قوامی رازی » دیوان اشعار » شمارهٔ ۹۴ - در توحید و منقبت و تخلص به مدح سید اجل شرف الدین محمد نقیب گوید

دارای آسمان و زمین کردگار ماست

آن حی لایموت که جاوید پادشاست

رزاق انس و خالق جن مالک ملک

آن باقئی که هر دو جهان را بدو بقاست

ذاتی منزه و ملکی عادل حکیم

عدلش به علم و حکمت و حکمش درست و راست

ذاتش غنی است از بد و نیک و زیان و سود

ملکش بری است از کم و بیش و فزون و کاست

در زیر بار هیبت او پست شد زمین

تا آسمان به خدمت درگاه او دو تاست

عرش مجید اگرچه محل جلالت است

نزد کمال رفعت او زهره ش از کجاست

کز پیش درگه جبروت از سیاستش

در گوش ابر زلزله کوس کبریاست

فراش ملک اوست شمالی که برزمی است

نقاش صنع او است سحابی که در هواست

تسبیح او وظیفه مردان متقی است

تهلیل او ترانه مرغان خوش نواست

یک جای نیست بی او او هیچ جای نه

جای تحیر است کسی را که دل بجاست

هژده هزار عالم از او خیمه ها زده

خرگاه خاص او ز دل مرد پارساست

از گل گیا مسبح تسبیح اوشدست

در گل به آنکه گوید آفاق چون گیاست

بر بندگان خویش همه لطف و رحمت است

گرچه ز بنده در ره او زرق و کیمیاست

بر خاک اگر نهیم بهر نعمتیش روی

چون برکنیم سرکه یکی را دو از قفاست

چون دست و پای و دیده و گوشت دو آفرید

هر نعمتیش برتو به حجت چو دو گوا است

بردار دست و دل به دعا روز و شب بدو

کو ناظرالقلوب و هم او سامع الدعاست

خواهی که از تو راضی باشد بدی مکن

پس گر کنی مگو که به بدکردنش رضاست

بد در تو آفرید و نهیش غلط بود

حاشا که بر خدای تعالی غلط روا است

ما زشت فعل و بسته برو فعل خویشتن

با ما اگر عتاب کند دون حق ماست

گر فعل فعل ماست سزای عقوبتیم

اکنون که نیست از شرف و جاه مصطفاست

بدر هدی و صدر شریعت که ظل او

بر آسمان دین صفت الشمس و الضحاست

بدری که در زمین و زمانه چنو نبود

صدری کز انبیاء و ملایک چنو نخواست

گفتار او نمود رهی را که در هدی است

انگشت او شکافت مهی را که بر سماست

او در مدینه خفته و بیدار در بهشت

کز نام عرش کنگره سدر منتهاست

از امئی چو خواست شدن مصطفی خجل

پروردگار کارش از آنجا کز اصطفاست

از دست قدرت و قلم امر و لوح کن

قرآن نگار کرد و همه عذر او بخواست

آمد ندا ز غیب بروز ولادتش

که این بنده گزیده ما دوست و آشناست

پنجش زنید نوبت و ابرش کنید چتر

کاین تاج و تخت ملت سلطان انبیاست

در راه غیب قاصد او جبرئیل و بس

در شهر شرع شحنه او تیغ مرتضاست

گفت ایزد ای محمد قائم مقام تو

هست از پس تو آنکه کنون با تو در عباست

از علم او و علم تو در شرع زینت است

وز نام او و نام تو بر عرش استواست

در روزگار تو چو دگر قوم مقتدیست

برامت تو از پس تو چون تو مقتدا است

داماد و ابن عم و وصی و برادرت

کت هم سرست و هم دم و هم درد و هم دواست

میر عرب سپهبد دین پهلوان شرع

کاندر مصاف کفر چو سوزنده اژدهاست

سرمایه شجاعت و پیرایه نبرد

داننده علوم و نماینده سخاست

شمشیر بخش و شیردل و شهریار فش

خصم جفا و مرد وفا و در صفا است

در فتویش قلم به دیانت درش قدم

با دشمنش سخا به نماز اندرش عطاست

او با تو در حجاز و ز بیم سنان او

در روم زلزله است و به هندوستان وباست

از رعد نعره ش آب جگر همچو آتش است

وز برق تیغش آهن جوشن چو بوریا است

علمش نگار و صورت ایوان ملت است

جودش گل و بنفشه بستان «هل اتی » است

اصل شهادت است سر ذوالفقار او

از بهر آن دو شاخ شده چون دهان لاست

بسته کمر رضای مرا در وفای او

کز روی صدق با تو به جان مونس وفاست

در راه ماش ظاهر و باطن یکی شدست

نه با منش خیانت و نه با توش ریاست

مایار و خصم او که بود یار و خصمتان

زیرا که تو به جمله مرائی و او تو راست

ما هر دو را ز نوری محض آفریده ایم

چندین خلاف خلق میان شما چراست

هرگز حسد شما را از هم جدا کند

در آتش عذاب ز ما جاودان خداست

با این همه ز بعد نبی کارها بگشت

کوته کن این سخن که نه هنگام ماجراست

چون آید آن امام که امروز غایب است

بنمایدت که قبله به عکس کلیسیا است

چون کوس دولتش بنوازند بر فلک

بیرون جهد دلی که در اشکنجه عناست

او ز آن نمی رسد که جهان بس مشوش است

گل ز آن نمی دمد که چمن سخت بینواست

تاصاحب الزمان به رسیدن به کار دین

اولی ترین کسی شرف الدین مرتضی است

صدر جهان نقیب نقیبان شرق و غرب

کو سیدی نبی صفت و پادشه لقاست

دین پروری که از بر کرسی بر آسمان

در خطبه ملائکه بر جان او ثناست

در دور او ز دولت او دوری ابلهی است

در خط او و خطه او ناشدن خطاست

کردند قیمت هنرش صد هزار گنج

نخاس عقل گفت که این برده کم بهاست

بدخواه راز دولت او روز محنت است

یأجوج راز سد سکندر به صد بلاست

ای سیدی که از درجات رفیع تو

خاک درت تفاخر اعدا و اولیاست

همچون محمد و علی و فاطمه شدست

زیرا حلیم طبع و سخی کف و پرحیاست

کرد است همت تو دو عالم به لقمه ای

وین طرفه تر که از دهنش بوی ناشتاست

هر چیز را که هست؛ بود حد و انتها

دریای فضل توست که بی حد و انتهاست

خورشید عقل را شرف از برج فضل توست

خاتون باغ را تتق از دولت صباست

از گرد نعل اسب تو در چشم مملکت

معلوم شد که قیمت دیده ز توتیاست

گردون تو را رهی و زمانه تو را غلام

شه را به تو مراد و سپه را به تو هواست

کی چون تو و کسان تو باشند حاسدان

جفت گل و بنفشه نه گشنیز و گندناست

ادبیر سوی خویش کشد حاسدت همی

ادبیر همچو کاه و حسودت چو کهرباست

هرکس که خواست بد به تو آن بد بدو رسید

شک نیست اندرین که بدان را بدی جزاست

هرکس که جست نیکی تو یافت نیکوئی

گویند درمثل که «سزا درخور سزاست »

تاتو بقم شدی شده بود آبروی ری

از چنگ غم ز آمدنت جانها رها است

از هر دلی ز رفتن تو آه هجر بود

از هرلبی ز آمدنت بانگ مرحباست

الا قوامی از شعرا نانبا که بود

نان چنین که من پزم اندر جهان کراست

بر دشت دل به کاشتن گندم سخن

وهمم ز گرد سینه چو دهقان به روستاست

انبان نان به دوش خرد برنهاده ام

که اندیشه ام ز مغز چو هندو به آسیاست

سوزنده استخوان من از آتش ضمیر

چون در تنور هیزم دوکان نانباست

هرکس که برگذشت به بازار خاطرم

داند که نان مدح شما خون جان ماست

تاآفتاب و ماه و سهیل و سها بود

بادی تو کز تو در دو جهان زینت و بهاست

تو آفتاب بادی و فرزند ماه تو

کز طلعتش هزار سهیل از یکی سهاست