بین الصّبابة و الهجران مطروح

قلب بحدّ سنان الشّوق مجروح‌

اندر همه عمر من شبی وقت صبوح

آمد بر من خیال آن راحت روح‌

پرسید ز من که: چون شدی ای مجروح

[...]

زنجیر معنبر تو دام دل ماست

عنبر ز نسیم او غلام دل ماست‌

در عشق تو چون خطی بنام دل ماست

گویی که همه جهان بکام دل ماست‌

کی باشد کین قفص بپردازم

در باغ الهی آشیان سازم.

هل الدّنیا و ما فیها جمیعا

سوی ظلّ یزول مع النّهار؟

ما همچو مسافریم در زیر درخت

چون سایه برفت زود بر دارد رخت.

من می‌نروم که می‌برندم ناکام

با چشم پر آب یار نادیده تمام‌

در چشم منی روی بمن ننمایی

و اندر دلمی هیچ بمن نگرایی‌

ای جان و دل و دیده و ای بینایی

چون از دل و دیده در کنارم نایی.

چون صورت تو بت ننگارند بکشور

چون قامت تو سرو نکارند بکشمر

چون نقش تو پیش بت آزر بنگارند

از شرم فرو ریزد نقش بت آزر.

از قطره آب نطفه بنگاشت مرا

بر خدمت خود بفضل بگماشت مرا

از جمله خلق سر بر افراشت مرا

شکر ایزد را که بس نکو داشت مرا.

الام علی تبکیه

و المسه فلا اجد

پویان و دوانند و غریوان بجهان در

در صومعه و کوهان، در غار و بیابان

یکسر همه محوند بدریای تفکّر

بر خوانده بخود بر همه لاخان و لامان.

وصّاف ترا وصف چه داند کردن؟

تو خود بصفات خود چنانی که تویی!

قوله تعالی: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ بنام خداوند فراخ بخشایش مهربان‌

یا أَیُّهَا الْمُزَّمِّلُ (۱) ای جامه در خود پیچیده.

قومی که ز هر چه دون ما پاک زدند

آتش ز غمان دل در افلاک زدند

از هر چه برون ماست چون دور شدند

بر عرش رسیده خیمه بر خاک زدند.

مرد یگانه را سر عشق میانه نیست

عشق میانه در خور مرد یگانه نیست‌

یا عشق، یا ملامت، یا راه عافیت

جز جان مرد تیر بلا را نشانه نیست

بسیار خلایقند جویان رهت

کشته شده عالمی بهول سپهت‌

تا بر مه چهارده نهادی کلهت

بینم کله ملوک در خاک رهت

ثُمَّ نَظَرَ (۲۱) ثُمَّ عَبَسَ وَ بَسَرَ (۲۲) پس نگرست‌

و روی ترش کرد و ناخوش.

تا با تو تویی، ترا بدین حرف چه کار؟

کین عین حیاتست وز عالم بیزار!.

هر که او را دلی و جانی بود

شد بمیدان عاشقی کویش‌

کشته گشتند عاشقان و هنوز

نشنیدست هیچکس بویش

رحلت عاشقان ز هر سویی

[...]

تا فقر و غنا هر دو ترا ردّ نشود

تا خاک تو از باک تو مفرد نشود

در نفی تو اثبات تو مرتد نشود

ای زهر غم تو در دلم آب حیات

و ای عشوه عشق تو مرا راه نجات‌

گفتی: ببرم جان تو ای حور صفات؟

جان از تو مرا دریغ باشد؟ هیهات!