قاآنی » ترکیب‌بندها » شمارهٔ ۸ - در ستایش شاهزاده شجاع السلطنه حسنعلی میرزاگوید

سحر دیر مغان را در گشودند

دری از خلد برکشورگشودند

دری زانده به روی خلق بستند

ز شادی صد در دیگرگشودند

از آن یک فتح باب ابواب رحمت

بروی مسلم وکافرگشودند

بروز نشوهٔ می لشکر عیش

دو صدکشور به یک ساغرگشودند

پی تقلیل خون مینای می را

رگ اندر جام بی‌نشتر گشودند

سحرگه پرده دلالان افلاک

ز چهر شاهد خاور گشودند

به صحن باغ اطفال ریاحین

زهر سو طبلهٔ عنبرگشودند

وشاقان از بیاض صفحهٔ روی

به قتل عاشقان محضر گشودند

بهشتی ز آتش نمرود رخسار

بر ابراهیم بن آزرگشودند

گره کردند باز از زلف مشکین

گره از کارها یکسر گشودند

به نقش طاس نرادان عشرت

ز شش جانب در ششدرگشودند

خطیبان طرب منبر نهادند

دبیران فرح دفترگشودند

پس آنگه هریکی از خطبهٔ فتح

زبان در مدحت داور گشودند

دگر باد صبا عنبرفشان شد

غم از ملک جهان دامن کشان شد

زمین زیب نگارستان چین گشت

جهان رشک بهشت جاودان شد

جمن با تازه‌رویی هم قسم گشت

صبا با خوش رکابی همعنان شد

سبک در خواب چشم نرگس مست

ز آشامیدن رطل گران شد

مسلسل زلف سنبل عنبرین بوی

ز مشک افشانی باد وزان شد

نگون بید موله بر لب جوی

چه مجنون واله آب روان شد

و یا بر فرق عکس خویش در آب

ز راه خودپرستی سایه‌بان شد

به شاخ سرو قمری داستان زن

ز طور و جور دور مهرگان شد

ز اوج چرخ و فوج موج یاران

زمین چون قطره در دریا نهان شد

سحر جانانه‌ام پیمانه در دست

تماشا را به طرف بوستان شد

ز شکر ریز لعل نوشخندش

چمن بنگالهٔ هندوستان شد

ز شورانگیز سرو سربلندش

قیام فتنهٔ آخر زمان شد

ز هر جانب خرامان نغمه‌پرداز

به مدح خسرو صاحبقران شد

مغنی ساز عشرت ساز می‌کن

بسوز این ساز را دمساز می‌کن

رهاوی را به راه راست می‌زن

پس ازکوچک حجاز آغاز می‌کن

به شهر آشوبی از زابل درانداز

ز خارا تکیه بر شهناز می‌کن

نشابور و عراق و اصفهان را

پر از آوازه آن آواز می‌کن

مهاری در دماغ بختی بخت

ز آهنگ حدی پرواز می‌کن

مخالف را مولف ساز با اوج

نوا را با رها و انباز می‌کن

سحر ساقی سر از شادیچه بردار

بنای جشن سنگ‌انداز می‌کن

ز مستی شور بازار قیامت

عیان از قامت طناز می‌کن

هویدا فتنهٔ آخر زمان را

ز رعنا نرگس غمّاز می‌کن

به تیرانداز ترکان ترکتازی

ازین ترکان تیرانداز می‌کن

بیا قاآنیا خاقانی آسا

در دُرج معانی باز می‌کن

گر او بر گلخن شروان کند فخر

تو فخر از گلشن شیراز می‌کن

گر او نازد به دور اخستان شاه

تو بر دوران دارا ناز می کن

شه غازی خدیو مملکت گیر

سکندر رای رسطالیس تدبیر

جهانداری که حکم نافذ او

کشد خط خطا برحکم تقدیر

طمع را داده جا، جودش به زندان

ستم را بسته پا عدلش به زنجیر

به معنی ذات او موصوف تقدیم

به صورت شخص او منعوت تأخیر

مطهر دامنش ز الایش کفر

چو ذیل کبریا از لوث تزویر

نه بر دامان ذاتش گرد عصیان

نه بر مرآت رایش زنگ تقصیر

نیاید پایهٔ جاهش به مقیاس

نگنجد صورت قدرش به تصویر

جلالش مهر و مه را داده فرمان

شکوهش انس و جان را کرده تسخیر

هر آنکو خنجرش را دید در خواب

به‌جز تعجیل مرگش نیست تعبیر

ز امن عدل او گیتی چنان شد

که خسبد در کنار شیر نخجیر

معاند را بود مرگی مجسم

همان کش خوانده شه جانسوز شمشیر

به جز امر قضا کامد مسلم

به هر امری تواند داد تغییر

زهی آفاق سرتاسرگرفته

سلیمان‌وار بحر و بر گرفته

به نیروی جهانداور خداوند

جهان از قبضهٔ خنجرگرفته

ز مشرق تا به مغرب قاف تا قاف

به نغز آیین اسکندرگرفته

جلالت باج بر خاقان نهاده

شکوهت ساو از قیصر گرفته

نفیر نایت اندر دشت پیکار

خراج از نعره ی تندرگرفته

به میدان وغا پوینده رخشت

سبق از پویهٔ صر صر گرفته

به یک تکبیر نصرت حیدرآسا

هزاران قلعه چون خیبر گرفته

به عزمی ملک قسطنطین گشوده

به رزمی حصن کالنجر گرفته

به یک فتراک صد ضحاک بسته

به یک قلاده صد نوذر گرفته

به یک پیچان کمند پیچ در پیچ

دو صد چون رای پیچانگر گرفته

به یک ایمای ابروی بلارک

دل از گردان کندآور گرفته

ز یک چینی که بر آبرو فکنده

ز صد خاقان چین افسر گرفته

به یک نیروی بازوی جهانگیر

ز ملک طوس تا کشمر گرفته

به روز رزم کز خون روی مکمن

بپوشد ارغوانی جامه بر تن

به عزم رزم آهن دل دلیران

نهان گردند چون آتش در آهن

ز چار آیینهٔ گردان شود مرگ

چو عکس روی از آیینه روشن

سنانها بگذرد نو کتش ز خفتان

کمان‌ها بگذرد تیرش ز جوشن

یکی چون غمزهٔ دلدار دلدوز

یکی چون ابروی جانانه پر فن

یکی تابنده‌تر از برق نیسان

یکی بارنده‌تر از ابر بهمن

تو چون بیرون خرامی ازکمینگاه

دوان فتحت ز ایسر بخت ز ایمن

نه در جان باست از ناورد بدخواه

نه در دل باکت از انبوه دشمن

به دستت تیغ رخشان جام باده

به‌ چشمت طرف میدان صحن گلشن‌

به گوشت بانگ کوس و نالهٔ نای

نوای بربط و آوای ارغن

بری چون شست بر تیر سبکروح

زنی چون دست برگرزگران تن

به خاک از بیم رخ پوشد فرامرز

به گور از سهم تن دزدد تهمتن

ز برق تیغ خونریزت درافتد

عدوی ملک را آتش به خرمن

الهی شاه ما گیتی ستان باد

به گیتی تا قیامت مرزبان باد

بهین گیهان خدیو عدل گستر

میهن کشور خدای کامران باد

بر افرنگ ریاست حکم فرمای

بر اورنگ ریاست حکمران باد

سلیمان‌وار در زیر نگینش

ز ملک باختر تا خاوران باد

ظفر با لشکرش هم تازیانه

اجل با خنجرش همداستان باد

به هر رزمی که عزمش آورد روی

سعادت با رکابش همعنان باد

رواقش‌ فتنه را دارالسیاسه

حریمش چرخ را دارالامان باد

نتاجی کاو نزاید با وفاقش

اگر عیسی است ننگ دودمان باد

مقیمان حریم حرمتش را

خس‌ اندر زیر پهلو پرنیان باد

به عهدش هرکه همچون لاله نشکفت

دلش چون غنچه در فصل خزان باد

چو او صاحبقرانی بی‌قرینست

ز سعد و نحس گردون بی‌قران باد

بجز بختش جهان و هرچه در اوست

به مهد امن در خواب امان باد

به کامش هر چه خواهد باد یا رب

چه‌گویم کاین‌چنین یا آن‌چنان باد