رضاقلی خان هدایت » تذکرهٔ ریاض العارفین » روضهٔ اول در نگارش احوال مشایخ و عارفین » بخش ۱۰۵ - علی همدانی قُدِّسَ رُوْحُهُ

وهو سیدالاجل سید علی بن شهاب الدین محمد. نسب شریفش به چند واسطه به حضرت امام همام زین العابدینؑمنتهی می‌شود جناب میر از دوازده سالگی سالک مسلک سلوک شد. دستِ ارادت به شیخ شرف الدین محمود عبداللّه مزدقانی مرید شیخ علاء الدوله سمنانی داد و کسب طریقت در پیش تقی الدین علی دوستی سمنانی کرد. جامع علوم ظاهر و باطن گشت. سه نوبت ربع مسکون را سیاحت نمود. گویند به صحبت هزار و چهارصد نفر از اولیاءاللّه رسید. غریب‌تر اینکه چهارصد تن را در یک مجلس دید. احوال و اقوالش در کتاب خلاصة المناقب مندرج است. بالاخره در ماوراءالنهر به بلایی درگذشت. نعشش را به ختلان نقل نمودند. مدت عمرش هفتاد و سه سال و وفاتش در سنهٔ ۷۸۶. از اوست:

از کنار خویش می‌یابم دمادم بوی یار

زان همی گیرم دمادم خویشتن را در کنار

نه میانش را کناری نه کنارش را میان

وز میان آتش عشقش نمی‌یابم کنار

قطعه

پرسید عزیزی که علی ز اهل کجایی

گفتم به ولایات علی کز همدانم

نه زان همه دانم که ندانند علی را

من زان همدانم که علی را همه دانم

رباعی

نه دیده بود که جستجویش نکند

نه کام و زبان که گفتگویش نکند

هر دل که درو محبت او نبود

گر پیش سگ افکنند بویش نکند

٭٭٭

حاشا که ز ضرب تیر و خنجر ترسیم

وز بستن پای و خستن سر ترسیم

ما گرم روان دوزخ آشامانیم

از گفت و شنید خلق کمتر ترسیم

٭٭٭

گر بدر منیری و سما منزل تو

وز کوثر اگر سرشته باشد گل تو

گر مهر علی نباشد اندر دل تو

مسکین تو وسعی‌های بی حاصل تو