ابوالحسن فراهانی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۶

چنان گریستم از درد دوری دلبر

که کشتی فلک افکنده اندرو لنگر

جهان ندیدم اگرچه جهان نوردیدم

از آن که برنگرفتم دمی ز زانو سر

سپندوار بر آتش نشسته‌ام دایم

میانه من و او نیست هیچ فرق دگر

جز این که من نتوانم ز ضعف خواست ز جا

سپند داند بر خواست از سر آذر

گهی دواجم خاکستر است چون آتش

گهی ز آتش بستر کنم چو خاکستر

ز دی بتر بود امروز من نمیدانم

که گفته بود که روزت ز روز باد بتر

ز بس که ضبط نمودم سرشک خونین را

برای آن که مبادا شوم به شهر سمر

چو خانه که فتد آب در اساس او را

اساس خانه عمرم شد است زیر و زبر

ز بس که با در و دیوار حال خود گفتم

اگر بپرسی یک یک تو را دهند خبر

به خاطر آمد از گفته‌های مسعودم

غریب بیتی احوال من درو مضمر

ز بس که گویم این بلا بود

تمام نام بلاها مرا شده‌است از بر

زبس شکستم در سینه ناله گر به غلط

نفس برآرم، خود هم نمیکنم باور

زآفتاب اگر بر سر افتدم بر تو

ز ناتوانی از هم بریزدم پیکر

دوتا کند قد من وانگهم بگریاند

خمیده قامت گردون دون دون پرور

بلی چو رشته زبون شد ز بیم بگسستن

دو تا کنند و پس آنگه درو کشند گهر

من آنچه دیدم از دوستان خود دیدم

وگرنه هرگز دشمن به من نکرد ضرر

چه طالع‌ست که هرکس که برگرفت را

برای خوردن خون برگرفت چون ساغر

سیه گلیم منم ورنه هرگز از شیراز

به اختیار که کرده‌است اختیار سفر

علی الخصوص به راهی که از مهابت او

گذر نکرده از آن سمت بر فلک اختر

به ارتفاعش بوسیده آفتاب زمین

به عرض و طول فکنده برش سپهر سپر

برو چو بخت هنرمند روزگار سیه

چو آه عاشق مهجور سرد باد سحر

شدی گداخته چون کاه کوهش از سردی

اگر ز برف نمی‌بود بر سرش چادر

چه پشت گرمی از آتش مرا که از سرما

نشسته آتش خود در میان خاکستر

ز بیم سیلی بادش که رخ کبود کند

نخیزد از سر آتش به ضرب چوب شرر

به پای آتش اگر کنده ننهی از هیزم

رود به گردون تا گرم سازد او را خور

چنان که ریزد برگ از درخت باد خزان

نسیم سروش ریزاند از کبوتر پر

چگونه روید در وی گیا که کوه درو

ز دست سرما در خاک رفته تا به کمر

فراز او ز فلک برگذشته است از آن

بدو نمی‌رسد از نور آفتاب اثر

نشیب او را فضل تموز دریابد

چو در زمستان گردد جدا از ابر مطر

هم از نشیبش راضی‌ترند راه روان

که دست کرم توان کرد که گهی به سفر

عجب مدار اگر ریگ او روان باشد

که ریگ خود نتواند درو تموز مقر

کسی به چشم ندیده در آن زمین سیه

سفیدی بجز از چشم شخص راه سپر

زبس که تیره بود همچو روز من روزش

گمان برند چو شب شد که روز گشت مکر

شدی ز دیدن او آب زهره‌ام بی اشک

گرم نبستی راه نگاه لخت جگر

اگر به جنگ فتد کار کاروانی را

هوای تیره او بسته مظلم است و کدر

نه تیر میرود از خانه کمان بیرون

نه از نیام قدم می‌نهد برون خنجر

چو آب چشمم شورابهٔ در و جاری

به شوری که نمک ریخت دیدش به بصر

خیال لعل لب یار و در دل عاشق

چنان گدازد از آن آب کاندر آب شکر

عجب‌تر آن که من این ره کنم نه اسبی طی

که چون سوارش بدبخت زاده از مادر

ز حادثات کند زخم پشت و پهلویش

چو آن مریض که بسیار خفته بر بستر

چو پر صرعی دایم لب و دهان پر کف

چو طفل بدخو پیوسته چشمهایش تر

درین بیابان دریا به هم رسند از بس

عرق کنیم من از شرم و او ز ضعف کمر

ز ناتوانی برهم نمی‌زند مژگان

اگر فرو بری اندر دو چشم خود نشتر

به سوی خود کشدش همچو کاه کاهربا

از آن چون که هم زرد کشت و هم لاغر

چنان ضعیف که از استخوان پهلویش

کشیده پوست بر اندام او قضا مسطر

سبک چو سایه و چون بر زمین نهد پهلو

هزار کس نکندش جدا چو نقش حجر

ز بس که هست گران خیز حک نشاید کرد

اگر نویسی نامش به سهود در دفتر

اگر فتد به مثل بر مزار سایه او

نخیزد از جامیّت به صور در محشر

کلاغ چشمش روز نخست میکندی

اگر نبودی از گند لشت او به حذر

جلش رزیم و ز خون رنگ رنگ چون خرقه

طیور دوخته بر وی ز هر کنار نظر

به گوشه گیر ریاضت کشیده ماند

که در میان مریدان فکنده خرقه به بر

اگر نه جانش عزم خروج کرده چرا

ز زاغ و کرکس جمع‌اند بر سرش لشکر

رفیق هر که شوم گرچه سایه‌ام باشد

مرا بماند تنها به ماتم و مضطر

فلک بسان زمین بازماند از حرکت

کشند صورت او بر فلک ملائک اگر

بسان محضر چرخش سپرده دست به دست

هزار داغش بر تن چو مهر بر محضر

گهی میان عرق همچو کاغذ اندر آب

گهی به خاک طپان همچو ماهی اندر بر

ز تازیانه بر اعضای او نمانده نشان

که جاده‌هاست بر حادثات کرده گذر

به صد هزار مشقت اگر دو کام رود

رود به عرض چو تیری که برکنندش بر

معلم فلکش گفته‌ام که میگوید

به بارگونه روی درس چرخ بدگوهر

شده چو میخ زمین گیر و خاک راه نشین

به میخ کوبش از بسکه کوفته مهتر

زهیچ چیز نترسد که جسم کوفته‌اش

نمی شود متاثر ز تیر و تیغ.....

پس از مسافرت این مرده ریگ خاک چراست

مسافرت را گویند به چنگت است ثمر

به سر در به در آید هر گام گوییا داند

که این رهی است که طی بایدش نمود به سر

رهی است این که نماید مسافران را ره

به آستان علی ابن موسی جعفر

امام هشتم سلطان نُه رواق فلک

سمّی و نایب و فرزند ساقی کوثر

شه سریر امامت مه سپهر سخا

که آفتاب ز خاک درش کند افسر

شهی که گر نکند مهر سجدهٔ رایش

برون کند فلک خیبریش از چنبر

بسی بچرید هرگاه آسمان سنجد

غلامی او بر پادشاهی سنجر

چه سان قضا و قدر را مسخرست جهان

چنان مسخر امرش بود قضا و قدر

به قصد نسبت با رای پاکش ار بودی

بجز سجده آتش نسوختی میقر

وگر نبودی از اهل کفر قاتل او

خدا حرام نکردی بهشت بر کافر

وراست عرصهٔ جاهی که چرخ پردرد

تمام عمر سفر کرد و ره نبرد به در

دهند بیضهٔ زرین آفتاب خراج

به گنبد حرمش هفت گنبد اخضر

از آن زمان که من این روضه دیده‌ام جز وی

به هرچه دیده گشودم برون برفت نظر

چو بوسه دادم بر آستانش دانستم

که خضر نیز غلط کرده ره چو اسکندر

در آن زمان که فرستاد جبرئیل خدا

که سوی کعبه کند روی افتخار بشر

بنای کعبه این آستان نبود هنوز

وگرنه کردی ازین سوی روی پیغمبر

ز یمن شرکت اسمی شمهٔ وی دان

که شمس باشد بر دیگر اختران سرور

اگرچه کس نکند اعتبار این مذهب

که مهر دیگر هر روز تابد از خاور

مسلم‌ست مرا زآن که گر یکی بودی

ز شرم شمهٔ او برنیامدی دیگر

سپهر خواهد بوسه درش وزین غافل

که تن به بوسه هر سفله درنداد این در

در انتظار که کی رخصتش دهد خادم

به عزم بوسه دو تا ایستاده تا محشر

ماول است حدیث رسول گر نه بهشت

نکرده خلق در افلاک ایزد داور

از آن که کردم من خود نظاره و دیدم

بهشت سده ی را او را ز سدره بالاتر

رواق عالی او کز فلک گذشته سرش

به رنگ بود مشابه به چرخ حیلت‌گر

به زر گرفتش تقدیر تا غلط نکند

جماعتی که ندانند خیر را از شر

چگونه خشت زر و سیم مهر و ماه برو

فلک به تحفه به درگاه آن سلیمان فر

مگر خرف شده اکنون و رفته از یادش

حکایت جم و بلقیس و خشت نقره و زر

درین عمارت هم رخنه نیست حیرانم

که تا چه خواهد کردن فلک به شمس و قمر

خدایگانا مداحیت ز من ناید

به چون منی نرسد کار خالق اکبر

خجسته نامت خواهم که ثبت گردانم

به دفتر اندر از بهر زینت دفتر

همیشه تا که درین کارگاه مینایی

پیاله گیر بود ماه و زهره خنیاگر

سرای خصمت پُر های های نوحه‌گران

دلش زخون چو سفالی پر از می احمر

قلم به دست نگیرم اگر دگر زین شعر

نبشته باشم بر چوب دست بر چوب