از بر این کرهٔ پست حقیر
زیر این قبهٔ مینای بلند
نیست خرسند کس از خرد و کبیر
من چرا بیهده باشم خرسند
شده‌ام در همه اشیا باریک
رفته تا سرحد اسرار وجود
چیست هستی؟ افقی بس تاریک
وندر آن نقطهٔ شکی مشهود
بجز آن نقطهٔ نورانی شک
نیست در این افق تیره فروغ
عشق بستم به حقایق یک‌یک
راست گویم همه وهم است و دروغ
غیر وهمیم نیاید به‌نظر
غم و شادی خوش و ناخوش بد و خوب
نکندکوکبهٔ صبح دگر
در برم جلوه، نه تشییعِ غروب
فکر عصیان زدهٔ مستاصل
محو گرداب یکی روح عظیم
چون یکی کشتیِ بشکسته دکل
پیش امواج حوادث تسلیم
خلق را کرده طبیعت ز ازل
بدو قانون پلید ارزانی
سرّ تأثیر وراثت، اول
رمز تاثیر تعلم، ثانی
روح من گر ز نیاکان من است
ای خدا پس من بدبخت که‌ام
و گر این روح و خرد زان من است
بستهٔ بند وراثت ز چه‌ام
یک نیا عابد و عارف مشرب
یک نیا لشگری و دیوانی
پدرم شاعر و من زین سه نسب
شاعر و لشکری و روحانی
جد من تاجر و زین روی پدر
در من آهنگ تجارت فرمود
اثر تربیتش گشت هدر
لیک بر روح من آسیب افزود
من نه زاهد نه محاسب نه ظریف
من نه تاجر نه سپاهی نه ندیم
به همه باب حریف و نه حریف
به همه کار علیم و نه علیم
سخت چون سنگ و سپهر غماز
هر دمم بر جگر افکنده خدنگ
گونی از بهر نشان، تیرانداز
هدفی سرخ نشانیده به سنگ
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به بررسی وجود و عدم رضایت از وضع انسانی خود می‌پردازد. او در زیر آسمان وسیع، نه تنها از سطحی‌ترین افراد بلکه از اهل خرد و دانایی نیز خرسند نیست و دلیل این ناخرسندی را در جستجوی رازهای وجود می‌بیند. شاعر به تاریکی هستی و عدم خلوص آن اشاره میکند و عشق به حقایق را بی‌اثر می‌داند و می‌گوید که همه چیز در نهایت توهم و دروغ است. او به تأثیرات وراثت و چرایی سرنوشتش می‌اندیشد و در نهایت به تناقض‌های داخلی خود اشاره میکند و می‌گوید که نه از زاهدان است نه از تجار، بلکه خود را فردی بی‌هویت و تحت تأثیر سرنوشت می‌بیند که همچنان در جستجوی معنی وجود است.
هوش مصنوعی: زیر این آسمان بلند و زیبا، در این دنیای کوچک و بی‌ارزش، زندگی می‌کنیم.
هوش مصنوعی: هیچ‌کس از خرد و بزرگی من خوشنود نیست، پس چرا باید بی‌جهت خوشحال باشم؟
هوش مصنوعی: من در تمام چیزها عمیق و دقیق شده‌ام و به جایی رسیده‌ام که به رازهای هستی پی ببرم.
هوش مصنوعی: هستی چیست؟ فضایی بسیار تاریک که در آن نقطه‌ای از تردید قابل مشاهده است.
هوش مصنوعی: به جز آن نقطهٔ روشن، در این افق تاریک هیچ شکی وجود ندارد.
هوش مصنوعی: من به حقایق عشق ورزیدم و به زبانی ساده می‌گویم که همه چیز فقط توهم و دروغ است.
هوش مصنوعی: فقط خیالات ما هستند که غم و شادی را به ما نشان می‌دهند و در واقع، خوشی و ناخوشی، بدی و خوبی، بر اساس برداشت‌های ما از واقعیت است.
هوش مصنوعی: شاید دیگر صبح فردا در برم نمایان نشود، مانند تشییع و وداعی که در غروب انجام می‌شود.
هوش مصنوعی: اندیشه‌های سرگردان و ناآرام درگیر در گیرو‌دار زندگی، مانند روحی بزرگ و نیرومند، در حال غرق شدن هستند.
هوش مصنوعی: انگار یک کشتی خراب شده که با دکلش در برابر امواج سخت حوادث تسلیم شده است.
هوش مصنوعی: انسان‌ها از ابتدا طبق یک قانون ناپسند که طبیعت برایشان تعیین کرده است، به وجود آمده‌اند.
هوش مصنوعی: راز تأثیر وراثت، اولین نشانه تأثیر آموزش است و دومین نشانه نیز همین تأثیر است.
هوش مصنوعی: اگر روح من از اجداد و نیاکانم سرچشمه می‌گیرد، خداوند، پس من چه بدبختی هستم!
هوش مصنوعی: اگر این روح و عقل از آن من است، پس چرا باید به بند و شرایط وراثت گرفتار شوم؟
هوش مصنوعی: یک نفر به دنبال عبادت و عرفان است و نفر دیگر در عرصه جنگ و ادارهٔ امور کشور.
هوش مصنوعی: پدرم شاعر بوده و من نیز به واسطه او و نسل‌های قبل از خودم، از خانواده‌ای هستم که هم در شعر و ادبیات فعالیت دارند و هم از نظر نظامی و روحانی انسان‌های برجسته‌ای هستند.
هوش مصنوعی: پدرم به خاطر شغل خانواده‌ام که با تجارت سر و کار دارد، مرا به سمت کسب و کار هدایت کرد.
هوش مصنوعی: تربیت او بی‌فایده شد، اما به روح من آسیبی وارد کرد.
هوش مصنوعی: من نه آدم پارسا و زاهدی هستم، نه حسابگر و دقیق، نه هنرمندی لطیف. همچنین نه بازرگانی هستم، نه سرباز و نه رفیقی.
هوش مصنوعی: در هر زمینه‌ای و در مقابل هر چالش و موجودی، افرادی وجود دارند که با توانایی‌های خود قادر به مقابله هستند، اما در حقیقت هیچ‌کس به طور کامل به تمامی علوم و مهارت‌ها مسلط نیست.
هوش مصنوعی: درد و سختی‌هایی که تحمل می‌کنم، به اندازه‌ی سنگین و بی‌رحم هستند. هر لحظه، آسمان با تیرهایی از غم و اندوه به من حمله میکند و بر دل من تأثیر می‌گذارد.
هوش مصنوعی: یک گونی برای نشان دادن هدفی درست کرده‌اند و تیرانداز به هدفی که به رنگ قرمز است، نشانه رفته و آن را با تیر سنگی نشانه رفته است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۳ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.