به آئین و رسم فریدون و جم

به ایوان فغفور برزد علم

یکی بارگه دید سر بر سپهر

درخشنده از روشنی همچو مهر

سراپرده برکشیده به ماه

[...]

زناگه پدید آمد از پیش طاق

بتی چون مه از لاجوردی رواق

بهشتی روان بخش طوبی خرام

بهشتی مثال قیامت قیام

قصب‌پوش ماهی به طلعت چو روز

[...]

برفتند باری چو کبک از دره

زدند از حرم خیمه بر پنجره

بدیدند بزمی چو خلد برین

پر از ماه‌رویان ماچین و چین

خروشنده بد سام چون پیل مست

[...]

نهاده یکی شمع سوزنده پیش

سرافکنده چون شمع در پای خویش

شب تار و امیدش از روز نه

بجز شمع هیچش دل‌افروز نه

چو پروانه می‌سوخت در پای شمع

[...]

روان سام برخاست گفتش رواست

که فرمان فغفور ما را هواست

به چرمه درآمد چو سلطان شرق

به ایوان شه روی بنهاد برق

که ناگه ز هر سو برآمد خروش

[...]

ره طوبی آباد دختر گرفت

دل از شاه نخجیرگه بر گرفت

بهر لاله‌زاری که در می‌رسید

ز دل بوی خون جگر می‌شنید

به هر چشمه‌ساری که درمی‌گذشت

[...]

نگارا سمن عارضا دلبرا

بتا ماه‌رویا پری پیکرا

جمال تو شمعست و پروانه دل

هوای تو گنج است و ویرانه دل

ندیدم چو پسته دهان تو هیچ

[...]

همان دم پری‌دخت فغفور چین

به زاری و افغان غزل گفت بین

که آیا مه مهربانم کجاست

دل‌آرام و آرام جانم کجاست

کجا سام نیرم شه نیم‌روز

[...]

عنان بر در طوبی آباد زد

ز دو چشم خود باغ را آب زد

ببوسید خاک سراپرده را

به لب برنهاد آب افسرده را

یکی از مقیمان آن بارگاه

[...]

گرفتند او را هم اندر زمان

کشیدند در زیر بند گران

جهان سوز ترکان پرچین کمند

به مستی گرفتند و کردند بند

یکی قلعه‌ای بود کز محکمی

[...]

ولی نغمه‌ساز گلستان راز

نوا زین نشان کرد در پرده ساز

که چون سام فرخ‌پی نامور

ز خاور به چین شد نهان ره‌سپر

که چون صبح نام آوران سپاه

[...]

مرو را به ره بر کنون بازدار

سخن بشنو از سام و از روزگار

چو شد سام بسته به بند گران

پریزاده زی او شدی در زمان

زمان تا زمان لابه کردی به سام

[...]

از آن سو جهان پهلو ارجمند

خلیده روان بود در زیر بند

سرش سیر شد از جوانی خویش

مبرا شد از زندگانی خویش

غمین بود از گردش روزگار

[...]

چو یک نیمه بگذشت از تیره شب

به زندان درآمد بت خنده‌لب

چو بادام ترکان چین نیم مست

چو شمع فروزنده شمعی به دست

شد آن جلوه‌گر چون خرامان تذرو

[...]

لبش بر لب شکرآلود کرد

گرفتش در آغوش و پدرود کرد

قمر رخ دو چشمش چو چشمه روان

چو محروم ماند از دلاور جوان

یل پیلتن را چو مه آب داد

[...]

به زلف تو تا سر درآورده‌ام

به آشفتگی سر برآورده‌ام

ز موی میان تو موئی شدم

ز مشک تو قانع به بوئی شدم

ضعیفی که افگندیش در کمند

[...]

فلک حلقه‌ای از کمر ترکشت

شه سرکش چرخ ترکش کشت

چه گوئی ز راه دراز آمدم

برو باز شو کز تو باز آمدم

چه نامی که نامم بدادی به ننگ

[...]

ازو سام نیرم بمانده شگفت

پس آنگه چو زلفش برآشفت و گفت

که ای عارضت باغ نسرین بود

به روی تو روشن جهان‌بین بود

ز ماه تو صد طعنه بر مشتری

[...]

سمن برگ روی همایون جمال

پری‌دخت نام همایون به فال

روان کرد از تنگ شکر شکر

برون کرد از آن درج گوهر گهر

به شکر طراوت به یاقوت داد

[...]

بدو سام گفت ای بت خرگهی

شکسته قدت پشت سرو سهی

به شمشاد طوبی خرامت قسم

که شد راستی را به عالم علم

به آهوی صیاد شیرافکنت

[...]