امیر معزی » ترجیعات » شمارهٔ ۳

ترک من برگل نقاب از سنبل پرُتاب‌ کرد

لالهٔ نعمان حجاب لولو خوشاب کرد

رنگ لعل شکرین او مرا بی‌رنگ‌کرد

تاب‌زلف عنبرین او مرا در تاب‌کرد

دید در سنجاب و مشک ناب نرمی و خوشی

سینه چون سنجاب‌ و زلفین همچو مشک‌ ناب کرد

فتنه را پیش گل خود روی و پیش سنگ و روی

سایبان از مشک ناب و پردهٔ سنجاب‌کرد

تا به لشکرگه نمود آن شَکَّر عناب رنگ

شَکَّر و عناب در بازار لشکر غاب‌کرد

خون دل صافی‌کند عناب و شکر پس چرا

سوخته خون دل من شکر و عناب‌کرد

تاکه از من‌کرد پنهان آن رخ چون آفتاب

درد هجر او رخ من زرد چون مهتاب‌کرد

تا چو آتش‌ کرد رخسار و چو آب از من‌ گریخت

بستر و بالین من پرآتش و پرآب ‌کرد

چون خیال چشم پرخوابش به چشم من رسید

چشم پرخوابش همه‌شب چشم‌من بی‌خواب‌کرد

صورت او پیش دل محراب کردم همچنانک

بخت فرخ درگه صدر اجل محراب‌کرد

چون نگارم خال مشکین بر رخ رنگین زند

نقطه‌ها گویی ز عنبر بر گل و نسرین زند

چون ز شرم و خویشتن‌داری نهد بر هم دو لب

از عقیق و لعل‌ گویی قفل بر پروین زند

گر ببیند روی چون دیبای او بازارگان

طَعنه اندر شُشتر و بغداد و قسطنطین زند

ور به هند و چین فرستد نسختی از روی خویش

آتش اندر جان نقاشان هند و چین زند

بامداد آن لعبت خوش لب ز بهر بوی خوش

چون گلاب پارسی بر زلف مشک‌آگین زند

راست پنداری به‌ دست خویش رضوان در بهشت

آب کوثر برکشد بر روی حورالعین زند

از لب شیرین او هرگه ‌که خواهم بوسه‌ای

برفروزد روی و دندان بر لب شیرین زند

گر ملک بر آسمان و عرش یابد بوی او

آسمان را کِلّه بندد عرش را آذین زند

بر امید دیدن او همچو مرغان پر و بال

گرد لشکرگاه و درگاه معین‌الدین زند

تا همی بیند محل حسن خویش و عشق من

عار دارد زآنکه لاف از خسرو شیرین زند

دوش وقت نیم‌شب پیغام یار آمد مرا

یا به باغ دل گل شادی به بار آمد مرا

وز پس پیغام نزدیک من آمد یار من

یا ز گردون ماه تابان در کنار آمد مرا

راست‌گفتی از هوا در دام من صیدی فتاد

یا به کف ناگاه در شاهوار آمد مرا

موی و روی و اشک من سیم و زر و یاقوت بود

هر سه از بهر وصال او به کار آمد مرا

رنگ رخسار و لب او چون‌گل و چون لاله بود

فصل تابستان همی فصل بهار آمد مرا

ازگل و از لالهٔ او اندر آن ساعت به‌چشم

خانه همچون‌ گلستان و لاله‌زار آمد مرا

بی لب او چون مزاحم سرد بود از باد سرد

از لب او شهد و شکّر سازگار آمد مرا

آفرین بر یار باد و آفرین بر وصل یار

کاین همه شادی زیار و وصل یار آمد مرا

گرچه وصل او مرا هنگام صبح آمد بسر

از دو یاقوتش سه شکّر یادگار آمد مرا

چون جهان را بوی خلد آمد ز باد صبحدم

بوی اقبال وزیر شهریار آمد مرا

آن که بخت او علم بر گنبد گردون کشید

آن ‌که رای او رقم بر طارم میمون ‌کشید

گنج‌هایی کز سعادت ساخت هر شب آسمان

رای او هر روز پیش شاه روزافزون کشید

بر لب دریای اقبالش‌ گهر جوید همی

پهلوانی کاو سپاه از ساحل جیحون کشید

گر کشید اسکندر از ظلمت همی یاقوت سرخ

کلک او بس لولو مکنون زظلمت چون‌ کشید

آب حیوان‌ گشت ظلمت در دوات او مگر

کلک او از آب حیوان لولو مکنون‌ کشید

آن‌که در مهرش قدم زد نعمت قارون نهاد

وان‌که درکینش نفس زد محنت قارون‌کشید

در حسود او کشید اخترکمان دشمنی

همچو لیلی‌ کاو کمان قهر در مجنون کشید

او کشید آخر به مردی‌ کینِِ خال از بدسگال

کین جمشید آخر از ضحاک اَفریدون‌ کشید

خلق‌ چون‌ یعقوب و عدلش‌ چون لباس‌ یوسف‌ است

بوی او از بیت اخزان جمله را بیرون‌کشید

پیش یزدان در قیامت بر دهد روز جزا

رنجهایی‌کاو ز بهر ملک و دین اکنون کشید

تا معین‌الدین وزیر خسرو عالم بود

عالم از عدلش بهشتی تازه و خرم بود

در پناه دولت او بنده و آزاد را

ناز و نعمت بیش باشد رنج و محنت کم بود

تا سر او سبز باشد رویها گلگون بود

تا دل او شاد باشد جانها بی‌غم بود

رسم خوب او نظام ملت احمد بود

نفس پاک او جمال‌ گوهر آدم بود

خاتم نصرت بود دست محامد را سزا

تا که نام و کنیت او نقش آن خاتم بود

چون عدو را خیره بایدکرد موسی کف بود

چون ولی‌ را زنده باید کرد عیسی دم بود

تا که باشد مجلس او کعبه ی عز و شرف

پا و دست او مقام و چشمه ی زمزم بود

تا سرای ملک را معمار باشد عدل او

فرع آن باشد بلند و اصل آن محکم بود

هر دلی را کاو جراحت کرد تیغ نائبات

آن جراحت را ز توقیعات او مرهم بود

کلک او را چون صدف خوان و یمینش را چویم

زان که لؤلؤ در صدف باشد صدف در یم بود

هست چشم حاضران در شرق بر آثار او

هست گوش غایبان در غرب بر اخبار او

خواب امن از دولت بیدار او باشد که هست

عالم اندر خواب امن از دولت بیدار او

همچنان کز ابر نیسان تازه گردد بوستان

تازه گردد جان ز لفظ و کلک گوهربار او

نعمت قارون شود پالوده با انعام او

پیکر گردون شود فرسوده با پیکار او

گر فساد و خَمر خوردن بود کار دیگران

نیست اکنون جز صلاح و ختم‌ کردن‌ کار او

سیرت و رفتار ایشان بود کسر دین و داد

جبر آن‌ کسر آمد اکنون سیرت و رفتار او

پشت دین ‌است ار به فضل و هست دولت پشت او

یار خلق است او به عدل و هست خالق ‌یار او

مصلحت باشد سپاهی را ز یک تدبیر او

منفعت باشد جهانی را ز یک‌ گفتار او

تا که او را بخت برنا باشد و فرهنگ پیر

پیر و برنا را سعادت باشد از دیدار او

هر که بر دل کینه و آزار او صورت ‌کند

بشکند بازار خویش از کینه و آزار او

سیرت او بر سر آزادگی افسر نهاد

نامهٔ او از شرف هر سروری بر سر نهاد

وز مبارک رای ملک آثار او هر خسروی

روی سوی درگه شاه جهان سنجر نهاد

دست همت در جوانمردی به عالم برگشاد

پای دولت در خداوندی به ‌گردون بر نهاد

عاملان را در ممالک خلعت و منشور داد

عالمان را در مساجد کرسی و منبر نهاد

جان پیغمبر بدو شادست کاو از داد و دین

در شریعت سنت و آیین پیغمبر نهاد

کوه را هست از گران سنگی به حلمش نسبتی

زین سبب درکوه یزدان معدن گوهر نهاد

وز وقارش عاریت دارد زمین آهستگی

در زمین از بهر آن خورشید کان زر نهاد

فال مدح او رهی از دفتر قرآن‌ گرفت

آیه ی رحمت برآمد روی بر دفتر نهاد

مدح او حق است و گردون از پس عهدی دراز

نیک‌عهدی کرد تا حقور کف حق‌ور نهاد

در ضمیرم‌ گاه مدح او همه‌ گوهر نشاند

در دهانم‌ گاه شُکر او همه شَکّر نهاد

از معانی لفظ او پیرایهٔ ایام باد

وز معالی‌ رای او همسایه ی اجرام باد

قاسم الارزاق کرد اقلام او را کردگار

خلق هفت اقلیم را ارزاق از آن اقلام باد

صید صیاد اجل بودند بدخواهان او

پوست بر اندام ایشان بر مثال دام باد

کلک او را از نوشتن یک زمان آرام نیست

ملک را از کلک بی‌آرام او آرام باد

دولتِ پیروز او را دهر سرکش نرم باد

همتِ میمون او را چرخ توسن رام باد

نقش‌ کلک مشک‌بارش زیور ناهید باد

نعل اسب بادپایش افسر بهرام باد

تا بود ناکام و کام دشمنی و دوستی

دوستان او به‌کام و دشمنش ناکام باد

تا که باشد نطق و اوهام ازهمه چیزی فزون

عز و جاه او فزون از نطق و از اوهام باد

تا که باشد قبلهٔ اسلامیان بیت‌الحرام

بارگاه فرخ او قبلهٔ اسلام باد

تا که باشد فرخ و پدرام ایام بهار

روزگار او سراسر فرخ و پدرام باد