صفی علیشاه » تفسیر منظوم قرآن کریم » ۳۹- سوره الزمر » ۲- آیات ۶ تا ۷

خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ وٰاحِدَةٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْهٰا زَوْجَهٰا وَ أَنْزَلَ لَکُمْ مِنَ اَلْأَنْعٰامِ ثَمٰانِیَةَ أَزْوٰاجٍ یَخْلُقُکُمْ فِی بُطُونِ أُمَّهٰاتِکُمْ خَلْقاً مِنْ بَعْدِ خَلْقٍ فِی ظُلُمٰاتٍ ثَلاٰثٍ ذٰلِکُمُ اَللّٰهُ رَبُّکُمْ لَهُ اَلْمُلْکُ لاٰ إِلٰهَ إِلاّٰ هُوَ فَأَنّٰی تُصْرَفُونَ (۶) إِنْ تَکْفُرُوا فَإِنَّ اَللّٰهَ غَنِیٌّ عَنْکُمْ وَ لاٰ یَرْضیٰ لِعِبٰادِهِ اَلْکُفْرَ وَ إِنْ تَشْکُرُوا یَرْضَهُ لَکُمْ وَ لاٰ تَزِرُ وٰازِرَةٌ وِزْرَ أُخْریٰ ثُمَّ إِلیٰ رَبِّکُمْ مَرْجِعُکُمْ فَیُنَبِّئُکُمْ بِمٰا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ إِنَّهُ عَلِیمٌ بِذٰاتِ اَلصُّدُورِ (۷)

آفرید شما را از نفسی واحد پس برگردانید از آن جفتش را و فرو فرستاد برای شما از شتر و گاو و گوسفند هشت جفت می‌آفریند شما را در شکمهای مادرانتان آفریدنی از بعد آفریدنی در تاریکیهای سه‌گانه اینست خدا پروردگار شما مر او را پادشاهی نیست الهی جز او پس کجا برگردانیده می‌شوید (۶) اگر کافر می‌شوید پس بدرستی که خدا بی‌نیاز است از شما و نمی‌پسندد برای بندگانش کفر را و اگر شکر کنید می‌پسندد و آن را برای شما و بر نمی‌دارد بردارنده بار گناه دیگری را پس بسوی پروردگار شماست بازگشت شما پس خبر دهد شما را به آنچه بودید که می‌کردید بدرستی که او داناست بذات سینه‌ها (۷)

خلقتان کرد او ز نفس واحده

زو بگردانید هم در فایده

زوج او یعنی که حوا را پدید

یعنی او را از همان نفس آفرید

کرد هم ایجاد از بهر شما

او ز اَنعام شما نی ز اقتضا

یعنی از میش و بز و گاو و شتر

کرد خلق از بهرتان افزون و پر

مر شما را در بطون اُمّهات

خلق بعد از خلق سازد با ثبات

نطفه را یعنی نماید علقه آن

علقه را هم مُضغه و آن را استخوان

در سه ظلمت صلب و بطن و هم رحم

پس رهانید از جهات منظلم

آنکه کرد او خلق این اشیاء چنین

آفرینندة شما باشد یقین

ملک زآنِ او و شاهی خاص او

بل به هستی لا اله غیرهُ

پس کجا گردید گردانیده باز

از ره توحید و حق جز بر مجاز

پس اگر کافر شوید ای مردمان

یا نگردانید بر شکرش زبان

از شما پس بی نیاز است آن خدا

بر عبادش نیست بر کفر او رضا

ور سپاس آرید بپسندد خدا

بر شما آن را نه بر خود ز اقتضا

یعنی او محتاج شکر از خلق نیست

بلکه خود شکر از شروط بندگی است

برندارد هیچ بردارنده ای

وزر دیگر گر به عقل ارزنده ای

پس شما را جای برگشت است هم

سوی آن پروردگار ذوالکرم

پس شما را می دهد آنجا خبر

زآنچه کردید اندر این دنیا دگر

پس جزاء بدهد شما را بی قصور

کآگه است او جمله بر سرّ صدور