گنجور

ادیب الممالک » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۲ - در نکوهش سپاهیان روس تزاری هنگام توپ بستن بگنبد امام هشتم فرماید

 

خراب کردند این قوم ملک ایران را

به باد دادند آیین و دین و ایمان را

کجا رسد به مراد آنکه باز گردانید

ز کعبه روی و بدل پشت کرد قرآن را

در صفا چو زنی راه راست چون پرسی

[...]

ادیب الممالک
 

ادیب الممالک » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۷ - در نکوهش حاج آقا محسن عراقی گوید

 

شها ببین عمل عالم مکرم را

ببین جناب شریعتمدار اعظم را

روا بود که باسلام گوید المسلم

هر آنکه بنگرد این مفتی مسلم را

اگر نبود خود این پیشوای برصیصا

[...]

ادیب الممالک
 

ادیب الممالک » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۲۰

 

سپیده دم چو در آغاز سال و ماه عرب

گرفت مار سیه مهره سپید بلب

یکی سیه قصب داشت گیتی اندر بر

دریده گشت گریبان آن سیاه قصب

سپیده خیمه سیمین فراشت بر کهسار

[...]

ادیب الممالک
 

ادیب الممالک » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۲۳ - قصیده

 

چو بانوی شب از آن زلفکان پر خم و تاب

بسود غالیه بر مشک و سیم بر سیماب

نجوم ثابته دیدم درون خیمه شب

بسان بیضه زرین بزیر پر غراب

و یا تو گفتی دوشیزگان سیم تنند

[...]

ادیب الممالک
 

ادیب الممالک » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۲۴ - بشهر قم پس از تسطیح راه فرماید

 

ایا نگار دل آویز ترک شهرآشوب

که هم ضیأعیونی و هم حیات قلوب

شنیده بودم از بخردان و دانایان

که ناگزیر ز خوی بداست صورت خوب

وفا بجای نه آنرا که غمزه سرمست

[...]

ادیب الممالک
 

ادیب الممالک » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۲۶ - در انتقاد اوضاع و اشخاص عدلیه وقت فرماید

 

فضا و ساحت عدلیه یارب از چپ و راست

تهی ز مردم دیندار و دین پرست چراست

بنای کژ نشود راست گفته اند ولیک

بدست کژ منشان این بنای کژ شده راست

هزار خانه برانداخت این اساس و شگفت

[...]

ادیب الممالک
 

ادیب الممالک » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۲۹ - بمناسبت جنگ روس و ژاپن و غلبه ژاپن در تهییج ایرانیان فرماید

 

غرض ز انجمن و اجتماع جمع قواست

چرا که قطره چو شد متصل بهم دریاست

ز قطره هیچ نیاید ولی چه دریا گشت

هر آنچه نفع تصور کنی در او گنجاست

ز قطره دیده نگردیده هیچ جنبش موج

[...]

ادیب الممالک
 

ادیب الممالک » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۳۴

 

در این زمانه که یکسر جهانیان خرسند

ز چیست ملت اسلام گشته خوار و نژند

جهانیان همه گشتند انجمن وین قوم

اگر خود انجمنی داشتند بپراکند

مگر مسلمان دیوست و دیگران چو ملک

[...]

ادیب الممالک
 

ادیب الممالک » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۳۵

 

خدای عزوجل بر جهانیان بخشود

دری ز روضه ی رضوان به روی خلق گشود

سفینه ی نوح آسوده شد ز موج خطر

تن خلیل رها گشت از آتش نمرود

نجات یافت کلیم از عذاب فرعونی

[...]

ادیب الممالک
 

ادیب الممالک » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۳۹

 

حکایتی ز ملوک سلف شنیدستم

که همچو من بشگفتی رود هر آنکه شنود

هزار و پانصد و هفتاد و چار میلادی

که سال نهصد و هشتاد و دو ز هجرت بود

سفیر مملکت پرتقال باز آورد

[...]

ادیب الممالک
 

ادیب الممالک » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۴۱

 

خجسته بادا بر آفتاب کشور جود

صباح فرخ میلاد بهترین مولود

در این همایون جشن و در این مبارک عید

نشاط باید بر رغم دشمنان حسود

خجسته اکنون کز دهر یافتم مقصد

[...]

ادیب الممالک
 

ادیب الممالک » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۴۲

 

چو جبهه و دورخ آن پری به فال سعید

مرا بماهی ایزد عطا نموده سه عید

کسان بسالش تجدید فال عید کنند

مرا بماهی اندر سه عید شد تجدید

سه فال فیروز آمد مرا سه جشن بزرگ

[...]

ادیب الممالک
 

ادیب الممالک » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۴۸

 

مزینیه، کنون رونقی دیگر دارد

که از سعادت اولاد خود خبر دارد

مزینیه چو سیمرغ عنبرین پر و بال

هزار بیضه زرین بزیر پر دارد

مزینیه ز دوشیزگان خود چو سپهر

[...]

ادیب الممالک
 

ادیب الممالک » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۵۲

 

جهان جوان شد و عمر دوباره باز آورد

بروی بهمن و اسفند در فراز آورد

رسید عید همایون و باد فروردین

دوباره شاخ سمن را باهتزاز آورد

عروس شاخ که او را شد است نامیه شوی

[...]

ادیب الممالک
 

ادیب الممالک » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۵۳ - در نکوهش عین الدوله

 

ز بسکه از دل مردم همی برآید دود

سیه شده است رخ مه بر آسمان کبود

ازین وزیر که شاه اختیار کرده نهاد

اساس سلطنتش از فراز رو بفرود

صلاح و تقوی بستند بار ازین سامان

[...]

ادیب الممالک
 

ادیب الممالک » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۵۶ - هنگام شکستن دست ملک الشعراء بهار در آغاز جنگ عمومی و مهاجرت فرماید

 

شکست دستی کز خامه بس نگار آورد

نگارها ز سر کلک زرنگار آورد

شکست دستی کاندر پرند روم و طراز

هزار سحر مبین، هر دم آشکار آورد

شکست دستی کز شاهدان حجله طبع

[...]

ادیب الممالک
 

ادیب الممالک » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۵۸

 

برادران بجهان اعتمادکی شاید

که می بکاهد شادی و غم بیفزاید

زمین عمارت خاکست پی نهاده بر آب

بنای خاک چو بر آب شد کجا پاید

بقا ز نام طلب نی ز عمر تا نشوی

[...]

ادیب الممالک
 

ادیب الممالک » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۶۰

 

چو شاه دانا دارد وزیر دانشمند

سر ستاره و ماه آیدش بخم کمند

چو طغرلیست ملک، کش وزیر بال و پرست

همی بپرداز این پر بر آسمان بلند

من اینکلام بتحقیق و تجربت رانم

[...]

ادیب الممالک
 

ادیب الممالک » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۶۴

 

چو بخت خفت و قضا چیره تیره شد اختر

زبون و زرد شود آب فضل و برگ هنر

همی گذارد دانا برون ز حکمت پای

همی فرازد عاقل جدا ز فکرت سر

شناخت نتوان با دیده گوسپند ز گرگ

[...]

ادیب الممالک
 

ادیب الممالک » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۶۵ - ملحقات

 

از این مقدمه ز آن پس که یافت آگاهی

جناب نزهت افندی ستوده شهبندر

خجسته رادی والا بدانش و بخرد

ستوده مردی یکتا بمایه و بهنر

امین و محرم بر هر دو دولت اسلام

[...]

ادیب الممالک
 
 
۱
۲
۳
۸
sunny dark_mode