاره شده است؛ یکی در شرق که خود را برتر و قوی‌تر می‌داند و دیگری در غرب که به نوعی مخالف آن‌هاست. هر دو گروه تحت نظر و سرپرستی یک مقام و رهبر بزرگ قرار دارند که در جایگاه والایی قرار دارد. این بیت اشاره‌ای به حوادث و نبردهای تاریخی دارد که در آن دو طرف در حال درگیری هستند اما همگی در نهایت به یک منبع قدرت و رهبری وابسته‌اند.
هوش مصنوعی: اصلیت دوام و ماندگاری محبت است، در حالی که دلیل نابودی و فنا همان محبت است. عشق و محبت، مانند آب حیات، زنده‌کننده است، اما در عین حال می‌تواند مانند زهر افعی خطرناک و مضر باشد.
هوش مصنوعی: مردان شجاع و دلیر، مکان و منزلتشان در بهشت است و زندگی حوریان زیبا در کنار آنها قرار دارد.
هوش مصنوعی: هر فردی که در احترام و جوانمردی داوری کند، از نعمت و بخشش شاه عالم پاسخ داوری‌اش را دریافت خواهد کرد.
هوش مصنوعی: ابر و دریا به طور سخاوتمندانه‌ای به مردم نعمت می‌دهند، گویی که از بخشش و generosity پادشاهی بزرگ بهره‌مند می‌شوند.
هوش مصنوعی: مردم دنیا به خاطر ظاهر و تناسب اندام خود فربه و چاق شده‌اند، اما در درون از غم و اندوه لرزان و لاغر هستند.
هوش مصنوعی: هر کسی که در این دنیا از پادشاه و قوانین او پیروی کند، به خدا سوگند که در دنیاي آخرت نجات پیدا خواهد کرد.
هوش مصنوعی: هر که در دوران خود به بدي ها و ناپاکي ها شناخته شود، هرگز زمانه براي او خير و خوشي نخواهد آورد.
هوش مصنوعی: زمانی که من به ستایش و تمجید پادشاه بپردازم، روح شاعران بزرگی چون جریر و اعشی نیز در حال رکوع و سجده خواهد بود.
هوش مصنوعی: به خاطر بلندی و عظمت او، اگر بخواهم او را ستایش کنم، حتی نثر من هم به اندازه شعر من تاثیرگذار خواهد بود.
هوش مصنوعی: بستان زیبایی را توصیف می‌کند که در آن نسیم بهاری می‌وزد و دلبر مانند نقشی زیبا و دلنشین است. این تصویر به زیبایی و جذابیت آن مکان اشاره دارد که یادآور آثار هنری و ظریف است.
هوش مصنوعی: تا زمانی که ابرها باران می‌بارند، باغ‌ها شاداب و خندان خواهند بود. چشمان مجنون به غم و اندوه اشاره دارند، در حالی که روی لیلی نشانه زیبایی و خوشحالی است.
هوش مصنوعی: در جایگاهی شاد و ماندگار مثل پادشاهی، یاد خسرو را در دل دارم، مانند در بهشت که زیر درخت طوبی است.
هوش مصنوعی: خوشبختی بزرگ به یار او داده شده و خداوند او را تا آخر عمرش حفظ کند و زندگی‌اش را در روز عید قربانی شاداب و خوشبخت گرداند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
شاها به خدمت آمد فرخنده مهرگانی
وز فرخی و شادی آورد کاروانی
گر جشن مهرگان نیست امروز پس چه باشد
از عدل توست ما را امروز مهرگانی
دیدار توست ما را روشن چو آفتابی
[...]
صبح است و باده حاضر می ده که کم در افتد
وقتی بدین لطیفی کاری بدین تمامی
از روی تو فروزد شمع سرای عیسی
وز عارض تو خیزد نور شب تجلی
ای صید دام حسنت شیران روز میدان
وی مست جام عشقت مردان راه معنی
آتش پرست رویت جان هزار زردشت
[...]
یا مولِعاً بهجری لا یمکن اصطباری
یا زایر الغیری ما غبت عن فؤادی
برخاست رای هندو از ملک شام بنشست
سلطان نیمروزی در چین پادشاهی
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.