نان و حلوا چیست؟ جاه و مال تو

باغ و راغ و حشمت و اقبال تو

نان و حلوا چیست؟ این طول امل

وین غرور نفس و علم بی‌عمل

نان و حلوا چیست؟ گوید با تو فاش

[...]

ایها اللاهی عن العهد القدیم

ایها الساهی عن النهج القویم

استمع ماذا یقول العندلیب

حیث یروی من احادیث الحبیب

مرحبا؛ ای بلبل دستان حی!

[...]

شب که بودم با هزاران کوه درد

سر به زانوی غمش، بنشسته فرد

جان به لب، از حسرت گفتار او

دل، پر از نومیدی دیدار او

آن قیامت قامت پیمان شکن

[...]

قَدْ صَرَفْتَ الْعُمرَ فی قیلٍ وَ قال

یا نَدیمی قُمْ، فَقَدْ ضاقَ الْمجال

وَ اسْقِنی تِلْکَ الْمدامَ السَّلْسَبیل

اِنَّها تَهْدی اِلیٰ خَیْرِ السَّبیل

وَ اخْلَعِ النَّعْلَیْنِ، یا هٰذا النَّدیم

[...]

با دف و نی، دوش آن مرد عرب

وه! چه خوش می‌گفت، از روی طرب:

أَیُّهَا الْقَوْمُ الَّذی فِی‌ الْمَدْرِسَه

کُلُّ ما حَصَّلْتُموهُ وَسْوَسَه

فِکْرُکُم اِنْ کانَ فی غَیْرِ الْحَبیب

[...]

هر که را توفیق حق آمد دلیل

عزلتی بگزید و رست از قال و قیل

عزت اندر عزلت آمد، ای فلان

تو چه خواهی ز اختلاط این و آن؟

پا مکش از دامن عزلت به در!

[...]

علم یابد زیب از فقر، ای پسر

نی ز باغ و راغ و اسب و گاو و خر

مولوی را، هست دایم این گمان

کان بیابد زیب ز اسباب جهان

نقص علم است، ای جناب مولوی

[...]

ابذلوا ارواحکم یا عاشقین

ان تکونوا فی هوانا صادقین

داند این را هرکه زین ره آگه است

کاین وجود و هستیش، سنگ ره است

گوی دولت آن سعادتمند برد

[...]

ایّها المأسور فی قید الذنوب

ایّها المحروم من سِرّ الغیوب

لا تقم فی أسر لذّات الجسد

انّها فی الجید حبلٌ من مسد

قم توجه شطر اقلیم النعیم

[...]

ایها القلب الحزین المبتلا

فی طریق العشق انواع البلا

لیکن القلب العشوق الممتحن

لا یبالی بالبلایا و المحن

سهل باشد در ره فقر و فنا

[...]

عابدی، در کوه لبنان بد مقیم

در بن غاری، چو اصحاب الرقیم

روی دل، از غیر حق برتافته

گنج عزت را ز عزلت یافته

روزها، می‌بود مشغول صیام

[...]

نان و حلوا چیست ای شوریده سر؟

متقی خود را نمودن بهر زر

دعوی زهد از برای عز و جاه

لاف تقوی، از پی تعظیم شاه

تو نپنداری کزین لاف و دروغ

[...]

بود در شهر هری، بیوه زنی

کهنه رندی، حیله‌سازی، پرفنی

نام او، بی‌بی تمیز خالدار

در نمازش، بود رغبت بیشمار

با وضوی صبح، خفتن می‌گزارد

[...]

نان و حلوا چیست؟ این تدریس تو

کان بود سرمایهٔ تلبیس تو

بهر اظهار فضیلت، معرکه

ساختی، افتادی اندر مهلکه

تا که عامی چند سازی رام خویش

[...]

نان و حلوا چیست؟ اسباب جهان

کافت جان کهانست و مهان

آنکه از قربِ خدا دورت کند

وآنکه از راه هُدی کورت کند

آنکه خود را بر سر او باختی

[...]

عارفی از منعمی کرد این سؤال:

کای تو را دل در پی مال و منال

سعی تو، از بهر دنیای دنی

تا چه مقدار است؟ ای مرد غنی!

گفت: بیرون است از حدّ و شمار

[...]

نان و حلوا چیست، دانی ای پسر؟

قرب شاهان است، زین قرب، الحذر

می‌برد هوش از سر و از دل قرار

الفرار از قرب شاهان، الفرار

فرّخ آن کو رَخشِ همّت را بتاخت

[...]

نوجوانی از خواص پادشاه

می‌شدی، با حشمت و تمکین، به راه

دل ز غم خالی و سر پر از هوس

جمله اسباب تنعم پیش و پس

بر یکی عابد، در آن صحرا گذشت

[...]

نان و حلوا چیست؟ ای فرزانه مرد

منصب دنیاست، گرد آن مگرد

گر بیالایی از او دست و دهان

روی آسایش نبینی در جهان

منصب دنیا نمی‌دانی که چیست؟

[...]

نان و حلوا چیست؟ قیل و قال تو

وین زبان پردازی بی‌حال تو

گوش بگشا، لب فرو بند از مقال

هفته هفته، ماه ماه و سال سال

صمت عادت کن که از یک گفتنک

[...]