ایهاالناس این جهان را نیم جو مقدار نیست

جز متاع درد و محنت اندر این بازار نیست

شد مقصر آدم و حق در جهانش جای داد

پس جهان زندان و در زندان بجز آزار نیست

گر بیابم صد زبان وز هر زبان در هر نفس

[...]

ترا چشم گل بین چو در کار نیست

بچشمت جهان جز خس و خار نیست

بلی پیش نا بخردان از جهان

به غیر از نکوهش سزاوار نیست

جهانرا چو دانا نکوهش کند

[...]

گفت مرا قدرت این کار نیست

بهر من این کار سزاوار نیست

دید یاسی، موقع انکار نیست

چاره ای جز عرض استغفار نیست

به صحرا، سرود اینچنین خارکن

که از کندن خار، کس خوار نیست

جوانی و تدبیر و نیروت هست

به دست تو، این کارها کار نیست

به بیداری و هوشیاری گرای

[...]

محتسب، مستی به ره دید و گریبانش گرفت

مست گفت: ای دوست! این پیراهن است، افسار نیست!

گفت: مستی، زان سبب افتان و خیزان میروی

گفت: جرم راه رفتن نیست، ره هموار نیست

گفت: می‌باید تو را تا خانهٔ قاضی برم

[...]

روز نشاط است، گه کار نیست

وقت غم و توشهٔ انبار نیست

گرچه مرا نیروی پیکار نیست

موش از این قصه، خبردار نیست

گفت، دیناری مرا در کار نیست

گفتمش، کمتر ز صد دینار نیست