روزی ز جور خصم ستمگر ظلامه ای
بردم به نزد قاضی صلحیه بلد
دیدم سرای تیره و تنگی به سان گور
تختی شکسته در بن آن هشته چون لحد
میزی پلید و صندلی کهنه پای آن
بر صندلی نشسته سیاهی دراز قد
سوراخ رخ ز آبله و چانه از جذام
خسته سرش ز نُزله و چشمانش از رَمَد
از سِبلَتَش بریخته چون گرگ پیر پشم
وز گردنش برآمده چون سنگ پا غدد
تقویم پیش روی و نظر بر خط بروج
همچون منجمی که کند اختران رصد
بر روی میز دفترکی خط کشیده بود
چون لاشه ی برآمده سُتْخوانش از جسد
پهلوی آن دواتی و در جنب آن دوات
پاکت سه چار دانه و استامپ یک عدد
سوی دیگر ز خانه حصیری و چند طفل
زالی خمیده قد ز نفاثات فی العُقَد
طفلی به گاهواره کنیفی به زیر آن
بندی ز گاهواره فروبسته بر وَتَد
دیگی و کمچه ای و سبوئی و مِترَدی
آلوده در ازل شده ناشسته تا ابد
قاضی به صندلی چو به پشم شتر قراد
در خدمتش پلیسکی استاده چون قِرَد
کردم سلام و گفت علیکم ز روی کبر
زیرا که بود مُمتلی از نخوت و حسد
دادم عریضه را و سپردم بهای تمبر
گفتا بیا به محکمه اندر صباح غد
هر دم که شَدِّ رحل نمودم به حضرتش
گفتم که یا الهی هیِّئی لنا رشد
یک روز گفت کز پی خصمت ز محکمه
احضارنامه رفته و هستیم در صدد
سبز و سفید و سرخ فرستاده ایم باز
دیگر نمانده مَهرَب و ملجآء و مُلتَحد
فردا اگر نیاید حکم غیابیت
خواهیم داد و نیست دگر جای منع و صد
روز دگر به محکمه رفتم بدان امید
کز خصم داد خواهم و از فضل حق مدد
قاضی به کبر گفت که خصم تو حاضر است
دعوی بیار و حجت و برهان و مستند
گفتم ببین قباله این ملک را که من
هم مالکم به حجت و هم صاحبم به ید
گفتا که چیست مدرک و اصل این قباله را
بنمای بی لجاجت و تکرار و نقض و شَد
گفتم که این علاقه به سادات هاشمی
نسلاً به نسل ارث مُضَر باشد و معَد
این است مهر بوذر و سلمان و صعصعه
هم اِصبَغِ نُباتَه سلیمانِ بن صُرَد
گفتا بهل حدیث خرافات و حجتی
آور که مدعی نتواند به حیله رد
اینان که نام بردی از ایشان نبوده اند
هرگز به نزد ما نه مُصدَّق نه مُعتمَد
قانونی است محکمه، برهانی است قول
گفتار منطقی کن و بیرون مرو ز حد
گفتم به حکم شاه ولایت علی نگر
کو شُد خلیفه بر نبی و مر مراست جد
گفتا علی به حکم غیابی علی الاصول
محکوم شد به کشتن عمرو بن عبدُوَد
گفتم ز قول احمد مرسل بخوان حدیث
کز راویان رسیده به اهلش یداً به ید
گفتا چه اعتماد بر آنکس که بسته حبل
بر گردن ضعیفه ی بیچاره از مَسَد
گفتم به نصّ قرآن بنگر که جبرئیل
آورده بهر احمدش از درگه احد
گفتا به پرسنل نبود نام جبرئیل
قرآن نخورده تَمْبر، نخواهد شدن سند
این حرفهای کهنه پرستان فکن بدور
نو شد اساس صحبت نو باید ای ولد
چون نه گوا، نه حجت مسموع باشدت
ما نحنُ فیه را به عدو ساز مسترد
چون این سخن سرود یقین شد مرا که او
لامذهبی پلید و بلیدی است نابلد
گرگی است رفته در گله اندر لباس میش
بر ظالمان چو گربه، به مظلوم چون اسد
نه مُعتَنی به قاعده دین و رسمِ داد
نه معتقد به داور بخشنده صمد
از اخذ و بند و رشوه و کلاشی و طمع
بر سینه ی کسی ننهاده است دست رد
نه سوی حق گشوده ز راه امید چشم
نه در نماز سوده به خاک از نیاز خَد
چشمش بسان ابر دمادم به رعد و برق
آزش بسان بحر پیاپی به جزر و مد
قولش به دستگاه پلیس است مُتَّبَع
حکمش به پیشگاه رئیس است مُطَّرَد
دیدم به هیچ چاره و تدبیر و مکر و فن
نتوان طریق حیله ی او را نمود سد
کردم رها به خصم زر و مال و خان و مان
پژمرده همچو گل شدم افسرده چون جَمد
از صلحیه گرفته شدم راست تا تمیز
دیدم تمام متفق القول و متَّحَد
حکمی که شد ز صلحیه صادر بَرِ تمیز
قولی است لایُخالَف و امری است لایُرَد
المؤمنون اخوه بر این قوم صادق است
ایمانشان به قلب چو بر آبِ جو زَبَد
بادا ز کردگار بر این قاضیان دون
دشنام بی نهایت و نفرین لایُعَد
طاق و رواق عدلیه را برکند ستون
آنکو فراشت سقف سما را بلاعَمَد
خواهی که یابی از ستم قاضیان امان
خود را فکن به زیر پر دختر احد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن از شعرهای پرغصه و انتقادی است که به توصیف وضعیتی ناامیدکننده در نظام قضایی می‌پردازد. شاعر به قاضی ستمگری اشاره می‌کند که در مکانی تنگ و تاریک مشغول به کار است و به جای عدالت، نفرت و کبر را در خود دارد. او از فساد و بی‌عدالتی در روند محاکمه می‌گوید و نشان می‌دهد که چگونه حق‌طلبی و شواهد واقعی در برابر قوانین ناعادلانه و قاضیان نالایق بی‌اثر می‌شوند. در نهایت، شاعر به بی‌عدالتی و مشکلات موجود در جامعه اشاره می‌کند و از خداوند برای عدالت و رهایی از این ظلم درخواست می‌کند.
قاضی صلحیه و دادگاه صلحیه به معنی دادگاه بدوی (در مقابل دادگاه تجدیدنظر کنونی) است
هوش مصنوعی: من خانه‌ای تاریک و کوچک دیدم که مانند گوری بود، با تختی شکسته در عمق آن که شبیه قبر است.
هوش مصنوعی: میز و صندلی که در حال حاضر کثیف و قدیمی هستند، و در کنار آن یک فرد بلند قد باموهای سیاه نشسته است.
هوش مصنوعی: چهره‌اش از زخم‌های ناشی از آبله و چانه‌اش به دلیل بیماری جذام به شدت آسیب دیده است. سرش به خاطر سرماخوردگی کلافه و چشم‌هایش نیز به خاطر بیماری رمد، ناراحت و اذیت شده‌اند.
هوش مصنوعی: موهایش مانند پشم گرگ پیر ریخته و گردن او به اندازه سنگ پا بزرگ شده است.
هوش مصنوعی: تقویم در دست تو است و زمانی که به وضعیت بروج نگاه می‌کنی، همانند ستاره‌شناسی هستی که ستاره‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد.
هوش مصنوعی: بر روی میز، نوشته‌ای خطی وجود داشت که شبیه به یک لاشه بیرون آمده از بدنش بود.
هوش مصنوعی: پهلوی آن دوات، یک عدد دوات دیگر و در کنار آن، یک پاکت با سه یا چهار دانه و یک مهر وجود دارد.
اشاره به آیه شریفه "و من شرّ النّفّاثات فی العُقَد" ولی در اینجا به ضرورت وزن شعر کلمه نفاثات بدون تشدید خوانده می شود.
کنیف به معنی تشکچه ای که زیر کودک می گذارند و وتد به معنی بازو
مترَد به معنی ظرفی که در آن تَرید (غذای آبکی آمیخته با نان خرد شده) می خورند
کلمه قراد در اینجا به چه معنی است، نمی دانم (قاعدتا جمع مکسر قرد نیست) و آیا پشم شتر درست است یا پشت شتر؟
هوش مصنوعی: سلام کردم و او به طرز متکبرانه‌ای جواب سلامم را داد، چرا که از خودخواهی و حسادت پر بود.
هوش مصنوعی: من نامه را تحویل دادم و هزینه تمبر را پرداخت کردم. او گفت که فردا صبح به دادگاه بیا.
هوش مصنوعی: هر بار که آماده سفر شدم، به درگاه خداوند گفتم: ای خدای من، به ما راه رشد و پیشرفت عطا کن.
هوش مصنوعی: یک روز گفت که به خاطر مشاجره‌ات، از دادگاه احضاریه‌ای دریافت کرده‌ایم و در حال اقدام برای بررسی وضعیت هستیم.
هوش مصنوعی: ما رنگ‌های سبز، سفید و سرخ را فرستاده‌ایم، ولی دیگر جایی برای محبت و پناهندگی باقی نمانده است.
هوش مصنوعی: اگر فردا نیاید، ما برای غیبت تو حکمی صادر خواهیم کرد و دیگر جایی برای جلوگیری و ممانعت نیست.
هوش مصنوعی: در روز دیگری به دادگاه رفتم با این امید که از دشمنم حقم را بگیرم و از لطف خدا کمک دریافت کنم.
هوش مصنوعی: قاضی به متکبر گفت که رقیب تو در اینجا حضور دارد، حالا دعوی خود را مطرح کن و دلایل و شواهد خود را بیاور.
هوش مصنوعی: گفتم نگاهی به مستندات این ملک بینداز، چون من هم با استدلال مالک آن هستم و هم به واسطه تصرف فعلی‌ام آن را در اختیار دارم.
هوش مصنوعی: او گفت: بدون هیچ مشاجره یا تکرار و مخالفت، مدرک و منبع این سند را نشان بده.
شاعر (ادیب الممالک فراهانی) خود از سادات هاشمی بوده و مُضَر و معدّ دو تن نوادگان حضرت اسماعیل (ع) و از اجداد پیامبر اسلام (ص) بوده اند.
صصعه بن صوحان از یاران حضرت امیرالمومنین علی (ع) و اصبغ بن نُباتَه از شاگردان امام صادق (ع) بوده اند
هوش مصنوعی: گفت: بیایید از سخنان بی‌پایه و خرافی دور باشیم و دلیلی روشن و قوی بیاورید که مدعی نتواند با ترفندها آن را نادیده بگیرد.
هوش مصنوعی: این افراد که تو ذکر کردی، هیچ‌گاه نزد ما نه مورد تأیید بوده‌اند و نه قابل اعتماد.
هوش مصنوعی: در زندگی، باید به واقعیت‌ها و منطق توجه داشته باشیم و از چهارچوب‌های معقول خارج نشویم. از دلیل و استدلال درست پیروی کنیم و از گمراهی دوری گزینیم.
هوش مصنوعی: گفتم به فرمان شاه، به مقام علی نگاهی بینداز که چگونه به عنوان خلیفه پیامبر برگزیده شده و نسب من به او می‌رسد.
هوش مصنوعی: علی در غیاب و بر اساس اصول، به کشتن عمرو بن عبدود محکوم شد.
هوش مصنوعی: گفتم از قول پیامبر داستانی را بخوان که از راویان به کسانی که مستحق هستند رسیده و به همگان منتقل شده است.
اشاره به آیات شریفه: وامراته حمّاله الحطب فی جیدها حبل من مسد
هوش مصنوعی: به قرآن نگاه کن که جبرئیل پیام را برای احمد (پیامبر اسلام) از جانب خداوند آورده است.
تمر کلمه عربی به معنی خرما است و در اینجا تمبر درست است.
هوش مصنوعی: این حرفهای قدیمی را کنار بگذار، چون بنیان صحبت‌های جدید باید شکل بگیرد، ای فرزند.
هوش مصنوعی: از آنجا که نه شاهدی وجود دارد و نه دلیل قابل قبولی شنیده می‌شود، ما در آنچه که در آن قرار داریم، آن را به دشمن واگذار می‌کنیم.
هوش مصنوعی: وقتی این سخن را شنیدم، به یقین رسیدم که او فردی بی‌دین و نادان است.
هوش مصنوعی: در میان گوسفندان، گرگی وجود دارد که خود را به شکل میش درآورده است. او نسبت به ظالمان همچون گربه عمل می‌کند، اما زمانی که با مظلومان مواجه می‌شود، به راستی وحشی و نیرومند مانند شیر می‌شود.
هوش مصنوعی: نه به قوانین دین و اصول انصاف توجهی دارد و نه به خداوند مهربان و بخشنده اعتقاد دارد.
هوش مصنوعی: کسی به دنبال گرفتن و دزدیدن و رشوه و حیله‌گری از دیگران نیست و دست رد بر سینه‌ی کسی گذاشته است.
هوش مصنوعی: نه باید به امید به سمت حقیقت نگاه کرد و نه در نماز، سر بر خاک نیاز گذاشت.
هوش مصنوعی: چشم او مانند ابرهاست که همیشه در حال تغییر و نوسان است و برقش همچون دریا که مدام به بالا و پایین می‌رود، احساساتش همواره در حال جزر و مد است.
هوش مصنوعی: او با پلیس عهد و پیمان دارد و دستوراتش در حضور رئیسش همواره مورد توجه و اجراست.
هوش مصنوعی: دیدم که هیچ چاره‌ای و تدبیری نتواند مانع فریب و حیله‌گری او شود.
هوش مصنوعی: من از دشمن و ثروت و خانه و دارایی ام دست کشیدم و حالا مانند گلی پژمرده و افسرده شده ام.
هوش مصنوعی: من از صلحیه به طور واضح و روشن به جنب و جوش افتاده‌ام و به وضوح می‌بینم که همه به یک نظر و در یک اتحاد هستند.
هوش مصنوعی: حکم صادر شده از طرف صلح، به گونه‌ای است که قابل انکار نیست و هیچ کس نمی‌تواند آن را رد کند.
مصرع دوم کلا اشتباه نوشته شده و تکرار مصرع دوم بیت بعدی است.
هوش مصنوعی: از خدای بزرگ بر این قاضیان پست نفرین و دشنام بی‌پایان نازل شود.
هوش مصنوعی: ستون عدالت را آن کسی ویران کرد که سقف آسمان را بی‌ستون نگه داشت.
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی از ظلم قاضیان در امان باشی، باید به پناه دختر احد بروی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ای روی تو چو روز دلیل موحدان
وی موی تو چنان چو شب ملحد از لحد
ای من مقدم از همه عشاق، چون تویی
مر حسن را مقدم، چون از کلام قد
مکی به کعبه فخر کند، مصریان به نیل
[...]
ای روی تو چو روز دلیل موحدان
وی موی تو چنان چو شب ملحد از لحد
ای من مقدم از همه عشاق چون تویی
مر حسن را مقدم چون از کلام قد
مکی به کعبه فخر کند مصریان به نیل
[...]
شاهی که روی او چو به مهتاب تاب داد
در گنبد تن از اسباب باب داد
سیماب فضل او چو بشخص عدو رسید
دشمن ز خون سینه بسیماب آب داد
هر روز رزم خنجر او بی کران بود
[...]
مسعود پادشاه جهان کامگار باد
بنیاد دین و دولت او پایدار باد
جاهش به فر و دولت و رایش به نور عدل
گیتی فروز باد و زمانه نگار باد
ای شاه تا بهار و خزانست در جهان
[...]
دولت موافقان تورا جاه و مال داد
گردون مخالفان تو را گوشمال داد
اخترشناس طالع مسعود تو بدید
ما را نشان ز فرّخی ماه و سال داد
بازی است دولت تو که او را خدای عرش
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.