احداث زمانه را چو پایانی نیست

و احوال جهان را سر و سامانی نیست

چندین غم بیهوده به خود راه مده

کاین مایهٔ عمر نیز چندانی نیست

آن کس که درون سینه را دل پنداشت

گامی دو نرفته، جمله حاصل پنداشت

علم و ورع و زهد و تمنا و طلب

این جمله رهند، خواجه منزل پنداشت

ای در طلب آن که لقا خواهی یافت

وقتی دگر از فوق سما خواهی یافت

با توست خدا و عرش اعظم دل توست

با خود چو نیابی اش کجا خواهی یافت

راهی ست دراز و دور، می باید رفت

آنجات اگر مراد برناید، رفت

تن مرکب توست تا به جایی برسی

تو مرکب تن شوی، کجا شاید رفت؟

آرامِ مَنا! کجاست آرامگهَت

ره سوی تو کو؟ که سوی من باد رهت

زین روی که مه به شب بُوَد، روزِ رهی

شب گشت در آرزوی روی چو مهت

بر خود چه نهی رنج در این جای سِپَنج

چون پای یقین نهاده ای بر سر گنج

بنشین به تأنی و بر آسا از رنج

و آن گنج به معیار خرد بر خود سنج

هستی تو سزای این و صد چندین رنج

تا با تو که گفت کاین همه بر خود سنج

از خوردن و خواستن بر آسا و بباش

و آرام گزین که خفته ای بر سر گنج

ای کرده فریبنده جهانت گستاخ

می آیی و می روی در او پهن و فراخ

گویی نرسد مرگ به من؛ چون نرسد؟

نه پای وی آبله، نه کفشش سوراخ

عمر تو اگر فزون شود از پانصد

افسانه شوی عاقبت از روی خرد

باری چو فسانه می شوی، ای بخرد

افسانهٔ نیک شو، نه افسانهٔ بد

چون درد توام در این دل ریش افتاد

بیگانگی ام نخست بر خویش افتاد

چون دیده به جستجوی رویت برخاست

از آرزوی تو اشک در پیش افتاد

دل نعره زنان ملک جهان می طلبد

پیوسته وجود جاودان می طلبد

مسکین خبرش نیست که صیاد اجل

پی بر پی او نهاده، جان می طلبد

غم با لطف تو شادمانی گردد

عمر از نظر تو جاودانی گردد

گر باد به دوزخ برد از کوی تو خاک

آتش همه آب زندگانی گردد

عشق تو مرا زندهٔ جاویدان کرد

سودای توام، بی سر و بی سامان کرد

لطف و کرم تو، جسم را چون جان کرد

در خاک عمل بهتر از این نتوان کرد

در عشق تو جان بوالهوس می میرد

چون شعله ز انبوهی خس می میرد

روزی که دلم به طره بستی، گفتم

کاین مرغ آخر در این قفس می میرد

یاد تو کنم دلم چنان برخیزد

که امید به کلی از جهان برخیزد

آیا بودا که از میان من و تو

ما بین فراق از میان بر خیزد

چندان برو این ره که دویی برخیزد

گر هست دویی، به رهروی برخیزد

تو او نشوی، ولی اگر جهد کنی

جایی برسی کز تو، تویی برخیزد

دنیا مطلب تا همه دین ات باشد

دنیا طلبی، نه آن ، نه این ات باشد

بر روی زمین، زیر زمین وار بزی

تا زیر زمین، روی زمین ات باشد

از شبنم عشق خاک آدم گل شد

صد فتنه و شور در جهان حاصل شد

چون نشتر عشق بر رگ روح زدند

یک قطره فرو چکید و نامش دل شد

تا داروی او درد مرا درمان شد

پستیم بلندی شد و کفر ایمان شد

جان و دل و تن، هر سه حجاب ره بود

تن دل شد و دل جان شد و جان جانان شد

صاحب نظران که آینهٔ یکدگرند

چون آینه از هستی خود بی خبرند

گر روشنیی می طلبی، آینه وار

در خود منگر، تا همه در تو نگرند