صفی علیشاه » تفسیر منظوم قرآن کریم » ۱۶- سوره النحل » ۱۱- آیات ۸۹ تا ۹۴

وَ یَوْمَ نَبْعَثُ فِی کُلِّ أُمَّةٍ شَهِیداً عَلَیْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ جِئْنٰا بِکَ شَهِیداً عَلیٰ هٰؤُلاٰءِ وَ نَزَّلْنٰا عَلَیْکَ اَلْکِتٰابَ تِبْیٰاناً لِکُلِّ شَیْ‌ءٍ وَ هُدیً وَ رَحْمَةً وَ بُشْریٰ لِلْمُسْلِمِینَ (۸۹) إِنَّ اَللّٰهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ اَلْإِحْسٰانِ وَ إِیتٰاءِ ذِی اَلْقُرْبیٰ وَ یَنْهیٰ عَنِ اَلْفَحْشٰاءِ وَ اَلْمُنْکَرِ وَ اَلْبَغْیِ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ (۹۰) وَ أَوْفُوا بِعَهْدِ اَللّٰهِ إِذٰا عٰاهَدْتُمْ وَ لاٰ تَنْقُضُوا اَلْأَیْمٰانَ بَعْدَ تَوْکِیدِهٰا وَ قَدْ جَعَلْتُمُ اَللّٰهَ عَلَیْکُمْ کَفِیلاً إِنَّ اَللّٰهَ یَعْلَمُ مٰا تَفْعَلُونَ (۹۱) وَ لاٰ تَکُونُوا کَالَّتِی نَقَضَتْ غَزْلَهٰا مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ أَنْکٰاثاً تَتَّخِذُونَ‌ أَیْمٰانَکُمْ دَخَلاً بَیْنَکُمْ أَنْ تَکُونَ أُمَّةٌ هِیَ أَرْبیٰ مِنْ أُمَّةٍ إِنَّمٰا یَبْلُوکُمُ اَللّٰهُ بِهِ وَ لَیُبَیِّنَنَّ لَکُمْ یَوْمَ اَلْقِیٰامَةِ مٰا کُنْتُمْ فِیهِ تَخْتَلِفُونَ (۹۲) وَ لَوْ شٰاءَ اَللّٰهُ لَجَعَلَکُمْ أُمَّةً وٰاحِدَةً وَ لٰکِنْ یُضِلُّ مَنْ یَشٰاءُ وَ یَهْدِی مَنْ یَشٰاءُ وَ لَتُسْئَلُنَّ عَمّٰا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (۹۳) وَ لاٰ تَتَّخِذُوا أَیْمٰانَکُمْ دَخَلاً بَیْنَکُمْ فَتَزِلَّ قَدَمٌ بَعْدَ ثُبُوتِهٰا وَ تَذُوقُوا اَلسُّوءَ بِمٰا صَدَدْتُمْ عَنْ سَبِیلِ اَللّٰهِ وَ لَکُمْ عَذٰابٌ عَظِیمٌ (۹۴)

و روزی که بر می‌انگیزیم در هر امتی شاهدی بر آنها از خودهاشان و آوردیم تو را شاهد بر آنها و فرو فرستادیم بر تو این کتاب را بیانی کامل مر همه چیز را و هدایت و رحمت و بشارت مر مسلمانان را (۸۹) بدرستی که خدا می‌فرماید بعدالت و نیکوکاری و بعطا کردن صاحب قرابت و نهی می‌کند از کار زشت و ناپسند و ظلم پند می‌دهد شما را شاید شما پند گیرید (۹۰) و وفا کنید بعهد خدا چون عهد کردید و مشکنید و سوگندها را بعد از استوار کردنش و بحقیقت گردانید شما را خدا بر خودتان گواه بدرستی که خدا می‌داند آنچه می‌کنید (۹۱) و مباشید چون زنی که گردانید رشته‌اش را از بعد محکمی تارهای تاب باز داده می‌گیرید سوگندهاتان را مفسدۀ میانتان که باشید گروهی افزون‌تر از گروهی جز این نیست که می‌آزماید شما را خدا بآن و هر آینه بیان خواهد کرد برای شما روز قیامت آنچه بودید در آن اختلاف می‌کردید (۹۲) و اگر خواسته بود خدا هر آینه گردانیده بود شما را امت واحد و لیکن گمراه می‌گذارد آن را که خواهد و هدایت می‌کند آن را که خواهد و هر آینه پرسیده می‌شوید البته از آنچه بودید می‌کردید (۹۳) و فرا مگیرید سوگندهاتان را مفسده میانتان پس بلغزد قدمی بعد از ثباتش و بچشید اندوه را بآنچه باز داشتید از راه خدا و از برای شماست عذابی بزرگ (۹۴)

اندر آن روزی که در هر امتی

شاهد انگیزیم ما بر حجتی

سویشان از نفسشان بی اشتباه

هم تو را آریم بر ایشان گواه

بر تو قرآن را فرستادیم ما

که بیانی روشن است و رهنما

بهر هر چیزی که باشد بالیقین

رحمت است و مژده بهر مسلمین

می کند بر عدل و احسان امر حق

هم عطاء دادن به خویشان بیغلق

میکند از منکر و فحشاء و بغی

نَهیتان اندر مقام امر و نهی

می دهد پند او شما را بی گزند

تا از او شاید شما گیرید پند

هم کنید از جان وفاء بر عهد او

عهد چون بستید با او بس نکو

مشکنید ایمانِ خود را در قرار

چونکه کردید آن قسم ها استوار

می بگرداندید حق را یا انام

ضامن خود بر قسم ها بالتمام

بر هر آنچه می کنید او آگه است

از یمین و عهد و نذر از هر چه هست

لَا تَکُونُواْ کَالَّتِی نَقَضَت تو را

کافی است از قبح نقض عهدها

چون زنی یعنی مباشید آنکه بافت

ریسمانها پس گشود و می شکافت

بعد از استحکام کآن می داشت تاب

پس مباشید آن چنان در انتساب

یعنی آنسان که بگیرید آن یمین

بر خیانت یا دغل با آن و این

عهد و سوگندی که باشد بینتان

بر خیانت ناورید اندر میان

زآنکه می باشند قومی بیشتر

از عدد وز مال از قوم دگر

غیر از این نبود که حق در امتحان

آزماید مر شما را خود بدان

تا نماید بر شما در رستخیز

آنچه در وی مختلف بودید نیز

ور که خواهد حق تعالی بی ستوه

مر شما را هم نماید یک گروه

لیک خواهد هر که را گمراه او

میگذارد هم به گمراهی فرو

وآنکه را خواهد شود هم رهنما

تا شود پرسیده هر کس در جزا

هم مگیرید آن قسمها که بود

بینتان از مکر و غدر از بیرشد

پس بلغزد گامتان زین شوم کار

بعد از آنکه گشت در ره استوار

هم چشید اندوه و رنج از آن سبب

که بماندید از ره حق در طلب

وآن عذابی بر شما باشد عظیم

نی در آن سودی به جز اندوه و بیم