جیحون یزدی » دیوان اشعار » مسمطات » شمارهٔ ۳ - درتهنیت عید غدیر و منقبت حضرت امیر (ع)

ترکا بجوش خم غدیر از نیاز بین

وز این نیاز مست شوو جان بناز بین

دستی به خم زساقی کوثر دراز بین

پیمان کن و بگردش پیمانه راز بین

زین خم نخست باده بجام اراده شد

وز وی فلک ستاده زمین اوفتاده شد

آنگاه مست از و ملک از طبع ساده شد

پس درکف رسل قدحی زو نهاده شد

خم غدیر پر زالهی شراب بین

وزاین شراب جان مخالف کباب بین

نی اندر این خم آیت نیل از صواب بین

برقبطیش زخون و بسبطی زآب بین

بود این چنین صباح که جبریل با درود

زایزد بسوی احمد مختار شد فرود

گفت ای زقهر و لطف تو نازان زیان و سود

بستای مرعلی را انسان که حق ستود

یعنی که حج گذاشتنت سیرخانه بود

درغسلت از کدورت ظاهر کرانه بود

صومت بجای خوردن نان شبانه بود

مقصود ما علی بود آنها بهانه بود

او صورت شرایع و او معنی ملل

او کعبه حقیقت و او رکن هر عمل

از او ابد پدید تواند شد از ازل

او گفت با کلیم که انظر الی الجبل

احمد چو این ترانه زجبریل گوش کرد

درجمع خیل رفته و آینده گوش کرد

می درسکون به پای خم از وجد نوش کرد

آنگاه رای نشر پیام سروش کرد

پس دست حق گرفت بدست و فراز برد

آنسان که اوج عرش بپا یش نماز برد

لوح از قلم بسوی بنانش نیاز برد

چرخ از قدر بساعد او شاهباز برد

گفتا نبی بخلق که دست خداست این

دست خدا بود که بمنبر بپاست این

حلال مشکلات بارض و سماست این

سر حلقه رسل غرض از اولیاست این

دستی است این که بیعت او بیعت خداست

بازویش آخته علم قدرت خداست

در خنصرش تختم از حشمت خداست

سبابه اش کلید در رحمت خداست

باری حق از علی بنبی چون جهاند پیک

وافشرد پی که بلغ ما انزل الیک

افتاده از نفاق بشلوار خصم کیک

میخواست تا زغم بعدم رخ نهد ولیک

آری چو از سقایت فرمان ذوالمنن

بنشست جوش خم غدیر ازمی کهن

فاروق و آشناش چو شیخان خم شکن

زین خم به خام محن گشتشان سکن

ایماه مهربان و بت دل ستان من

از قد و چهر سرو من و بوستان من

زین عبد تازه کن بکهن باده جان من

بل زیب ده زرطل و قدح گرد خوان من

ای گلبنی که حور بود باغبان تو

غلمان غلام رانده از دودمان تو

می خور مترس نار نیابد نشان تو

کاندر ولای شاه ولایت بجان تو

شاهیکه کشف سر خدائی بمیل اوست

هر چیز هست و بود و بود درطفیل اوست

میکال ریزه چین گرانبار کیل اوست

جبریل خاک روب سبک سیرخیل اوست

گر بگذری بخلد جز او دلنواز نیست

ور در شوی بنار جز او جانگداز نیست

گر بنگری بعرش جز او چاره ساز نیست

ور در زمین چمی بجز اویکه تازنیست

ای داوریکه مصحف توحید روی تست

ایمان و کفر در بدر از جستجوی تست

زنار و سبحه خسته دل ازگفتگوی تست

هرجا که بنگرم بهمه سوی کوی تست

تو پیش از آفرینش غیر از تو پیش نی

از تست بر زو پست و زاغیار و خویش نی

بی حکم تو تخالف در گرگ و میش نی

هستی بجز حقیقت ذات تو بیش نی

من غیر مدحت تو در آفاق ننگرم

بی مهر تو بخورگه اشراق ننگرم

جز جفت ابروان تو را طاق ننگرم

طاقیست آن که جفتش از آفاق ننگرم

شاها اگر ز روح تن از عقل جان کنم

آنگه چو خضر زندگی جاودان کنم

کی یک ثنای تو بهزاران قران کنم

لیکن ازآن خوشم که چو نامت بیان کنم

سلطان حمید ناصر دولت که شخص او

از مهر و ماه باج ستاند به رای و رو

میریکه چرخ در خم چوگان اوست گو

گو خصم او شود چو حصاری زسنگ و رو

تیغش برزم آینه دار اجل بود

تفش ببزم عقده گشای امل بود

نزدش ملک چو در برایزد هبل بود

در مردمی یگانه و ضرب المثل بود

ای آنکه افتخار زمان و زمین توئی

در هر هنر مخاطب صد آفرین توئی

اندر شرف بخاتم دولت نگین توئی

از محمدت مجیر بنات و بنین توئی

روی سپه نگار سمن بو عذار تو

پشت سمند کاخ لئالی نگار تو

کیهان پر از در ازکف گوهر نثار تو

مانا درآستین یمین و یسار تو

میرا بنظم کس زمن افزون نمی شود

کافزون ازین صتاعت و مضمون نمی شود

هرکس زیزد خیزد جیحون نمی شود

باران تمام لؤلؤ مکنون نمی شود

اینها که بنگری همه ریشند وسبلتند

اندر حضور درخور صد گونه غیبتند

افسردگان معنی و سرگرم صورتند

نه زاهل دولتند و نه زابناء ملتند

من در دو کونم ازکرم دوست زندگیست

آنجا بخواجگیست گر اینجا به بندگیست

مهر علی مرا بعلا درکشندگی است

چون ذوالفقار ناطقه ام را برندگیست

تا خاک را درنگ بود باد را شتاب

تا نار انجماد برد آب التهاب

تا بالد ارض برفلک از عید بوتراب

یار ترا شکوه خطر بر حد نصاب