خواجه نظامالدین عبیدالله زاکانی شاعر و لطیفهپرداز نامدارایران در قرن هشتم هجری است. وی ازخاندان زاکانیان بوده و زاکانیان تیرهای از اعراب هستند که به قزوین مهاجرت کرده و آنجا ساکن شده بودند. وی به لحاظ وضعیت اجتماعی آن روزگار، به طنز روی آورد و نظم و نثر خود را وسیلهٔ حمله به عرفها و عادات نادرست و مفاسد و معایب طبقهٔ مشخصی از اجتماع قرار داد. وی در حدود سالهای ۷۷۱ و ۷۷۲ هجری قمری زندگی را بدرود گفت. از آثار برگزیدهٔ او میتوان به مثنوی عشاقنامه، کتاب اخلاقالاشراف، ریشنامه، صد پند، لطایف و ظرایف، رسالهٔ دلگشا و بالاخره منظومهٔ معروف موش و گربه اشاره کرد.
این آمار از میان ۳٬۰۱۷ بیت شعر فارسی از کل ۳٬۰۱۸ بیت شعر موجود در گنجور از اشعار این بخش استخراج شده است.
توجه فرمایید که این آمار به دلایلی از قبیل وجود چند نسخه از آثار شعرا در سایت (مثل آثار خیام) و همینطور یک بیت محسوب شدن مصرعهای بند قالبهای ترکیبی مثل مخمسها تقریبی و حدودی است و افزونگی دارد.
آمار همهٔ شعرهای گنجور را اینجا ببینید.
وزنیابی دستی در بیشتر موارد با ملاحظهٔ تنها یک مصرع از شعر صورت گرفته و امکان وجود اشکال در آن (مخصوصاً اشتباه در تشخیص وزنهای قابل تبدیل از قبیل وزن مثنوی مولوی به جای وزن عروضی سریع مطوی مکشوف) وجود دارد. وزنیابی ماشینی نیز که جدیداً با استفاده از امکانات تارنمای سرود اضافه شده بعضاً خطا دارد. برخی از بخشها شامل اشعاری با بیش از یک وزن هستند که در این صورت عمدتاً وزن ابیات آغازین و برای بعضی منظومهها وزن غالب منظومه به عنوان وزن آن بخش منظور شده است.
آمار ابیات برچسبگذاری شدهٔ این بخش با زبان غالب شعر در گنجور به شرح زیر است:
ردیف | زبان | تعداد ابیات | درصد از کل |
۱ | فارسی | ۳٬۰۱۷ | ۹۹٫۹۷ |
۲ | عربی | ۱ | ۰٫۰۳ |
آمار ابیات برچسبگذاری شدهٔ این بخش با قالب شعری در گنجور به شرح زیر است:
ردیف | قالب شعری | تعداد ابیات | درصد از کل |
۱ | قصیده | ۹۵۳ | ۳۱٫۵۸ |
۲ | غزل | ۷۷۱ | ۲۵٫۵۵ |
۳ | مثنوی | ۷۲۲ | ۲۳٫۹۲ |
۴ | ترکیب بند | ۱۴۱ | ۴٫۶۷ |
۵ | قطعه | ۱۳۹ | ۴٫۶۱ |
۶ | رباعی | ۱۰۶ | ۳٫۵۱ |
۷ | چند بندی | ۹۵ | ۳٫۱۵ |
۸ | ترجیع بند | ۵۶ | ۱٫۸۶ |
۹ | غزل/قصیده/قطعه | ۳۵ | ۱٫۱۶ |
آمار فراوانی تعداد ابیات اشعار این بخش به شرح زیر است (بلندترین شعر شامل ۹۵ بیت و کوتاهترین شامل ۱ بیت شعر است):
ردیف | تعداد ابیات شعر | فراوانی | درصد از ۳۰۱ شعر |
۱ | ۲ | ۶۶ | ۲۱٫۹۳ |
۲ | ۷ | ۶۶ | ۲۱٫۹۳ |
۳ | ۱ | ۳۰ | ۹٫۹۷ |
۴ | ۶ | ۲۰ | ۶٫۶۴ |
۵ | ۵ | ۱۹ | ۶٫۳۱ |
۶ | ۹ | ۹ | ۲٫۹۹ |
۷ | ۱۰ | ۸ | ۲٫۶۶ |
۸ | ۸ | ۶ | ۱٫۹۹ |
۹ | ۲۵ | ۶ | ۱٫۹۹ |
۱۰ | ۱۵ | ۵ | ۱٫۶۶ |
۱۱ | ۲۶ | ۵ | ۱٫۶۶ |
۱۲ | ۳ | ۵ | ۱٫۶۶ |
۱۳ | ۱۸ | ۴ | ۱٫۳۳ |
۱۴ | ۲۳ | ۴ | ۱٫۳۳ |
۱۵ | ۱۱ | ۴ | ۱٫۳۳ |
۱۶ | ۲۹ | ۳ | ۱٫۰۰ |
۱۷ | ۳۵ | ۳ | ۱٫۰۰ |
۱۸ | ۴ | ۳ | ۱٫۰۰ |
۱۹ | ۲۸ | ۲ | ۰٫۶۶ |
۲۰ | ۲۴ | ۲ | ۰٫۶۶ |
۲۱ | ۱۶ | ۲ | ۰٫۶۶ |
۲۲ | ۲۰ | ۲ | ۰٫۶۶ |
۲۳ | ۲۲ | ۲ | ۰٫۶۶ |
۲۴ | ۲۱ | ۲ | ۰٫۶۶ |
۲۵ | ۳۱ | ۲ | ۰٫۶۶ |
۲۶ | ۳۰ | ۲ | ۰٫۶۶ |
۲۷ | ۱۲ | ۲ | ۰٫۶۶ |
۲۸ | ۷۴ | ۱ | ۰٫۳۳ |
۲۹ | ۹۳ | ۱ | ۰٫۳۳ |
۳۰ | ۱۹ | ۱ | ۰٫۳۳ |
۳۱ | ۱۴ | ۱ | ۰٫۳۳ |
۳۲ | ۵۲ | ۱ | ۰٫۳۳ |
۳۳ | ۵۶ | ۱ | ۰٫۳۳ |
۳۴ | ۳۴ | ۱ | ۰٫۳۳ |
۳۵ | ۵۴ | ۱ | ۰٫۳۳ |
۳۶ | ۳۹ | ۱ | ۰٫۳۳ |
۳۷ | ۶۰ | ۱ | ۰٫۳۳ |
۳۸ | ۳۸ | ۱ | ۰٫۳۳ |
۳۹ | ۳۶ | ۱ | ۰٫۳۳ |
۴۰ | ۱۳ | ۱ | ۰٫۳۳ |
۴۱ | ۴۳ | ۱ | ۰٫۳۳ |
۴۲ | ۹۵ | ۱ | ۰٫۳۳ |
۴۳ | ۱۷ | ۱ | ۰٫۳۳ |
۴۴ | ۴۲ | ۱ | ۰٫۳۳ |
آمار ابیات به تفکیک زیربخشهای این قسمت به شرح زیر است:
ردیف | بخش | تعداد ابیات | درصد از کل |
۱ | دیوان اشعار | ۲٬۱۵۱ | ۷۱٫۲۷ |
۲ | عشاقنامه | ۷۲۱ | ۲۳٫۸۹ |
۳ | اخلاق الاشراف | ۵۱ | ۱٫۶۹ |
۴ | اشعار همین بخش | ۹۵ | ۳٫۱۵ |