جیحون یزدی » دیوان اشعار » مسمطات » شمارهٔ ۴ - وله

ای لب جان‌پرورت بهین ولیعهد نوش

حالت چشمان تو راهزن می‌فروش

مظفری حلقه‌ات حسن فکنده به گوش

تبریز آمد پدید نبیذ پنهان بنوش

زین پس مانند پیش فتنه و مستی مکن

بلندی قدر خویش بدل به پستی مکن

ز عربده نیستی به کار هستی مکن

به زلف با جان خلق درازدستی مکن

کم جو فرعون‌وَش مرتبهٔ برتری

بنده مکن خلق را به طُرّهٔ عنبری

شه نپسندد به ملک این همه حیلتگری

مگو که چشمم زند ره به شه از ساحری

دانم تسخیر ما به قبضهٔ خوی توست

کمند صد شهر دل سلسلهٔ موی توست

به اسخط شه کسی کی نگران سوی توست

اگرچه از مهر و ماه روشن‌تر روی توست

به من اگر مایلی یمین مردانه خور

وگر نه عشاق کش نه می به میخانه خور

ترک می ار مشکل است به خانه رندانه خور

آخر شب بهر خواب یک دو سه پیمانه خور

گوزن طبعا کنون ز سر دورنگی بنه

آب شنا چون نماند رسم نهنگی بنه

مساز گرگ آشتی خصلت جنگی بنه

وزان غزالان چشم خوی پلنگی بنه

راستی ای کج‌کلاه چه‌ای به می پایبست

ز صبح تا شب خمار ز شام تا صبح مست

گیرم بخشید شاه برد متانت ز دست

تجرع دائمی درستی آرد شکست

ساده‌رخا پر منوش می چو بیجاده را

که باده خوردن مدام عیب بود ساده را

هنوز رو سوی توست قومی دلداده را

ولی بخوان همچو من مدح ملک‌زاده را

چو هی بر آن خاره کوب توسن اسود زند

سمش به تک سنگ را کنده به فرقد زند

او به فرازش چو برق به هر مجند زند

دست چو بر دستهٔ تیغ مهند زند

ای ملکی کِت ملوک خیره به فرزانگی

شمع ضمیر تو را شمس به پروانگی

ز چهر تو کاخ عقل پر قمر خانگی

سلب نگردد ز تو شیمهٔ مردانگی

کیهان موروث توست خطهٔ تبریز چیست

کسری دربان توست پایهٔ چنگیز چیست

نزد دو ابرشت سرعت شبدیز چیست

از عظمت در برت شوکت پرویز چیست

حق ندهد خسروی عبث به هر تات و ترک

که بهر یک میش خویش گله سپارد به گرگ

سلطنت از ایزد است به مرد حملی سترگ

شهی سزا بر چو تو وجودی آمد بزرگ