زاهد از ترس گفته من چه کنم

در میان چنین محن چه کنم

عارف از عشق گفته او چه کند

عجب از بهر من خدا چه تند

نظر آن بود به سوی خودی

[...]

سیر زاهد هر مهی یک روزه راه

سیر عارف هر دمی تا تخت شاه

* * *

در رزم چو آهنیم و در بزم چو موم

بر دوست مبارکیم و با دشمن شوم

آنهاکه محققان و ره بینانند

احوال تو را یکان یکان می دانند

لیکن به کرم پردە ی کس ندرانند

زان سان که زمانه میرود، می رانند

می‌دان و مگو تا نشود رسوایی

زیبایی مرد، هست درگنجایی

گر قامت سرو را دوتا میگویی

ور ماه دو هفته را جفا می گویی

اندر همه عالم این دل و زهره که راست؟

تا با تو بگوید که چرا میگویی؟

گفتی که سرشک تو چرا گلگون شد؟

چون پرسیدی راست بگویم چون شد:

خونابهٔ سودای تو میریخت دلم

چون جوش برآورد، ز سر بیرون شد

مرغ را بینی، که بی هنگام آوازی دهد

سر بریدن واجب آید، مرغ بی هنگام را

ای باد سحر، به کوی آن سلسله موی

احوال دلم بگوی، اگر باشد روی

ور زانک بر آب خود نباشد مه روی

زنهار مرا ندیده‌ای، هیچ مگوی

از زلف بیاموز کنون بنده خریدن

کز چشم بیاموخته‌ای پرده دریدن

فریاد رس آن را که به دام تو درافتاد

یا نیست ترا مذهب فریاد رسیدن؟

ما صبر گزیدیدم به دام تو که در دام

[...]

آنکس که به بندگیت اقرار دهد

با او تو چنین کنی دلت بار دهد؟

گر سخن بر وفق عقل هر سخنور گویمی

شک نبودی کاین سخن، با خلق کمتر گویمی

کو کسی کاسرار چون بشنود، دریابد که من

پیش او هر ساعتی اسرار دیگر گویمی

کو کسی، کز وهم پای عقل برتر می‌نهد؟

[...]

گر دل دهیم از سر جان برخیزم

جان باز و از جان و جهان برخیزم

من بنده به خوی تو نمیدانم زیست

مقصود تو چیست؟ تا از آن برخیزم

آن کس که ترا بیند و شادی نکند

سر زیر و سیه کاسه و سرگردان باد

مسی از زر بپالوی و می لافی چه سود اینجا؟

که رسوا گردی ای لافی چو سنگ امتحان بینی

چون نهان و آشکارا نزد تو یکسان شود

صحبتت پیوسته گردد، خدمتت آسان شود

آفتابت راست گردد رو نماید بی قفا

ذره‌ای سایه نماند، هرچه خواهی آن شود

اینت اقبال و سعادت، اینت بخت و روزگار

[...]

* * *

ما عاشقیم بر تو، تو عاشق بر آینه

ما را نگاه بر تو، ترا اندر آینه

از دود آه خویش، جهان را سیه کنم

تا هیچ صیقلی نکند دیگر آینه

* * *

کارم چو زغم به جان رسانیدی بس

دودم به همه جهان رسانیدی بس

از پوست برون رفت مکن بی رحمی

چونکارد به استخوان رسانیدی بس

ای آنکه ز خاک تیره نطعی سازی

هر لحظه در او صنعت دیگر بازی

گه مات کنی و گه بداری قایم

احسنت، زهی صنعت با خود بازی

* * *

دعوی عشق کردن آسان است

لیک آن را دلیل و برهان است