خاقانی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۲۱۴ - مطلع چهارم

موکب شاه اختران، رفت به کاخ مشتری

شش مهه داده ده نهش، قصر دوازده دری

قعدهٔ نقره خنگ روز آمده در جنیبتش

ادهم شب فکنده سم، کندرو از مشمری

یافت نگین گم شده در بر ماهیی چو جم

بر سر کرسی شرف، رفت ز چاه مضطری

هیکل خاک را ز نور حرز نویسد آسمان

در حرکات از آن کند، جدول جوی مسطری

خاک در خدایگان گر به کف آوری در او

هشت بهشت و چار جوی از بر سدره بنگری

غازی مصطفی رکاب آنکه عنان زنان رود

با قدم براق او، فرق سپهر چنبری

مفخر اول البشر، مهدی آخر الزمان

وحی به جانش آمده، آیت عدل گستری

خسرو صاحب القران، تاج فروق خسروان

جعفر دین به صادقی، حیدر کین به صفدری

دست بهشت صدر او، دست قدر به خدمتش

گنبد طاقدیس را، بسته نطاق چاکری

گر عظمت نهد چو جم منظر نیم خایه را

خانهٔ مورچه شود، نه فلک از محقری

گوهر ذوالفقار او گرنه علی است، چون کند

بیشه ستان رزم را آتشی و غضنفری

دلدل مشتری پیش، جفته زد اندر آسمان

آه ز دل کشان زحل، گفت قطعت ابهری

شاه بر اسب پیل تن رخ فکند پلنگ را

شیر فلک چو سگ بود، تاش پیاده نشمری

گرنه سگش بود فلک، چون نمط پلنگ و مه

پر نقط بهق شود، روی عروس خاوری

از رحم عروس بخت این حرم جلال را

نوخلفان فتح بین وارث ملک پروری

در بر تیغ حصر می زاده جنابه چون عنب

برده جناب از آسمان کرده همه دو پیکری

کی به دو خیل نحس پی، بر سپهش زند عدو

کی به دو زرق بسته سر، هر سقطی شود سری

لعبت مرده را که اصل از گچ زنده می‌کنند

از دل پیر عاشقان، رخصت نیست دلبری

سخت تغابنی بود حور حریر سینه را

لاف زنی خارپشت از صفت سمنبری

ای چو هیولی فلک، صدر تو از فنا تهی

وی چو طبیعت ملک، ذات تو از خطا بری

برده به رمح ماروش نیروی گاو آسمان

چون تف گرز گاوسر شوکت مار حمیری

رمح تو راست هژده گز پرچم و آفتاب طاس

از بر ماه چارده سایه کند صنوبری

حلقه ربای ماه نو نیزهٔ توست لاجرم

نیزه کشت فلک سزد زآنکه سماک ازهری

سر کمالت از بر است، از بر عرش برشوی

نیست جهانت سدره‌ای از سر سدره بگذری

زبدهٔ دور عالمی زآن چو نبی و مرتضی

بحر عقول را دری شهر علوم را دری

نایب تنگری توئی کرده به تیغ هندوی

سنقر کفر پیشه را سن‌سن گوی ننگری

هم جم و هم محمدی، کرده به خدمت درت

روح و سروش آسمان هدهدی و کبوتری

گر بر شعری یمن یمن مثال تو رسد

مسخ شود سهیل‌وار ار نکند مسخری

از خط کاتب قدر بر سر حرف حکم تو

چرخ تو جزم نحویان حلقه شد از مدوری

وز سر ناوک اجل صورت بخت خصم را

دیده چو میم کاتبان کور شد از مکدری

خط دبیر تر بود، خاک کنند بر سرش

خصم تو شد چو آب ترخاک به سربر ازتری

نیک شناسد آسمان آب تو ز آتش عدو

فرق کند محک دین بولهبی ز بوذری

دمنه اسد کجا شود، شاخ درمنه سنبله

قوت موم و آتشی، فعل زقوم و کوثری

تخت تو در مربعی، عرشی و کعبه‌ای کند

شاه مثلثی از آن کاختر چرخ اخضری

کرده به صدر کعبه در، بهر مشام عرشیان

خاک درت مثلثی، دخمهٔ چرخ اخضری

یک تنه صد هزار تن می‌نهمت چو آفتاب

ارچه به صد هزار یل بدر ستاره لشکری

سلطنت و خلیفتی چون دو طرف نهاد حق

پس تو میان این و آن واسطهٔ مخیری

گر به قبول سلطنت قصد کنی به دار ملک

از سم کوه پیکران خاک عراق بسپری

ور به مدینة السلام آوری از عراق رخ

دجله در آتشین عرق خون شود از مبتری

ور ز عراق وقت را عزم غزای غز کنی

از سر چار حد دین شحنهٔ کفر بر گری

در عقبات راه دین، بهر عقوبت غزان

تیغ تو دوزخی کند، آب سنانت آذری

بر سر دوزخت کند حور بهشت مالکی

دربر آتشت کند، حوت فلک سمندری

چون جم از اهرمن نگین، باز ستانی از غزان

تاج سر ملک شهی، خاتم دست سنجری

باد صبا بر آب کر، نقش قد افلح آورد

تا تو فلاح و فتح را بر شط مفلحان بری

فرضهٔ عسقلان و نیل از شط مفلحان دگر

هست خراس پارگین، از سمت مزوری

گرد معسکرت فلک ساخت حنوط اختران

زانکه نجوم ملک را شاه فلک معسکری

گرد معسکرت فلک رخت فکند و خیمه زد

گفت به خدمت اندرم تا به سعادت اندری

زیر طناب خیمه‌ات عرش خمیده رفت و گفت

ای خط جدول هدی، حبل متین دیگری

پور سبکتکین تویی، دولت ایاز خدمتت

بنده به دور دولتت رشک روان عنصری

گرچه بدست پیش ازین در عرب و عجم روان

شعر شهید و رودکی، نظم لبید و بحتری

در صفت یگانگی آن صف چارگانه را

بنده سه ضربه می‌زند، در دو زبان شاعری

باد چو روز آن جهان خمسین الف سال تو

بیش ز مدت ابد ذات تو را معمری

کرده منجم قدر حکم کز اخترت بود

فسخ لوای ظالمی، خسف بنای کافری

مالت و دست سائلان، دستت و جام خسروی

بندت و پای سرکشان، پایت و تخت سروری

تخت تو تاج آسمان، تاج تو فر ایزدی

حکم تو طوق گردنان، طوق توزلف سعتری