سوزنی سمرقندی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۱۱۷ - در مدح نظام الدین

جاودان ماند کریم از مدح شاعر زنده نام

زین بود شاعر نوازی عادت و رسم کرام

مدحت از گفتار شاعر محمل صدقست و کذب

صدق در حق کرام و کذب در حق لئام

شاعر آن در زیست دانا کو باندام کریم

راست آرد کسوت مدحت بمقراض کلام

گر لئیمی پوشد آن کسوت بچشم اهل عقل

هست بر پوشیده بی اندام و بر در زی سلام

طبع شاعر هست چون دارالسلم از خرمی

جز کریم اندر نیاید از در دارالسلام

راد با شاعر تواند بود در یک پیرهن

زفت نگذارد به پیراهن که تا گوید سلام

هست شعر آن خوش حدیثی کاستماعش کرده اند

هم نبی و هم وصی و هم امیر و هم امام

شعر حسان بن ثابت را بخوش طبعی شنود

پادشاه دین رسول ابطحی خیر الانام

داد دستاری بحسان اندران یکتار موی

بهتر از دستار دستار از خراج مصر و شام

سنت شاعر نوازی پادشاه دین نهاد

ای همه شاهان دنیا مرغلامش را غلام

از ملوک و از صدور از بعد آن سلطان دین

در صلات شاعران کردند سنت را قیام

رودکی را اندران جامه که وصف باده بود

داد دیناری هزار از زر آتشگون و فام

کرد عتبی با کسائی همچنین کردار خوب

ماند عتبی از کسائی تا قیامت زنده نام

قیمت عیار را هم فام کرد از دیگری

بلعمی عیاروار از رودکی بفکند فام

اوستاد مشرق و مغرب رشیدی را بشعر

داد سعد الملک قطر میر زی از سیم خام

خوب کرداری ز بهر زنده نامی کرده اند

زنده نامی بهتر است از زندگی لحم و عظام

فرخی هندی غلامی از قهستانی بخواست

سی غلام ترک دادش خوش لقا و خوش خرام

عنصری از خسرو غازی شه ز اول بشعر

پیلوار زر گرفت و دیبه و اسب و سیام

هر ورق یابی ز دیوانش چو میدانی در او

خسرو ز اول کشیده تیغ هندی از نیام

تیغ هندی خدمت کلک نظام الدین کند

چون نظام الدین دهد کار ممالک را نظام

صدر ممدوحان نظام الدین که نظم مدح او

از شنیدن گوش خوش گردد بگفتن حلق و کام

کام و رای او ز عالم هست شاعر پروری

شاعران را مدح او گفتن بگیتی رأی و کام

از کریمانی که بردم نام شاعر پروری

دیده ایشان نبیند صورت لا در منام

هم قهستانی و عتبی را بهم با بلعمی

زو شود نادیده دیدی چون ورا دیدی تمام

در سخاوت صد یک او نیستند و هر یکی

در هنر صد چند هر یک هست و پیش از هر کدام

قطر باران در شود در خورد سنگ مدح او

شاعر از دریای فکرت چون برانگیزد غمام

جود او دامی است شاعر را نه دام خلق گیر

دست گیرد تا نگیرد دست پیش خاص و عام

خود غلط گفتم که جودش هست دام حلق گیر

تا نگیرم مدح هر کس چون بود بر حلق دام

شاعر سخته سخن یابد بهر بیتی ازو

بدره بدره زر پخته کیسه کیسه سیم خام

ای هزاران شاعر سخته سخن را همت آنک

مدح آرایند بر نام تو ممدوح همام

چون بود در حق فرزند اهتمام مام و باب

همچنان باشد ترا در حق مداح اهتمام

دایه الطاف تو اطفال اهل نظم را

تربیت زانسان کند چون طفل خود را باب و مام

هر که از خم می مدح تو جامی نوش کرد

تا نگردد مست طافح کی نهد از دست جام

صدر تو بیت الحرام اهل نظم است از قیاس

بنده از سالی بسالی زایر بیت الحرام

گر نه ابراهیم نامم خواهم ابراهیم وار

تا دران بیت الحرام از مدح تو گیرم مقام

همت تو از بلندی بام عرش است از مثل

گر سپهر برترین را سایه عرش است بام

تا ترا بنشاند بر صدر وزارت شاه شرق

وزر ورزی در زمین ملک شه ننهاد گام

کلک منقاد حسامست و نباشد بس عجب

کلک نواب ترا گرانقیاد آرد حسام

گردن اعدات بادا از حسام غم زده

غمزده اعدات و احباب تو زان غم شادکام