نگارینا به نقد جانتْ ندهم

گرانی در بها ارزانتْ ندهم

گرفتستم به جان دامان وصلت

نهم جان از کف و دامانت ندهم

جز تو نزاد حوا و آدم نکشت

شیر نهادی به دل و بر منشت

معجز پیغمبر مکی تویی

به کنش و به منش و به گوشت

فخر کند عمار روزی بزرگ

[...]

کوشش بنده سبب از بخشش است

کار قضا بود و ترا عیب نیست

بود و نبود از صفت ایزد است

بندهٔ درماندهٔ بیچاره‌ کیست

اول مخلوق چه باشد؟ زوال

[...]

مملکتی بود شده بی قیاس

عَمْرو بر آن ملک شده بود راس

از حد هند تا به حد چین و ترک

از حد زنگ تا به حد روم و گاس

رأس، ذَنَب گشت و بشد مملکت

[...]

ای امیری که امیران جهان خاصه و عام

بنده و چاکر و مولای و سگ‌بند و غلام

ازلی خط ور لوح که ملکی بدهید

به ابی‌یوسف یعقوب‌بن‌لیث همام

به لتام آمد زنبیل و لتی خورد پلنگ

[...]

ای دل بکربن از طبران که

بیروزه نمای از صدف مرجان

و رافع اکران که شدش خسفه

از فعل ابی حفص شه جیشان

مرغیست خدنگ او عجب دیدی

مرغی که شکار او همه جانا

داده پر خویش کرکسش هدیه

تا بچه‌ش را برد به مهمانا

نوحه‌گر کرده زبان چنگِ حزین از غم گل

موی بگشاده و بر روی زنان ناخونا

گه قنینه به سجود اوفتد از‌ بهر دعا

گه ز غم برفگند یک‌ دهن از دل خونا

به خط و آن لب و دندانشْ بنگر

که همواره مرا دارند در تاب

یکی همچون پرن بر اوج خورشید

یکی چون شایورد از گرد مهتاب

چه چیزست آن رونده تیرک خرد؟

چه چیزست آن پلالک تیغ بران؟

یکی اندر دهان حق زبانست

یکی اندر دهان مرگ دندان

رفیقا، چند گویی: کو نشاطت؟

بنگریزد کس از گرم آفروشه

مرا امروز توبه سود دارد

چنان چون دردمندان را شنوشه

به مژه دل ز من بدزدیدی

ای به لب قاضی و به مژگان دزد

مزد خواهی که دل ز من ببری

این شگفتی که دید دزد به مزد

خون خود را گر بریزی بر زمین

به که آب روی ریزی در کنار

بت‌پرستیدن به از مردم‌پرست

پند گیر و کار بند و گوش دار

من این جا دیر ماندم، خوار گشتم

عزیز از ماندن دایم شود خوار

چو آب اندر شَمَر بسیار ماند

زُهومت گیرد از آرام بسیار

تو آن ابری که ناساید شب و روز

ز باریدن چنانچون از کمان تیر

نباری بر کف دلخواه جز زر

چنانچون بر سر بدخواه جز بیر

نگه کن آب و یخ در آبگینه

فروزان هر سه همچون شمع روشن

گدازیده یکی دو تا فسرده

بیک لون این سه گوهر بین ملون

دریغا میر بونصرا دریغا

که بس شادی ندیدی از جوانی

ولیکن راد مردان جهاندار

چو گل باشند کوته زندگانی

به جام اندر تو پنداری روان است

و لیکن گر روان دانی روانی

به ماهی ماند ، آبستن به مریخ

بزاید ، چون فراز لب رسانی