گفت: هنگامی یکی شهزاده بود

گوهری و پر هنر آزاده بود

شد به گرمابه درون، اِستاد غوشت

بود فربی و کلان، بسیارگوشت

کشتیی بر آب و کشتیبانش باد

رفتن اندر وادیی یکسان نهاد

نه خله باید، نه باد انگیختن

نه ز کشتی بیم و نه ز آویختن

بانگ زله کرد خواهد کر گوش

وایچ ناساید به گرما از خروش

برزند آواز دونانک به دست

بانگ دونانک سه چند آوای هست

وز درخت اندر، گواهی خواهد اوی

تو بدانگاه از درخت اندر بگوی:

کان تبنگوی اندرو دینار بود

آن ستد ز یدر که ناهشیار بود

همچنان کَبتی که دارد انگبین

چون بماند داستان من بر این:

کبت ناگه بوی نیلوفر بیافت

خوشش آمد سوی نیلوفر شتافت

وز بر خوشبوی نیلوفر نشست

[...]

هیچ شادی نیست اندر این جهان

برتر از دیدار روی دوستان

هیچ تلخی نیست بر دل تلخ تر

از فراق دوستان پر هنر

تا جهان بود از سر آدم فراز

کس نبود از راز دانش بی‌نیاز

مردمانِ بخرد اندر هر زمان

راهِ دانش را به هر گونه زبان

گِرد کردند و گرامی داشتند

[...]

گفت با خرگوش خانه خان من

خیز خاشاکت ازو بیرون فگن

چون یکی خاشاک افگنده به کوی

گوش خاران را نیاز آید بدوی

آن که را دانم که: اویم دشمنست

وز روان پاک بدخواه منست

هم به هر گه دوستی جویمش من

هم سخن به آهستگی گویمش من

کار چون بسته شود بگشایدا

وز پس هر غم طرب افزایدا

بار کژ مردم به کنگرش اندرا

چون ازو سودست مر شادی ترا

آفریده مردمان مر رنج را

بیش کرده جان رنج آهنج را

اندر آمد مرد با زن چرب چرب

گنده پیر از خانه بیرون شد به ترب

شاه دیگر روز باغ آراست خوب

تخت‌ها بنهاد و بر گسترد بوب

خود ترا جوید همه خوبی و زیب

هم چنان چون تو جبه جوید نشیب

پس تبیری دید نزدیک درخت

هر گهی بانگی بجستی تند و سخت

با کُروز و خرمی، آهو به دشت

می خرامد چون کسی کو مست گشت

خایگان تو چو کابیله شدست

رنگ او چون رنگ پاتیله شدست

چون درآمد آن کدیور، مرد زفت

بیل هشت و داس گاله برگرفت

آمد این شبدیز با مرد خراج

دربجنبانید با بانگ و تلاج