عطار » جوهرالذات » دفتر دوم » بخش ۳۵ - در خبر دادن سلطان العارفین بایزید فرماید

چنین گفتست اینجا بایزید او

که اندر عشق دیدست دید دید او

که من در عشق دل بودم طلبکار

نمیدیدم حقیقت دید دیدار

بسی در منزل جان راه کردم

که تا در دل عیان آگاه گردم

طلب میکردم اینجاگنج جانان

بسی اینجاکشیدم رنج جانان

بآخرچون رسیدم بر سر گنج

حقیقت بود بودم این همه رنج

چودیده خویشتن گردیده بودم

حقیقت نور کل در دیده بودم

حقیقت دیده بُد چون دیدم او را

ز حُسن ظاهرش بگزیدم او را

بنور دیده دیدم عین هستی

چه پیش و پس چه بالا و چه پستی

بنوردیده دیدم جمله اشیاء

عیان بد جملگی در دیده او را

بنور دیده دیدم نور خورشید

حقیقت مشتری و ماه و ناهید

بنور دیده دیدم جمله انجم

که اندر دیده بُد چون قطرهٔ گم

بنور دیده دیدم راز اینجا

یقین انجام و هم آغاز اینجا

بنور دیده دیدم نور تابان

که میشد برفلک هر دم شتابان

بنور دیده دیدم عرش و افلاک

همه گردان شده بر کرهٔ خاک

بنور دیده دیدم تخت و کرسی

که نور دیده دانم نور قدسی

بنور دیده دیدم در قلم لوح

ز نور دیده دیدم بیشکی روح

بنور دیده دیدم آتش و باد

که اندر دیده بُد آنکه شدم شاد

بنور دیده دیدم آب با خاکر

که نوردیده دیدم صنع آن پاک

بنور دیده دیدم هر نباتی

که رسته زاده از وی مر نباتی

بنور دیده دیدم کوه و دریا

حقیقت خوش بدیدم عین الّا

بنور دیده دیدم دید دنیا

حقیقت نیز هم توحید مولا

بنور دیده اینجا ذات دیدم

یقین مر جملهٔ ذرّات دیدم

بنور دیده دیدم هرچه بُد آن

حقیقت بی نشان و با نشان آن

بنور دیده دیدم من سراسر

حقیقت هرچه اینجا ساخت داور

ز دیده هر که اینجا راز بیند

یقین اعیان کل را باز بیند

ز نور دیده اینجا میتوان یافت

حقیقت اندر اینجا جان جان یافت

ز نور دیده گرواصل شوی هان

حیقت هم در او یابی تو جانان

زهی خورشید بر چرخ برین تو

که هستی اندر اینجا پیش بین تو

ندیدی خویشتن را زان تو یکتا

حقیقت هستی اندر جمله یکتا

ندیدی خویشتن را در حقیقت

همان آمد از آن تو بدیدت

تو دیداری از آنت دیده خوانند

درون جزو و کل گردیده دانند

تو دیداری از آن بیچون نمودی

که درخود قبّهٔ گردون بدیدی

تو دیداری از آنی عین دیدار

که از تو جملگی آمد پدیدار

تو دیداری از آن اندر همه نور

توئی اینجایگه در جمله مشهور

تو دیداری تمامت سالکانی

نمودار عیان واصلانی

تو دیداری از آن خورشید بودی

که سرتاسر ز نور خود نمودی

تو دیداری از آنی در جهان فاش

درونت را عیان دیدیم نقّاش

تو دیداری از آن نور تجلّی

عیان در تست کل دیدار مولی

تو دیداری از آن بود الهی

که اینجاگه تو مقصود الهی

تو دیداری از آن در روشنائی

تو داری این زمان دید خدائی

تو دیداری و هستی راز دیده

که خویشی هم حقیقت باز دیده

تو دیداری که درجمله یقینی

حقیقت جملگی اینجا تو بینی

بتو پیداست اینجا جسم و جانم

ز تو شد در عیان عین العیانم

بتو پیداست اسرار جهان کل

حقیقت بیشکی کون و مکان کل

بتو پیداست ای خورشید جانها

توئی اینجایگه امّید جانها

بتو پیداست ای خورشید اعلی

که دیداری تو از نور تجلّی

بتو پیداست ای خورشید انور

حقیقت مهر و ماه و بود اختر

بتو پیداست اندر تو نهانست

که دیدار تو اینجا جان جانست

زهی دیدار تو جان کرده روشن

فتاده نور تو در هفت گلشن

تمامت دیدهٔ گردیدهٔ تو

از آن اینجای صاحب دیدهٔ تو

حقیقت دیدهٔ کون و مکانت

کنون افتادهٔ در این مکانت

مکانت روشنست از نور خودبین

حقیقت نور خود در نور خودبین

مکانت روشن و دیدار تو دوست

حقیقت جملگی اسرارت از اوست

مکانت روشن و اعیان تو بودی

در این نقش فنا دائم تو بودی

در این نقش فنائی این دم اظهار

ز تو اسرار کل اینجا پدیدار

در این نقش فنائی این زمان تو

گذشته از همه کون و مکان تو

مکان و کون اینجا سیرداری

حقیقت بت درون دیر داری

مکان و کون درتو هست موجود

تو داری در عیان دیدار معبود

مکان و کون دیدار تو آمد

حقیقت چرخ پرگار تو آمد

بتو پیداست عقل و جان و ادراک

تو خورشیدی فتاده در سوی خاک

بتو پیداست وز تو راز بینم

ز تو هر چیز در خود باز بینم

بتو پیداست اینجاگاه جانم

توئی اینجا نشان بی نشانم

بتو پیداست اینجا بود عطّار

حقیقت هم توئی مقصود عطّار

درون دیدهٔ و راز گفتی

حقیقت شرح دید باز گفتی

درون دیدهٔ در جمله موجود

حقیقت دیدهٔ ودیده مقصود

بتو عطّار اینجاگه نموداست

که درتو دید پاک اللّه بود است

صفات دیده اینجا اینچنین است

که اندر خویشتن او جمله بین است

صفات دیده ای عطّار کردی

مر او را سرّ کل دیدار کردی

صفات دیده کردی آشکاره

کز او دار یتو در عالم نظاره

صفات دیده موجود است در ذات

حقیقت نقش بسته جمله ذرات

صفات دیده اینجا مصطفی یافت

در آن دید حقیقت کل خدا یافت

صفات دیدهٔ خودبین در اینجا

بنور ذات کل در جزو پیدا

عجائب جوهر یبی منتهایست

که در دیده نمودار بقایست

سخن از دیده میگوئیم اینجا

وصال دیده میجوئیم اینجا

سخن از دیده گفتم تا بدانی

سخن ازدیده گو گر کاردانی

سخن از دیده گفتستم یقین من

ز دیده آمدستم پیش بین من

سخن از دیده گفتم پیش هرکس

تو نیز از دیده بشنو کین ترا بس

سخن از دیده گوی و عین دیدار

ز دیده هر معانی را پدید آر

سخن از دیده گوی و عین توحید

مگو نادیده جانا سرّ تقلید

سخن از دیده گو اینجایگه باز

چو دیدی از درون دیدهات راز

سخن از دیده گوی ای مرد اسرار

سخن از دیده گوئی سرّ اسرار

سخن از دیده گوی و دیده کن باز

حقیقت گفتن بیهوده انداز

سخن از دیده گوی اینجا حقیقت

اگر بیناست اینجا دید دیدت

سخن از دیده گو اینجا یقین تو

هم از دیده شنو مر راز بین تو

سخن از دیده چون بسیار گفتم

حقیقت جملگی با یار گفتم

سخن از دیده گفتم در لقا من

نمودم پیش هرکس رازها من

سخن از دیده خواهم گفت دیگر

زهیلاجت شود این سر میسّر

سخن از دیده خواهم گفت اینجا

دُرِ اسرار خواهم سُفت اینجا

سخن از دیده اینجا باز گویم

حقیقت جملگی از راز گویم

سخن از دیده شد اینجا عیانم

در اینجا بنگری شرح و بیانم

در اینجا راز کل پیداست آخر

حقیقت ذات کل اینجاست آخر

در اینجا جملگی وصلست پیدا

ترا تحقیق در اصل است پیدا

در اینجا راز بیچون بازیابی

ز گنجشک خودت شهباز یابی

دگر آرایشی بودآن در اینجا

حقیقت جزو و کل خود دان دراینجا

حقیقت چون سخن از دیده گفتم

نه ازتقلید وز نادیده گفتم

حقیقت چون سخن از دیده شد باز

مراد کل در اینجا دیده شد باز

بچشم دل جمال دوست دیدم

چنان کآنجا جمال اوست دیدم

بچشم جان جمال یار در دید

حقیقت دیدهام در اصل توحید

بچشم صورت و دل هر دو پیداست

جمال جان و جانانم هویداست

بچشم صورت و دل در مکانم

گذشته من ز کوْن اندر مکانم

بچشم جان و دل اینجا بدیدم

جمال ذات بی همتا بدیدم

بچشم جان و دل واصل شدم من

حقیقت جان جان حاصل شدم من

بچشم جان و دل در چشم صورت

توانی یافت در هر سه حضورت

چو هر سه با هم اندر داخل هم

حقیقت در یکی هم واصل هم

چو هر سه در یکی دیدار دارند

حقیقت هر سه بود یار دارند

چو هر سه در یکی اعیان رازند

حقیقت هر سه اینجا دیده بازند

چو هر سه در یکی موجود بودند

در آخر هر سه در یکی نمودند

چو هر سه در یکی موجود ذاتند

حقیقت هر سه اعیان صفاتند

چو هر سه در یکی اسرار دیدند

در اینجا راز اعیان باز دیدند

چو هر سه در یکی دیدند دلدار

کنون هستنداز اعیان خبردار

از آن جوهر حقیقت بازدانند

سوی جوهر ره خود باز دانند

از آن جوهر گر اینجا آگهی تو

خبرداری وگرنه ابلهی تو

از آن جوهر که اینجا دیدهٔ باز

حقیقت نی ز کس بشنیدهٔ باز

نظر کن هر سه جوهر خویشتن بین

مر این هر سه درون جان و تن بین

ترا این هر سه جوهر در نمودست

حقیقت هر سه اعیان وجودست

ترا این هر سه جوهر بایدت دید

که ایشانند در اعیان توحید

ترا این هر سه جوهر هست موصوف

وز ایشان رازها اینجاست مکشوف

ترا این هر سه جوهر گر بدانی

تو باشی صاحب راز معانی

ترا این هر سه جوهر نور ذاتند

که بنموده رخت اندر صفاتند

ترا این هر سه جوهر هست بر حق

حقیقت دیده دیدارست مطلق

بدین هر سه تو داری روشنائی

توانی یافت اعیان خدائی

بدین هر سه جمال یار بینی

در اینجاگه جلال یار بینی

بدین هر سه بیابی در صفاتت

حقیقت درجهان اعیانِ ذاتت

بدین هر سه بیابی راز بیچون

در اینجاگه عیان هفت گردون

بدین هر سه حقیقت شد نمودار

از این هر سه عیان شد دید دیدار

بدین هر سه شدم واصل حقیقت

ازاین هر سه عیان شد دید دیدت

بدین هر سه منم کل راز دیده

جمال یار در خود باز دیده

بدین هر سه اگر ره میبری تو

سزد گر جز که ایشان بنگری تو

بدیشان بیشکی دیدار یابی

در ایشان کل عیان دلدار یابی

بدیشان بنگر و دیدار خود بین

در ایشان جملگی اسرار خودبین

بدیشانست قائم ذات موجود

که ایشانند اینجا جوهر بود

اگر ایشان نبودی در دوعالم

کجا پیدا شدی دیدار آدم

اگر ایشان نبودی در حقیقت

که دانستی یقین سرّ شریعت

گر ایشان اندر این عالم نبودی

وجود عالم و آدم نبودی

حقیقت عشق از ایشانم عیانست

اگرچه هر سه اینجا جان جانست

حقیقت عشق از ایشان میشناسم

از ایشان من ابا شکر و سپاسم

حقیقت عشق موجودست از ایشان

که ایشانند دائم رازبینان

چو ایاشن صاحب رازند دریاب

هم از ایشان از ایشان کل خبر یاب

چو ایشان صاحب اسرار جهانند

حقیقت در عیان کل عیانند

عیان هر سه را بین و بقا شو

وز ایشان آخر اینجا کدخدا شو

عیان هر سه را بین بنگرت راز

از این هر سه عیان انجام و آغاز

عیان هر سه بین تا راز بینی

وز ایشان جمله اشیا بازبینی

عیان هر سه اینجا مصطفی دید

در ایشان بیشکی آنجا لقا دید

عیان هر سه اینجا مرتضی نیز

حقیقت یافت در اسرار هرچیز

عیان هر سه را بین و لقا شو

در ایشان آخر اینجا کدخدا شو

عیان هر سه در ایشانست پیدا

حقیقت درتو آن پیداست پیدا

عیان هر سه اینجا در درونست

دواَت دراندرون یکی برونست

حققت اندرون مر ذات بیند

برون بیشک همه ذرّات بیند

حقیقت آنچه کلّ اندرونند

یقین میدان که درتو رهنمونند

حقیقت ظاهرت ظاهر نماید

از آن هم باطنت قادر نماید

از آنِ ظاهرت عین صفاتست

وزان باطنت دیدار ذاتست

از آنِ ظاهرت موجود جسمست

از آن اینجایگه مر بود اسمست

از آنِ باطنت دید الهست

حقیقت هر دو توحید اله است

از آنِ باطنت بنماید اینجا

در تحقیق میبگشاید اینجا

از آنِ باطنت بشناس و حق یاب

که خورشیدند از حق حق بحق یاب

از آنِ باطنت گر رهبری تو

حقیقت ذات کل را بنگری تو

از آنِ ظاهرت اشیا نماید

ترا اشیا یقین پیدا نماید

از آنِ ظاهرت بنگر که غالب

شوی آخر چو هستی مر تو طالب

در اوّل ظاهرت گردد صفاتت

در آخر بازیابی عین ذاتت

حقیقت مصطفی را سر نمودار

ز باطن شد حقیقت کل پدیدار

در آخر ظاهرش در خواست از حق

که تا ظاهر بیابد راز مطلق

بحق گفتا که اشیاام تو بنما

در اینجا راز پیداام تو بنما

حقیقت چون ز باطن کاردان شد

عیان ظاهرش آخر عیان شد

حقیقت شرح آن از جسم و جان بین

همه در خویشتن بیشک عیان بین

ولکین این بیان را شرح گویم

در آن هیلاج کانجا راز گویم

حقیقت شرح هیلاجم چنان است

که شرح کل در اینجاگه عیانست

یقین عین اشیا را از آن یاب

درون را در یقین راز نهان یاب

اگر با دیدهٔ اشیا تو بنگر

ز پنهانی مگو پیدا تو بنگر

چه خواهی دید از پنهان که بودست

نظر کن سرّ اشیا کان نموداست

حقیقت جوهری خوش آفرینش

ترا اینجایگه در نور بینش

حقیقت جوهری خوب و لطیفست

حقیقت هم ثقیل و هم خفیفست

بیانی دیگر است این سرّ اسرار

ز هیلاجت کنم اینجا بدیدار

ز این جوهر که نام آمد صفاتش

از این پیداست مر اعیان ذاتش

ازاین جوهر بیابی کام اینجا

یقین آغازت و انجام اینجا

از این جوهر نمودت جسم در دید

که این جوهر عیان آمد ز توحید

از این جوهر نظام عالم آمد

صفاتش جمله عین آدم آمد

از این جوهر عیان شد هر چه بنمود

حقیقت این ز ذاتِ کل عیان بود

از این جوهر عیان شد جوهر ذات

از این جوهر نمودارست ذرّات

از این جوهر ببین تابنده اختر

حقیقت هر شبی اعیانست جوهر

از این جوهر ببین تابنده خورشید

حقیقت مشتری و عین ناهید

از این جوهر نظر کن جوهر ماه

که میتابد ز اعیان بهر او ماه

بسی اسرارها یابی از این باز

اگرداری یقین چشم یقین باز

ترا چشم یقین میباید ای دوست

که تا یابی که این جوهرهم از اوست

ترا چشم یقین میابد اینجا

که تا چشم دلت بگشاید اینجا

ترا چشم یقین میباید ای دل

که مقصودست بیشک جمله حاصل

ترا چشم یقین امروز بازست

نشیبی این زمان وقت فراز است

ترا چشم یقین ازدید دیدست

کز آن اسرار جزو و کل بدیدست

ترا چشم یقین پیداست بنگر

حقیقت ذات بیهمتاست بنگر

اگر امروز یابی از یقین تو

حقیقت دانم اینجا پیش بین تو

اگر امروز یابی آنچه جوئی

حقیقت چون بدانی خود تو اوئی

اگر امروز چشم دل کنی باز

بیابی از صفات انجام وآغاز

اگر امروز چشم جان بیابی

حقیقت ذات از اعیان بیابی

ترا چون چشم جان اینجا یقین است

حقیقت در همه عین الیقین است

وگر مر چشم دلت امروز بازست

حقیقت او در اینجا عین رازست

وگر چشم صورت هست دیدار

حقیقت شرح گفتستم ترا یار

یقین از چشم جان مقصود ذاتست

دگر از چشم دل دید صفاتست

حقیقت چشم صورت آفرینش

یقین چندی همی بیند ز بینش

حقیقت هر سه در هم راز دانند

حقیقت چون ببینی باز دانند

ولی چشم یقین از جوهر کل

یقین دیدار ذاتست از دَرِ کُل

حقیقت آنست گر تو باز دانی

بدان دیدار سر را باز دانی

کسی کو را در اینجاگه حضور است

سراپایش حقیقت غرق نورست

حضور خود طلب گر راز دانی

که از عین حضور اینها بدانی

حضور از ذات دان ای مرد عاشق

اگر هستی در اینجاگه تو صادق

حضوری را طلب کن آخر کار

که آید از حضورت آن بدیدار

حضورت را طلب در زندگانی

که از اینجا بیابی هر معانی

حضوری را طلب در طاعت خویش

که تا یابی در آن سر راحت خویش

حضوری را طلب در صبحگاهی

که تا یابی در آن سرّ الهی

ضوری را طلب در وقت آن دم

که مکشوفت شود اسرار عالم

حضور جان ودل اندر سحرگاه

ترا بنماید اینجا بیشکی شاه

حضور جان ودل آن وقت یابی

اگر از دل سوی طاعت شتابی

حضور طاعت اینجاگاه دریاب

ز طاعت در بر جانان نظر یاب

حضور طاعت اینجاگاه مردان

یقین دیدند اینجا جان جانان

حضور طاعت از ذاتست پیدا

از آن اعیان ذرّاتست اینجا

بطاعت کوش و پیش آور حضوری

که تا یابی در اینجاگه حضوری

بطاعت کوش اندر زندگانی

نماز صبح کن گر کاردانی

بطاعت یاب جانان را تو در راز

که چشم جانت از طاعت شود باز

بطاعت خوی کن مانند منصور

که تا حقت شود اینجای مشهور

بطاعت خوی کن چون انبیا تو

که از طاعت بیابی مر لقا تو

بطاعت خوی کن تا آخر کار

براندازد حجابت را بیکبار

بطاعت راحت جان بازیابی

در اینجا تو عیان راز یابی

بطاعت جمله مردان راز دیدند

جمال جان ز طاعت باز دیدند

ز طاعت آفرینش رخ نماید

ترا آن عین بینش رخ نماید

ز طاعت انبیا بردند کل گوی

ز طاعت هر سخن از راز کل گوی

ز طاعت انبیا اسرار دیدند

در آخر جملگی دیدار دیدند

بطاعت انبیا اینجا عیانند

که ایشان پیشوایان جهانند

هر آنکو طاعت مولی کند او

چو مردان پشت بر دنیا کند او

شود او را عیان دیدار کل فاش

بطاعت یابد اینجا دید نقّاش

از اوّل در صفا باشی همیشه

اگر طاعت کنی ای مرد پیشه

از اوّل در صفای طاعت آویز

ز خوفت در گذر در راحت آویز

از اوّل در وضو میدان تو اسرار

که اینجا از چه خواهی کرد این کار

حقیقت میشودهر نفس کل پاک

از اوّل تا بدانی عین دل پاک

وگر چون آب آری در دهان تو

مگردان ذکر او جز بر زبان تو

زبانت را حقیقت نطق اللّه

شوی بیشک تو از اسرار آگاه

ز تو برخیزد آن عین نجاست

حقیقت پاک گردانی حواست

وگر چون دست شوئی راز میگوی

پس آنگه دست ازدنیا فروشوی

وگر چون آب آری سوی بینی

یقین مر ذات از هر سوی بینی

در آن دم باشدت ز آندم فراغت

رسانی آب مر سوی دماغت

حقیقت بوی جان اندر مشامت

رسد روشن کند مرجان بجامت

چوآب آید همی سوی رخانت

نماید روی بیشک جان جانت

بگردان روی جان از سوی دنیا

مبین تو هیچ ز دیدار مولا

وگر چون هر دودست ای دوست شوئی

یقین میدان که جمله دید اوئی

حقیقت دوست را ازدست مگذار

دو روزی دست او فرصت نگهدار

که اندردست خود یابی سراسر

برایشان دست چون یابی سراسر

وگر چون آب در پیشانی آری

یقین میدان که آن دم راز داری

چو پیشانی کنی از آب او تر

ترا این سر بود هر بار خوشتر

حقیقت پیش بینی پیش گیری

بمانی زنده دل هرگز نمیری

همه در پیش بینی آن زمان باز

حقیقت در سرت انجام و آغاز

بیابی سرّ پیشان آخر ای دوست

برون آئی مثال مغز از پوست

وگر چون می بشوئی مر قدم تو

بیابی در عیان سرّ قدم تو

نهی آنگه قدم در کوی دلدار

شوی آنگه ز راز او خبردار

قدم در راه جانان نه دمی تو

فرو باران ز شوقت شبنمی تو

قدم در کوی جانان نه بتحقیق

که تا یابی در اینجاگاه توفیق

قدم در کوی جانان نه در اینجا

که تادر آن وضو باشی تو یکتا

قدم در کوی جانان نه حقیقت

چنان بسیار در راه شریعت

قدم در کوی جانان نه یقین تو

که تا یابی عیان عین الیقین تو

قدم در کوی جانان نه در اسرار

که تا باشی از این معنی خبردار

قدم چون در ره جانان نهادی

حقیقت درد آندم برگشادی

قدم را اینچنین نه اندر این کوی

که تا یکی از آن یابی ز هر سوی

وگر چون در سجود دوست آئی

حقیقت مغز جان بی پوست آئی

چنان باید چو آئی در نمازت

دَرِ اسرار باشد جمله بازت

در اسرار این دم باز بینی

حقیقت اندر آندم راز بینی

چنان باید چو تو تکبیر بستی

یقین ازدام زرق و مکر رستی

چو گفتی آن زمان اللّه و اکبر

درون خویشتن اللّه بنگر

چو گفتی آن زمان اللّه از جان

درون بینی حقیقت راز پنهان

چو گفتی آن زمان اللّه از دید

یکی بینی در آندم عین توحید

چو گفتی آن زمان اللّه در راز

حقیقت ذات کل بینی زخود باز

چو گفتی آن زمان اللّه ناگاه

درون خویشتن بینی رخ شاه

حضورت آن زمان حاصل نماید

دل و جانت از آن واصل نماید

حضورت آن زمان باشد عیانی

که آندم هم عیان و هم نهانی

حضور آندم بود مردان عالم

که حق زان میتوانی یافت آندم

حضور آندم بود گردی تو واصل

همه مقصود از این آید بحاصل

حضور آندم توان دم باشد ای جان

که ذات کل بود در دید جانان

طبیعت آندم از خود دور گردان

سراپایت بکلّی نور گردان

طبیعت آندم ازخود دورانداز

دل و جان در بر آن نور انداز

سجود دوست کن اندر حضورت

نظر کن جان و دل در غرق نورت

سجود دوست کن اندر سجودت

حقیقت یاب کل اعیان بودت

مباش آندم دلا غافل در اسرار

نظر در سوی هر چیزی تو بگمار

درونت پاک دار و با صفا باش

در آن لحظه تو دیدار خدا باش

درونت پاک دار آن لحظه در جان

که درجانت نماید روی جانان

حقیقت سجدهٔ حق میکنی باز

حقیقت باشی آندم صاحب راز

چو حق درجان و اندر جانست موجود

حقیقت میکنی سجده ز معبود

حقیقت سجده پیش او چو کردی

حقیقت از همه آزاد و فردی

حقیقت سجدهٔ جانان کن اینجا

دلت چون مهر و مه رخشان کن اینجا

تو سجده سجدهٔ او میکنی دوست

حقیقت جسم و جان وجملگی اوست

چو کردی سجده پیش یار اینجا

شدی کل صاحب اسرار اینجا

چو کردی سجده پیش او حقیقت

شدی اینجا مصفّی از طبیعت

چو کردی سجده صافی گشتی از خویش

حجاب جسم و جان بردار از پیش

درون را با برون گردان مصفّا

برای اسم و گم شو در مسمّا

درون را با برون کن غرق در نور

که تا باشی بکل نورٌ علی نور

درون خویش اندر سوی حضرت

یقین دریاب وانگه رو بقربت

بخواه از حق تعالی او یقینت

از او میخواه در عین الیقینت

بجز او هیچ ازو اینجا مجو تو

بجز دیدار او یاری مجو تو

از او او خواه اینجا در حقیقت

که تا پیدا نماید دید دیدت

از او او بین حقیقت آشکاره

هم از وی هم بدو میکن نظاره

از او او بین که بود تو یقین اوست

حقیقت هرچه بینی مغز با پوست

از او او بین که ذاتش هست موجود

ترا دیدار او چون هست مقصود

از او او بین که سرتاپایت اینجا

حقیقت اوستی هستی تو یکتا

از او او بین اگر تو راز دانی

که او در خویشتن می بازدانی

از او او بین که او آمد وجودت

نمود خویش در صورت نمودت

از او او بین اگر هستی تو آگاه

که دیدار تو آمد حضرت شاه

تو او در خود نگر اینجا حقیقت

درون تست پیدا دید دیدت

تو اوئی او تو نادانی در اسرار

کنون از سرّ کل اینجا خبردار

حقیقت اوّل و آخر تو باشی

یقین مر باطن و ظاهر تو باشی

سجود خویش کردی در عیان باز

تو اینجایگه در انجام و آغاز

بتو پیداست اینجا هرچه دیدی

خدائی این زمان در دید دیدی

حقیقت گوئی وهم در مکانی

یکی اندر یکی و جان جانی

از اوّل تا بآخر در تو موجود

حقیقت کل توئی اسرار معبود

در اوّل تا بآخر ذات پاکی

نه نار و باد و نی از آب و خاکی

حقیقت در خدائی خدا تو

ز یکتائی خود هستی لقا تو

تومنصوری دوئی اینجا نداری

حقیقت بود خود را پایداری