ای سنایی چو یافتی امکان

بنمای اندرین سخن برهان

چون شدی فارغ از مدایح شاه

به سوی مدح خواجه آر پناه

خواجهٔ خواجگان و جماعت دیوان

[...]

سرِ احرار سیّدالوزرا

که ورا برگزید بار خدا

در محل کفایت و امکان

صاحب صاحب ری و کرمان

راعی خاص و عام جمله عباد

[...]

خواجه بونصر نائب دستور

چشم بد زان جمال و دانش دور

خُلق او هست بی‌ریا و نفاق

خلق او هست بی‌خلاف و شقاق

هم نکو خلق و هم نکو گفتار

[...]

آنکه بر مملکت ظهیرست او

خلق را در بهی بشیر است او

عالَم برّ و آسمان آمان

مایه و مادر نتیجهٔ جان

خلق را بر بهی بشیر شده

[...]

پس از این خواجه خواجگان دگر

زَین دیوان و شمسهٔ لشکر

خواجگانی به علم و دانش چیر

کلکشان با مثابت شمشیر

همه نقّاش معنی از خامه

[...]

چون از این طایفه گذر کردی

به دگر طایفه نظر کردی

عالم عدل بینی و انصاف

همه معنی محض و دور از لاف

پیشوای امم مرّفه جمع

[...]

نام او در عمل صحیح‌الجهد

لقبش در وفا کریم‌ العهد

همت او ورای جزو و کلست

که همه آبها به زیر پلست

گر بخواهی تو جانش از معنی

[...]

بعد او خواجهٔ امام امین

مَفخر شرع و یار و ناصر دین

تازه از لفظ او مسلمانی

به نژاد و نسب سلیمانی

صدر اسلام و دین بدو تازه

[...]

صدر دین شمسهٔ ائمّه عُمَر

که نیارد چنو زمانه دگر

شربت شرع و دین ز باغ رسول

از نسیم فتوح کرده قبول

حافظ شرع بهر پیوندش

[...]

چونکه بهرامشاه شه باشد

مر ورا زین صفت سپه باشد

ملکش از ملک جم نیاید کم

تر و تازه چو بوستان ارم

مملکت آسمان مَلک خورشید

[...]

چون تو بر ذرهّ‌ای حساب کنی

ور به شبهت بُوَد عتاب کنی

ور حرامی بود عذاب دهی

روز محشر بدان عقاب دهی

کی پسندی ز بنده ظلم و خطا

[...]

اندرین عصر بوالفضولی چند

کرده از بر دو فصلک از ترفند

هیچ نادیده از علوم اثر

هیچ نایافته ز حال خبر

همچو خر مانده عاجز معلف

[...]

تا به دل بر گنه دلیر شدم

زین حیات ذمیم سیر شدم

زین حیات ذمیم بی‌مقصود

بهتر آید مرا عدم ز وجود

من ز بار گنه چو کوه شدم

[...]

راه دور از دل درنگی تست

کفر و دین از پی دورنگی تست

ورنه یک خطوتست راه بدو

بنده باشی شوی تو شاه بدو

لقب رنگها مجازی کن

[...]

آن شنیدی که زاهدی آزاد

رفت روزی به جانب بغداد

تا سوی خانهٔ خدای شود

به سوی خلق نیک رای شود

خلق گشت از قدوم زاهد شاد

[...]

آن شنیدی که در حد مرداشت

بود مردی گدای و گاوی داشت

از قضا را وبای گاوان خاست

هرکرا پنج بود چار بکاست

روستایی ز بیم درویشی

[...]

چون ستودی بسی عدولان را

سخنی گوی بوالفضولان را

آنکه بی‌آلتند و بی‌مایه

همه عریان چو کیر بی‌خایه

یا طلبکار زرق و تزویرند

[...]

وانکه هستند در سخن منحول

گاه تکرار در مقوله فضول

از عروض و علل زنند نفس

سالم و منزحف ز پیش و ز پس

در افاعیل و در مفاع و فعول

[...]

تا توانی به گرد عامه مگرد

عامه از نام تو برآرد گرد

زان کجا عامه بی‌خرد باشد

صحبت بی‌خردت بد باشد

به همه حال چون خودت خواهد

[...]

عامه تا در جهانِ اسبابند

همه در کشتی‌اند و در خوابند

دل عامی چو دیدهٔ یار است

نیم بیمار و نیم بیدار است

گنده و بی‌مزه است صحبت عام

[...]