در میان همه خوبان بت ما از همه به

همه صافند ولی او بصفا از همه به

من که با صورت زیبای تو دارم حالی

صورت حال من رند گدا از همه به

عاقلان چون همه دربند سر و دستارند

[...]

ساقیا، عذر مگو، باده به سرمستان ده

می به مستان بده و توبه به هشیاران ده

نیک بیمار فراقیم و ز پای افتاده

از شفاخانه تو شربت بیماران ده

اهل دل شربت وصل تو خریدند به جان

[...]

همه لذت، همه شهوت، همگی رد شده ای

پیش ازین نیک بدی، خواجه، ولی بد شده ای

چه فتادت که درین چاه بلا افتادی؟

آدمی زاده ای، اما بصفت دد شده ای

پیش ازین ساده و صافی بدی، اکنون شیخی

[...]

این شناسی که: از آن شهر و دیار آمده ای

لیک هرگز نشناسی بچه کار آمده ای؟

تو از آن منصب بیچون بمقام چه و چون

شاهبازی مگر از بهر شکار آمده ای؟

جوهر جان ترا نقد عیاری کم بود

[...]

دلم از غصه هجران تو دارد دردی

خسته ای، سوخته ای، عاشق غم پروردی

آن چنانم ز فراقت که میان خونم

غور این قصه نداند دل هر نامردی

عشق را خسته دلی باید و جان محزون

[...]

سخنی می‌رود، ای دوست، مسلم سخنی

که ز دستم ندهی، زانکه نیابی چو منی

قصه روی تو داریم، به هر جای که هست

سخن از روی تو گوییم به وجه حسنی

گر مرا در چمن وصل تو باری باشد

[...]

تا بکی شیوه تقلید و ره آسانی؟

بخدا، گر ز خدا یک سر مو می دانی

سر و سامان جهان تفرقه دارد در پی

جندا وقت خوش بی سر و بی سامانی

اندرین شهر که درمان طلبان بسیارند

[...]

هله! ای عشق کهن سال، که هر روز نوی

بنده فرمان تو هرجا که ضعیفست و قوی

قیمت عشق ندانست دل و غافل ماند

قیمت در شب افروز نداند قروی

وصف آن یار ندانی، که ز دانش دوری

[...]

غرق آن بحر محیطست دل شیدایی

غرق آن بحر چنان شو،که ازو برنایی

طبل پنهان مزن،ای دوست، دگر زیر گلیم

که کلیمی و ملک سای و فلک فرسایی

تا دل از زنگ هوی پاک نگردد هرگز

[...]

میر مخدوم سفر کرد و دعایی فرمود

همه دلهای عزیزان بفراقش فرسود

دل ما از همه عالم بهوایت برخاست

علم الله کزین جمله تو بودی مقصود

روزی جان تو گشتست «هنیئالک » باد

[...]

همه دان غیر خدا نیست، همه دانش ما

غیر ازین نیست که : هستی همه دانیم او را

عین هستیست، ببینید،مگویید که : چون؟

غیر او نیست، مگویید، مگویید : چرا؟

قاسمم، قاسم انوار، که اسرار ازل

نیست پوشیده ز من، خلق چه دانند مرا؟

همه دانم، بخدا و همه دانم او را

همه دانند که اندر همه دانند مرا

نصب کردست مرا دوست برفع سخنی

که برو نفع جهانی متوقف باشد

کسر نفسست مرا عادت دیرینه وگر

جر کنم در مدد کسر مضاعف باشد

اشتیاقم به ملاقات تو چندان که مپرس

احتیاجم به مراعات تو چندان که مپرس

دارم امید عنایات تو چندان که مپرس

شادم از ذوق مناجات تو چندان که مپرس

صمت و جوع و سهر و عزلت و ذکر بدوام

نا تمامان جهان را بکند کار تمام

صورت معرفة الله بود صمت ولیک

در سهر معرفة نفس کند بر تو سلام

جوع باشد سبب معرفت سلطانی

[...]

هله! ای مردم مکاره پرتلبیسو

«لعنة الله علیکم و علی ابلیسو»

چند در سیرت مردان خدا طعنه زنید؟

«قاس فی آدم ابلیس و انتم قیسو»

دیشب آن گیل دل‌افروز، که بیمار اویم

اتفاقا به من افتاد گذارش ز قضا

گفت: هان چونی و تی حال به می عشق چه بو؟

گفتمش: هیچ کساواتی مرا کار مبا

من درویش ستم‌دیده چو بیمار توام

[...]